БЕНАРДО́С Мікалай Мікалаевіч

(8.7.1842, с. Маставое Мікалаеўскай вобл., Украіна — 21.9.1905),

рускі вынаходнік у галіне электразваркі. Вучыўся ў Кіеўскім ун-це, у Пятроўскай земляробчай і лясной акадэміі (Масква). З 1865 больш за 100 вынаходстваў у розных галінах (сельскай гаспадарцы, транспарце і інш.). Распрацаваў спосаб эл. дугавой зваркі металаў (1881), інш. спосабы зваркі і паяння.

Літ.:

Никитин В.П. Н.Н.Бенардос, 1842—1905 // Люди русской науки. М., 1965.

т. 3, с. 95

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕ́СЕМЕР

(Bessemer) Генры (19.1.1813, Чарлтан, графства Хартфардшыр, Вялікабрытанія — 15.3.1898),

англійскі вынаходнік-металург. Чл. Лонданскага каралеўскага т-ва (з 1879). Атрымаў больш за 100 патэнтаў на вынаходствы і ўдасканаленні ў галіне механікі і металургіі. Стварыў канвертарны спосаб пераплаўкі чыгуну ў сталь (1856, т.зв. бесемераўскі працэс). У 1860 запатэнтаваў вярчальны канвертар. Прапанаваў бяззліткавую пракатку сталі.

Літ.:

Сорокин Ю.Н. Генри Бессемер // Вопр. истории естествознания и техники. М., 1956. Вып. 1.

т. 3, с. 126

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

глаталіза́цыя

(ад гр. glotta = гартань)

спосаб вымаўлення гукаў мовы, пры якім у якасці актыўнага органа, што стварае перашкоду паветранаму струменю, выступае гартань.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дые́та​1

(лац. diaeta, ад гр. diaita = спосаб жыцця, рэжым)

спецыяльна падабраны па колькасці, хімічным складзе, каларыйнасці і кулінарнай апрацоўцы рацыён харчавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

канцэ́пцыя

(лац. conceptio)

1) сістэма поглядаў, спосаб разумення якіх-н. з’яў (напр. к. вучонага);

2) асноўная думка чаго-н. (напр. к. твора).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

партаме́нта

(іт. portamentó)

спосаб пявучага выканання, слізгаючы, лёгкі, замаруджаны пераход ад гука да гука пры спяванні або пры ігры пальцам па струне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пупініза́цыя

[ад англ. M. Pupin = прозвішча амер. фізіка (1858—1935)]

спосаб павелічэння дальнасці перадач па правадных лініях сувязі штучным узмацненнем іх індуктыўнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

левіта́цыя

(англ. levitation, ад лац. levitas, -atis = лёгкасць)

магічны спосаб пераадолення зямнога прыцяжэння (напр. падыманне ўласнага цела намаганнем волі, палёты ў сне і г. д.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

грапталі́ты

(ад гр. graptos = напісаны + -літ)

вымерлыя марскія каланіяльныя арганізмы, якія належалі да паўхордавых; вялі свабодны або прымацаваны спосаб жыцця; жылі ў палеазоі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэкалькама́нія

(фр. décalcornanie)

1) спосаб паліграфічнага пераносу каляровых малюнкаў на паперу, шкло, фарфор і іншыя матэрыялы;

2) малюнак, зроблены такім спосабам (параўн. дыяфанія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)