Verbum

trócken

a сухі́

das Hemd ist schon ~ — саро́чка ўжо вы́сахла [суха́я]

das ~e Land — су́ша

die Kéhle ist mir ganz ~ — у мяне́ ў го́рле перасо́хла

2) сухі́ (пра чалавека, словы і. г.д.)

◊ auf dem Tróckenen sein [sítzen*] — разм. сядзе́ць на мялі́ [без гро́шай]

im Tróckenen sein — быць у бяспе́цы

◊ wer im Tróckenen sitzt, lacht über den Régen — ≅ сы́ты гало́днаму не спачува́е

er ist noch nicht ~ hínter den Óhren — ≅ у яго́ яшчэ́ малако́ на губа́х не вы́сахла

Únrecht

n -(e)s несправядлі́васць

~ háben — не мець ра́цыі, памыля́цца

~ tun* — дзе́йнічаць няпра́вільна [несправядлі́ва]

~ bekómmen* — не мець ра́цыі; памыля́цца; быць няпра́вільна пакара́ным

j-m ~ gében* — лічы́ць, што хто́сьці памыля́ецца [не ма́е ра́цыі]

es geschíeht ihm ~ — яго́ крыўдзяць

zwíschen Recht und ~ nicht unterschéiden können* — не ве́даць, што до́бра, а што дрэ́нна

im ~ sein — не мець ра́цыі, памыля́цца

mit ~, zu ~ — няпра́вільна, дарма́

etw. zu ~ tun* — дзе́йнічаць [рабі́ць, абыхо́дзіцца] несправядлі́ва ў чым-н.

der Vertrág bestéht zu ~ — дамо́ва [дагаво́р] не ма́е зако́ннай сі́лы [не правамо́цная, -ны]

übel

1.

a дрэ́нны, ке́пскі, благі́

mir ist ~ — мне мло́сна, мяне́ ну́дзіць

~ geláunt — не ў гумо́ры, не ў (до́брым) настро́і

~ gesínnt — варо́жа настро́ены, зламы́сны

~ láunig — не ў гумо́ры, без настро́ю

~ néhmen* — vt (D) крыўдава́ць, крыўдзіцца за што-н. (на каго-н.)

~ ríechend — смярдзю́чы, смуро́дны

~ wóllen — vi (D) быць нядобразычлі́вым (да каго-н.), жада́ць зла (каму-н.)

~ wóllend — незычлі́вы

2.

adv дрэ́нна, ке́пска; бла́га

es steht ~ mit ihm [um ihn] — яго́ спра́вы дрэ́нныя

wohl óder ~ — хо́чаш не хо́чаш

réichen

1. vt падава́ць, праця́гваць;

die Hand zum Gruß ~ віта́цца з кім-н. за руку́

◊ er kann ihm nicht das Wásser ~ перан. ≅ ён і падно́ска яго́ не ва́рты

2. vi

1) быць дастатко́вым, хапа́ць, става́ць;

séine Kraft reicht aus яму́ хапа́е сі́лы;

das Brot muss ~ хле́ба паві́нна хапі́ць

2) распасціра́цца, дастава́ць;

das Wásser reicht ihm bis an den Hals вада́ дасяга́е яму́ пад го́рла;

so weit der Hímmel reicht да са́мага гарызо́нта

Hahn

I

m -(e)s, Hähne

1) пе́вень

2) саме́ц (птушак)

◊ j-m den róten ~ aufs Dach sétzen — пусці́ць каму́-н. чырво́нага пе́ўня (падпаліць)

es kräht kein ~ danách — разм. пра гэ́та ўсе даўно́ і ду́маць не ду́маюць; гэ́тым ужо ніхто́ не ціка́віцца

~ im Kórb sein — быць адны́м мужчы́нам у жано́чай кампані́і

II

m -(e)s, Hähne

1) кран (водаправодны)

den ~ áufdrehen [zúdrehen] — адкруці́ць [закруці́ць] кран

2) куро́к

den ~ spánnen — узве́сці куро́к

den ~ ábdrücken — спусці́ць куро́к

Schutz

m -es

1) (vor D, gegen A) абаро́на, засцяро́га (ад каго-н., ад чаго-н.)

únter j-s ~ stéhen* — быць пад чыёй-н. абаро́най

~ léisten — абараня́ць, засцерага́ць

j-m ~ (und Schirm) bíeten* [gewähren] — узя́ць каго́-н. пад сваю́ абаро́ну, засцерага́ць каго́-н.

sich únter j-s ~ begében* — стаць пад чыю́-н. абаро́ну

únter dem ~ der Nacht [der Dúnkelheit] — пад по́крывам но́чы

2) ахо́ва (мяжы, лясоў і г.д.)

~ von Mútter und Kind — ахо́ва ма́ці і дзія́цці

stímmen

I

vi (für, gegen A) галасава́ць, падава́ць го́лас (за, супраць каго-н., чаго-н.)

geschlóssen ~ — галасава́ць аднаду́шна

II

vt настро́йваць (музыкальны інструмент)

j-n günstig für etw. (A) ~ — схілі́ць каго́-н. на кары́сць чаго́-н.

er ist gut [schlecht] gestímmt — ён у до́брым [дрэ́нным] настро́і

j-n zur Fréude ~ — настро́іць каго́-н. на вясёлы лад

III

vi адпавяда́ць і́сціне, быць пра́вільным [слу́шным, дакла́дным]

das stimmt — (гэ́та) пра́вільна

da stimmt étwas nicht — тут не ўсё ў пара́дку

áufgehen

* vi (s)

1) узыхо́дзіць (пра сонца)

2) падыма́цца

der Vórhang geht auf — засло́на падыма́ецца

ein stárker Wind geht auf — падыма́ецца мо́цны ве́цер

3) адчыня́цца, адкрыва́цца (тс. перан.)

die Áugen gíngen mir auf — у мяне́ адкры́ліся во́чы, я зразуме́ў

4) мед. прарва́цца (пра нарыў); адкрыва́цца (пра рану)

5) распуска́цца (пра пупышкі)

6) развя́звацца, распо́рвацца, расшпі́львацца

7) матэм. дзялі́цца

8) быць захо́пленым (чым-н. – in D)

in der Árbeit ~ — з галаво́й акуну́цца ў пра́цу [рабо́ту]

Fleck

m -(e)s, -e

1) ме́сца

sich nicht vom ~ rühren — не ру́хацца з ме́сца

nicht vom ~ kómmen* — не зру́шыцца [крану́цца] з ме́сца

j-n vom ~ weg verháften — арыштава́ць каго́-н. на ме́сцы

2) пля́ма

ein bláuer ~ — сіня́к

j-s Námen éinen ~ ánhängen — запля́міць чыё-н. імя́

3) ла́пік, ла́тка

4) кава́лак (зямлі)

◊ das Herz auf dem ríchtigen ~ háben — быць спага́длівым чалаве́кам

er hat den Mund [das Maul] auf dem réchten ~ — у яго́ язы́к падве́шаны до́бра [як трэ́ба]