◎ Не́генькі ’далікатненькі’ (Нас.), кднёга (гл.), незвычайнае для беларускай мовы спалучэнне ‑ге‑ сведчыць пра позні або экспрэсіўны характар слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Куда́хтаць ’(пра курэй)’ (ТСБМ, Шат., ТС, Сцяшк., Нар. лекс., Ян.). Гукапераймальнае. Параўн. рус. кудахтаць, укр. кукудакати, славен. kokodakati.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абзы́каць ’аббегаць па пустой справе (пра худога, лёгкага)’ (Юрч. Сін., 25); магчыма, да бзік. Параўн. славен. bzikati ’бегчы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаві́сты, плавэсты ’грузкі, зыбкі (пра балота)’ (пін., ЛД. 5), ’дрыгвяністы’ (ТС). Ад назоўніка плету ці прыметніка плаўкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Поўз ’каня, уздоўж’: ішоў поўз прасла (Бяльк.). Гл. поўз ’тс’. Адсутнасць акання сведчыць, відаць, пра захаванне ўласнага націску.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Прасле́дак, прослі́док ’след, зроблены ўпершыню’ (Сл. Брэс.). Укр. прослідок ’след’. Конфікснае пра- 2 + ‑ок‑утварэнне ад след (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пратану́ць (у лаянцы) ’згінуць, прапасці, утапіцца’ (Шат.). З патануць з заменай прыставак па‑ на пра- (пад уплывам прапасці?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прыша́хаць (прышахыць) ’прыйсці; прыкрочыць’ (Бяльк.). Відаць, утварэнне гукапераймальнага характару, параўн. выклічнік шах‑мах (гл.) — пра хуткі рух, дзеянне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пухтава́ць (пухтоваць) ’валіць (пра дым)’ (ганц., Сл. ПЗБ). Відаць, “інтэнсіўны” ітэратыў да пу́хаць ’пыхаць’ (гл.), параўн. пухць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́кот ’Цісканне’ (пра ўюноў у лавушцы) (ТС). Ад гукапераймальнай асновы і суф. *‑оіь. Параўн. яшчэ піск, пішчаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)