Перадаць голасам гукі, словы сваёй ці чужой мовы; сказаць. Акінуўшы шчаслівымі вачамі навічкоў.., [Сымон Якаўлевіч] вымавіў расцяжна, робячы націск на кожным слове: — Я, юны піянер...Якімовіч.— Ну і надвор’е! — вымавіў чалавек з перавязанай рукой.Лынькоў.— Адыдзі, кажу! — ціха, але патрабавальна вымавіла.. [Вара].Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
склада́льнік, ‑а, м.
Той, хто стварае што‑н., аўтар. Гімн працы складае народ беларускі, І першы складальнік — бяссмертны Купала.Ставер.Старому так гулка чуліся гэтыя словы складальніка музыкі, што аж сэрца заходзілася ў яго ўпалых грудзях.Кірэенка.// Той, хто кампануе, падбірае матэрыялы для чаго‑н. Складальнік хрэстаматыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сту́дзеньскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да студзеня 1, уласцівы яму. Студзеньскі мароз. □ Да першай сустрэчы з Людай Толя многае перажыў... Зрэшты, не падыходзяць гэтыя словы, мала іх, каб перадаць тое, што адбылося ў Толевай душы дзесяць гадоў таму назад, студзеньскай ноччу ў сорак трэцім.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
турава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1.Спец. Выконваць другую партыю пры спяванні або ігры на музычным інструменце; уторыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
disservice
[dɪˈsɜ:vɪs]
n.
1) непаслу́га f.
2) шко́да f.
His words did great disservice to the cause — Яго́сло́вы спрычыні́лі вялі́кую шко́ду спра́ве
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
adjunct
[ˈædʒʌŋkt]
n.
1) дада́так -ку m.
2) памо́чнік -а; асыстэ́нт -а; ад’юта́нт -а m.
3) паясьня́льныя сло́вы ў ска́зе (азначэ́ньні, дапаўне́ньні, акалі́чнасьці)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
gallantry
[ˈgæləntri]
n., pl. -ries
1) высакаро́днасьць, му́жнасьць, адва́га f.
2) галя́нтнасьць, даліка́тнасьць f.
3) ласка́васьць, ве́тлівасьць f.; камплімэ́нт -у m.; прые́мныя сло́вы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АПАЗІ́ЦЫЯ ў мовазнаўстве, фармальнае адрозненне моўных адзінак, якому адпавядае адрозненне ў семантыцы. Так, бел.словы «лес» і «лёс» адрозніваюцца гукамі [э] і [о], што сігналізуе пра розніцу ў значэнні. У граматыцы семантычнае адрозненне рэалізуецца ў супрацьпастаўленні формаў (напр.: ‘цяперашні час’ і ‘прошлы час’ — «будуе» і «будаваў»); наяўнасць апазіцыі — абавязковая ўмова існавання граматычнага значэння. У лексіцы апазіцыя семантычных кампанентаў рэалізуецца ў лексемах (напр.: «прыйсці» — ‘пачаць знаходзіцца’ і «пайсці» — ‘перастаць знаходзіцца’ ў пэўным месцы). Упершыню паняцце апазіцыі распрацавана М.С.Трубяцкім.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАЗЫЛЕ́НКА Ганна Мартынаўна
(4.4.1908, г.п. Арэхаўск Аршанскага р-на Віцебскай вобласці — 16.1.1980),
бел. мовазнавец. Канд.філал. н. (1952). Скончыла БДУ (1931). Працавала ў Ін-це мовы, л-ры і мастацтва АН Беларусі (1933—38), БДУ (1944—70). Аўтар манаграфіі «Пабочныя і ўстаўныя словы, словазлучэнні і сказы ў сучаснай беларускай літаратурнай мове» (1964), шэрагу навук. артыкулаў па праблемах сучаснай бел. мовы. У 1920-я г. друкавала пад сваім прозвішчам і псеўд. Ганна Арахоўская вершы, апавяданні і аднаактовыя п’есы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАЛТЫ́ЗМ,
слова, запазычанае з балтыйскіх моў. У бел. мове — пераважна з літоўскай, часткова з латышскай. Найб. інтэнсіўна асвойваліся ў перыяд ВКЛ. Пранікалі непасрэдна ў працэсе вусных моўных кантактаў.
Большасць балтызмаў не прыжыліся, засталіся пераважна словыбыт. і гасп. ўжытку: «атоса», «венцер», «дойлід», «ёўня», «клуня», «лоўж», «пуня», «свіран», «торп» і інш. Некаторыя балтызмы маюць вузкае тэр. пашырэнне: «аруд», «груца», «прывен», «ройста». Балтыйскія па паходжанні ў бел. мове некаторыя тапонімы і антрапонімы («Ашмяны», «Жупраны», «Юрацішкі»; «Лукша», «Шніп», «Юргель»).