расхвата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Тое, што і расхапаць. Чакаць зноў жа не выпадае: могуць усё [панскае дабро] расхватаць. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́дскакам, прысл.
Разм. Падскокваючы (бегчы, перамяшчацца). Дзяўчынка не стала чакаць, пакуль адыдзе аўтобус — пабегла подскакам, на адной назе, далей. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да ускласці.
•••
Ускладаць надзеі на каго-што — чакаць ад каго‑, чаго‑н. ажыццяўлення сваіх надзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нале́цце ср., обл. сле́дующий год (сле́дующее ле́то);
чака́ць да ~цця — ожида́ть до сле́дующего го́да (ле́та)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сувязны́, -а́я, -о́е.
1. Які наладжвае і падтрымлівае сувязь з суседнімі воінскімі часцямі.
С. самалёт.
2. сувязны́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м.; сувязна́я, -о́й, мн. -ы́я, -ы́х, ж. Той, хто пасланы (ці каго пасылаюць) для падтрымання сувязі (у 5 знач.) паміж воінскімі часцямі, членамі канспіратыўнай арганізацыі.
Чакаць сувязнога на канспіратыўнай кватэры.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Надчэ́кваць ’чакаць’ (мін., Жыв. сл.). Мясцовае ўтварэнне ад чакаць (відаць, пад уплывам польск. czekać ’тс’), аднак з на месцы а пад націскам можа адлюстроўваць дыялектную з’яву, параўн. штаны — шт§нікі і пад., і прэфікса над‑, які туі перадае «адценне малой меры», параўн. надкусваць і пад. (ESSJ SG, 1, 127).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Неспадзе́ўкі ’нечакана’ (Гарэц., Некр.; докш., Янк. Мат.), ’нечаканы выпадак’ (Варл.), сюды ж неспадзёва ’нечаканасць’ (Сцяшк.), неспадзяванне (несподзеванне) ’тс’ (Нас.). Вытворнае ад не спадзявацца ’не мець надзеі, не чакаць’; іншы варыянт асновы ў неспадзе́янне (несподзѣенне) ’нечаканасць’, неспадзе́яцца (несподзѣицьца) ’не чакаць, не мець надзеі’ (Нас.), неспадзейна ’нечакана’ (Касп.). Параўн. неўспадзеўкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Начаке́ніцца ’прыбрацца’ (Ян.). Звычайна начачэніцца ’тс’, гл. начэпіцца; к на месцы ч пад уплывам чакаць?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
закавы́рысты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Замыславаты, мудрагелісты. Закавырыстае пытанні. □ [Антон] любіў сказаць што-небудзь закавырыстае, а потым чакаць, пакуль не папросяць растлумачыць. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
На́дзіць ’вабіць, прыцягваць надзеяй’ (Нас.), ’прыманьваць, прынаджваць’ (Сцяшк.), надзіцца ’захапляцца надзеяй’, ’падкрадвацца’, ’набываць звычку’ (Нас.), ’спадзявацца, чакаць’ (ТС), укр. надити ’прыцягваць, прыманьваць’, ’лавіць рыбу вудай’, надитися ’прываблівацца’, польск. дыял. nadzić ’прыманьваць, прывабліваць’, магчыма, сюды ж чэш. nadíti se ’спадзявацца, чакаць’, якое, паводле Махэка, з *na‑dejati sę (Махэк₂, 118), гл. надзея.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)