przyciąganie

przyciągani|e

н.

1. прыцягненне; прыцягальнасць; прывабнасць;

2. фіз. прыцяжэнне;

siła ~a — сіла прыцяжэння;

~e ziemskie — зямное прыцяжэнне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

roboczy

robocz|y

рабочы, працоўны;

~у dzień — працоўны дзень;

siła ~a — працоўная (рабочая) сіла;

ubranie ~e — працоўнае (рабочае) адзенне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ciężkość

ciężkoś|ć

ж.

1. цяжар;

siła ~ci фіз. сіла цяжару;

środek ~ci — цэнтр цяжару;

2. грувасткасць; нязграбнасць; цяжкавагавасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

зако́нны gesétzlich, réchtmäßig, réchtsgültig; legitím; Gesétz(es)-, Réchts-; réchtsverbindlich (пра шлюб); réchtlich (прававы);

быць зако́нным zu Recht bestéhen*;

зако́нная сі́ла Gesétzeskraft f -, Réchtskraft f;

зако́нны ўлада́льнік réchtmäßiger Besítzer;

зако́нным пара́дкам auf gesétzlichem [legitímem] Wége

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

па́даючы,

1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад падаць. Месяц адбівае ўсяго 7 працэнтаў падаючых на яго сонечных праменяў. «Звязда».

2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які звязаны з перамяшчэннем уніз. Сіла падаючай вады. □ Да вуха даляцелі шум і трэск падаючых дрэў, глухія выбухі. Шчарбатаў.

3. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які пабудаваны нахільна. Падаючая вежа.

4. Дзеепрысл. незак. ад падаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адця́ць, адатну, адатнеш, адатне; адатнём, адатняце; зак., што.

Адсячы, адрэзаць. Пчолы ўраз сабралі сілы Ды адцялі шэршню крылы. Калачынскі. / у безас. ужыв. Суджана хлапцу: быў малым — дурным, падсадзіў пальцы ў сячкарню, дык яму іх адцяла. Кулакоўскі. Беспрацоўны пры немцах тэлеграфіст Сіла Прохаравіч, якому адцяла нагу гадоў дваццаць назад, калі ён яшчэ ездзіў кандуктарам, узяўся за такую невысокую плату грэць і падносіць ваду. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спе́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Мілагучны, пявучы. Ціха гулі струны, прыглушаныя рукой. А голас з жорсткага рабіўся мяккі і спеўны. Караткевіч. З-за рога Турэмнай вуліцы вылецелі спеўныя гукі. Мурашка.

2. Які мае адносіны да спеву, песні; песенны. І ўзяўшы пад крыло яго, адразу ж аб’явіла [квактуха]: — Між намі геній, спеўных спраў мастак! Маеўскі. / у перан. ужыв. Навідавоку да паэта вярталася яго спеўная сіла. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВІНТАКРЫ́Л,

лятальны апарат, у якога пад’ёмная сіла, неабходная для падтрымання яго ў палёце, ствараецца нясучым вінтом (вінтамі) і крылом, а цяга — паветр. вінтамі або рэактыўнымі рухавікамі. Узлёт, завісанне, пасадку і палёт на малых скарасцях В. ажыццяўляе як верталёт, а пасля дасягнення скорасці, пры якой становяцца эфектыўнымі аэрадынамічныя рулі, ляціць як самалёт (з выкарыстаннем пад’ёмнай сілы крыла). Канструктыўна больш складаныя і цяжкія, чым верталёты. Бываюць грамадзянскія і ваенныя. Выкарыстоўваюцца абмежавана.

т. 4, с. 188

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

mastery

[ˈmæstəri]

n., pl. -teries

1) ула́да, сі́ла f.; кірава́ньне n.

2) перава́га, перамо́га f.

3) майстэ́рства n.

4) mastery of — майстэ́рскае вало́даньне чым

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Клёк 1 ’розум, развага’, ’косны мозг’ (ТСБМ, Нас., Шат., Грыг., Янк. БП, Сцяшк., Гарэц., Бяльк., Ян.). Да клёк 2 (гл.) семантычны пераход: ’жыццёвая сіла’ > ’розум’.

Клёк 2 ’жыццёвая сіла, сокі, клейкасць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Бяльк., Мядзв., Мат. Гом., З нар. сл., Ян.), ’расол ад селядцоў’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк.). У гэтым значэнні слова трэба разглядаць як кантамінацыйнае ўтварэнне на аснове крак (гл. кракавіна) і клей 2 (гл.). Параўн. бел. кракавіна ’жабурынне’, польск. klej ’тс’, рус. клёк ’тс’. Параўн. таксама Грынавецкене і інш. LKK, 16, 170.

Клёк 3 ’дзіцячая гульня, палачка’ (Мат. Гом., Сцяц., Нар. словатв., Ян.). Укр. кльок ’дзіцячая гульня «свінка»’, рус. клёк ’гульня ў гарадкі’, клёка ’драўляны брусок для гэтай гульні’. ЕСУМ (2, 471) сцвярджае генетычную сувязь з клюк ’дзіцячая гульня, драўляны гак’. Гл. клюка.

Клёк 4 выкл.-дзеясл. форма: «Нам клёк у грудз[e]: здагадаліса…» (Янк. II). Гукапераймальнае. Параўн. ст.-рус. клекати ’біцца (пра сэрца)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)