хва́ля, ‑і, ж.
1. Вадзяны вал, які ўтвараецца гайданнем паверхні вады. Марскія хвалі. □ Каля нізкага берага.. ледзь чутна, раскошліва пахлёбвае хваля. Брыль. Дробныя хвалі, як жывыя, пераліваліся і блішчэлі на месяцы. Колас. // перан. Пра тое, што сваім рухам, формай нагадвае хвалі. Акно расчынілася, хваля свежага паветра з ліпавым водарам абдала Зосю. Хомчанка. Дыхне ветрык і бягуць прыбоем жытнёвыя хвалі ў неабсяжную даль. Машара. // перан. Прыліў або праяўленне якога‑н. пачуцця, адчування. Сэрца захліснула цёплая пяшчотная хваля. Місько. З кожным новым пытаннем у душы чалавека падымаецца хваля ярасці. «Полымя».
2. Спец. Форма распаўсюджвання ваганняў у пругкім асяроддзі. Электрамагнітныя хвалі. Гукавая хваля.
3. перан.; чаго. Пра масу, плынь чаго‑н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі. Раніцай.. наляцелі самалёты з чорна-жоўтымі крыжамі на фюзеляжах. Першая хваля, дзесятка паўтара, прайшла на вялікай вышыні, пабліскваючы чырванню ад набрынялай, гатовай выпусціць сонца на небакрай, зары. Хадкевіч.
4. перан.; чаго. Узмоцнены рух, праяўленне чаго‑н. Хваля пратэсту. Хваля арыштаў. □ У 1912–1913 гг. у краіне намячаецца новая хваля рэвалюцыйнага ўздыму. Навуменка.
•••
Доўгія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 1 да 10 км.
Кароткія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 10 да 100 м.
Сярэднія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 100 да 1000 м.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
egg [eg] n. я́йка, яйцо́;
a soft-/hard-boiled egg я́йка ўсмя́тку/ўкруту́ю;
fried eggs яе́чня;
scrambled eggs яе́чня-баўту́шка;
egg yolks/whites яе́чныя жаўткі́/бялкі́
♦
have egg on one’s face infml асканда́ліцца;
put all one’s eggs in one basket кла́сці ўсе я́йкі ў адзі́н ко́шык (перан.)
egg on [ˌegˈɒn] phr. v. падбухто́рваць, падбіва́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
аа́зіс
(лац. oasis, ад егіп. Oasia = назва старажытнаегіпецкага горада)
1) месца ў пустыні, дзе ёсць вада і расліннасць;
2) перан. тое, што з’яўляецца прыемным выключэннем на агульным шэрым фоне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аналі́тык
(гр. analytikos = які адносіцца да аналізу)
1) спецыяліст, які займаецца аналізам рэчываў;
2) перан. той, хто мае схільнасць аналізаваць падзеі навакольнага свету і свае асабістыя адчуванні і перажыванні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
анато́мія
(ад гр. anatome = рассячэнне)
1) навука аб будове жывых арганізмаў (напр. а. чалавека);
2) будова арганізма, органа (напр. а. сэрца);
3) перан. будова чаго-н. (напр. а. грамадства).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аргана́ўты
(гр. Argonautai, ад Argo = назва карабля + nautes = мараплавец)
1) міф. група старажытнагрэчаскіх герояў, якія плавалі ў Калхіду па залатое руно;
2) перан. адважныя мараплаўцы, шукальнікі прыгод на моры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аргані́зм
(фр. oiganisme, ад с.лац. organismus)
1) усякая жывая істота або расліна;
2) сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека;
3) перан. тое, што ўяўляе сабой складанае арганізаванае адзінства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
арэапа́г
(ад гр. Areios pagos = узгорак бога вайны Арэса ў Афінах)
1) вышэйшы судова-палітычны орган у Стараж. Афінах;
2) перан. сход аўтарытэтных асоб для вырашэння якіх-н. пытанняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аске́т
(гр. asketes)
1) рэлігійны падзвіжнік, які знясільвае сябе постам і доўгай малітвай;
2) перан. чалавек, які адмаўляецца ад жыццёвых задавальненняў, абмяжоўваецца самым неабходным і вядзе строгі спосаб жыцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
галго́фа
(гр. Golgotha = узгорак паблізу Іерусаліма, дзе, паводле біблейскіх паданняў, праводзілася пакаранне і дзе быў распяты Хрыстос, ад арам. gulgulta = чэрап)
перан. месца пакарання, сімвал падзвіжніцтва і маральных пакут.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)