wszego
wsze|go
: ze ~ch stron — а) з усіх бакоў;
ва ўсіх адносінах;
po wszego czasy — назаўсёды;
~m wobec i każdemu z osobna жарт. усім і кожнаму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
оберну́тьII сов.
1. (повернуть) павярну́ць, абвярну́ць;
оберну́ть го́лову павярну́ць (абвярну́ць) галаву́;
2. перен. (дать иное направление) павярну́ць;
оберну́ть де́ло в свою́ по́льзу павярну́ць спра́ву на сваю́ кары́сць;
оберну́ть де́ло в шу́тку павярну́ць спра́ву на жарт;
3. (опрокинуть) разг. абярну́ць, перавярну́ць, перакулі́ць;
4. (превратить) фольк. перавярну́ць (у каго); ператвары́ць (у што); абярну́ць (у каго, у што);
5. (капитал) торг. абярну́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
spoil [spɔɪl] v. (spoilt or spoiled)
1. псава́ць; псава́цца; шко́дзіць;
spoil a joke сапсава́ць жарт;
He spoiled my joy. Ён не даў мне пара давацца;
The holidays were spoilt by bad weather. Адпачынак прапаў з-за кепскага надвор’я.
2. пе́сціць, ба́лаваць, бэ́сціць;
a spoilt child разбэ́шчанае дзіця́
3. гніць, псава́цца (пра прадукты)
♦
be spoiling for smth. ірва́цца зрабі́ць што-н.;
He was spoiling for the fight. Ён ірваўся ў бойку;
too many cooks spoil the broth ≅ дзе ку́хараў шэсць, там няма́ чаго́ есць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дух, -у і -а, м.
1. -у. Свядомасць, мысленне, псіхічныя здольнасці, тое, што прымушае да дзеянняў, дзейнасці; пачатак, што вызначае паводзіны, дзеянні.
У здаровым целе здаровы д.
2. -у. Унутраная маральная сіла.
Высокі баявы д.
Ваяўнічы д.
3. -а, мн. -і, -аў. У рэлігійна-містычных уяўленнях: бесцялесная звышнатуральная істота.
Святы д.
Злы д.
Нячысты д.
4. -у, перан., чаго. Змест, сапраўдны сэнс, адметная адзнака чаго-н.
Па духу закона.
Адчуць д. часу.
5. -у. Тое, што і дыханне (разм.).
Д. займае.
Д. перавесці.
6. -у. Тое, што і паветра (разм.).
Лясны д.
7. -у. Тое, што і пах (разм.).
Цяжкі д.
◊
Выматаць духі (разм.) — давесці да знямогі.
Духу баяцца (разм.) — адчуваць страх пры адным упамінанні каго-н.
Каб і духу чыйго не было (разм.) — аб рашучым патрабаванні чыйго-н. выдалення.
Падаць духам — траціць надзею, адчайвацца.
Святым духам (разм., жарт., іран.) — невядома чым, нічым (жыць, існаваць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
са́мы, -ая, -ае, займ. азнач.
1. Ужыв. пры ўказальных займенніках «той», «гэты» для ўдакладнення, а таксама пры асабовых займенніках у знач. менавіта.
Гэта той с. дом.
Дык гэта і ёсць твая сяброўка? — Яна самая.
2. Ужыв. для ўдакладнення месца і часу ў знач. прама, як раз, непасрэдна.
Ля самага лесу.
На самае дно. 3 самай поўначы.
С. час касіць.
Самая пара гнаць кароў у поле.
3. У спалучэнні з якаснымі прыметнікамі служыць для ўтварэння найвышэйшай ступені, а пры назоўніках указвае на крайнюю ступень колькасці або якасці.
С. новы.
С. добры.
С. смак.
Самая бездараж.
С. накал падзей.
4. Тое, што і сам (у 1 і 2 знач.).
Парвала с. канверт, дастаючы са скрынкі.
◊
На самай справе — фактычна, у сапраўднасці.
Самы-самы (самая-самая, самае-самае і г.д.) (разм., жарт.) — добры.
Самы раз; у самы раз (разм.) — тады, калі трэба, у патрэбны момант.
Самы той! (іран.) — азначае: не на таго напалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пустата́, ‑ы, ДМ ‑стаце; мн. пустоты, пустот, ж.
1. Якасць і ўласцівасць пустога (у 1–3 знач.); адсутнасць каго‑, чаго‑н. дзе‑н. Абсалютная пустата. □ На процілеглым канцы вёскі гучна разліваўся сабачы брэх у пустой цемрадзі задворкаў. Гэтая пустата і зацятасць зімняй цішыні прыдавала афарбоўку нейкай асаблівай распадлівасці заложнаму гаўканню.. сабакі. Колас.
2. Пустая, нічым не запоўненая прастора. Круг хіснуўся, павярнуўся і вываліўся ў пячору. Віцева рука бесперашкодна прасунулася ў пустату. Шыцік.
3. перан. Стан душэўнай спустошанасці; адсутнасць усякіх імкненняў, інтарэсаў. Пустата была ў сэрцы, у мозгу, ніводнай думкі і ніякага адчування, адна чарната, як у бездані. Шамякін. Хоць сэрца білася моцна, у грудзях была халодная пустата. Самуйлёнак.
4. Спец. Пустое месца ў сярэдзіне суцэльнага матэрыялу, рэчыва.
•••
Тарычэлева пустата — а) беспаветраная прастора ў трубцы барометра над ртуццю (ад імя італьянскага фізіка 17 ст.); б) перан. (жарт.) поўная адсутнасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цырымо́нія, ‑і, ж.
1. Устаноўлены парадак правядзення якога‑н. абраду, урачыстасці; абрад, урачыстасць, якія праводзяцца ў строгім парадку. На цырымоніі адкрыцця выстаўкі выступіў беларускі паэт В. Вітка. «Звязда». Стала ў Брэсце добрай традыцыяй праводзіць многія ўрачыстыя цырымоніі ля сцен легендарнай крэпасці. «ЛіМ».
2. Разм. жарт. Пра якое‑н. працяглае, доўгае дзеянне, якое складаецца з шэрагу асобных учынкаў, дзеянняў. Цырымонія надзявання «добрага пінжака» праходзіць з адмысловай урачыстасцю.. Бярэ яго канечн[е] «Матрёна» і, трымаючы на выцягнутых уперад руках, падносіць да Гвардыяна з напружанай, блізкай да спалоху павагай. Гвардыян ужо загадзя абярнуўся спінай насустрэчу «добраму пінжаку» і выставіў назад.. рукі. Зарэцкі.
3. звычайна мн. (цырымо́ніі, ‑ій). Умоўнасці ў паводзінах, якія ўласцівы цырымоннаму чалавеку; паводзіны цырымоннага чалавека. [Полаз:] — Слухай, Лемяшэвіч, давай на «ты»... Мы з табой людзі роўныя, камуністы, і выкінем да ліха ўсе цырымоніі. Шамякін. [Зыбін:] — Заходзь сёння, пасядзім, пагаворым... Заходзь, праўда — без цырымоній!.. Мележ.
[Ад лац. caeremonia — літаральна пашана, павага.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sick
[ʃɪk]
1.
adj.
1) нездаро́вы, з слабы́м здаро́ўем; хво́ры
2) informal яко́му мо́ташна, мло́сна
I feel sick — мне мо́ташна, мло́сна, нядо́бра
3) хвараві́ты
a sick look — хво́ры вы́гляд
4) яко́му абры́дла, надаку́чыла
He is sick of school — Яму́ абры́дла шко́ла
5) паку́таваць, тужы́ць, ну́дзіцца
to be sick at heart — мо́цна му́чыцца, паку́таваць, тужы́ць, ну́дзіцца
6) змарне́лы, хвараві́ты
7) няспра́ўны, пашко́джаны (карабе́ль)
8) Figur. нясма́чны; зло́сны, зье́длівы (пра жарт, гу́мар)
2.
n.
хво́рыя pl.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
moneta
monet|a
ж.
1. манета;
automat na ~y — таксафон;
2. зборн. жарт. грошы;
rzucić ~ę (~ą) — кінуць жэрабя;
wziąć co za dobrą ~ę — прыняць што за чыстую манету
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
nadobny
nadobn|y
уст.прыгожы;
płeć ~a жарт. прыгожы пол;
literatura ~a — прыгожае пісьменства;
sztuki ~e — выяўленчае мастацтва і музыка;
odpłacić komu pięknym za ~e — адплаціць каму той жа манетай
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)