Зямельнае ўладанне, якое пераходзіла дзецям у спадчыну ад бацькоў на Русі ў 12–18 стст. Баярская вотчына.//перан. Пра якую‑н. галіну дзейнасці, дзе хто‑н. адчувае сябе поўнаўладным гаспадаром. Сцяпан Сцяпанавіч спрабаваў разабрацца, чаму ён спатыкнуўся. Не верыў у сілы і магчымасці Ніны? Лічыў навуку сваёй вотчынай?Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбіра́ццанесов., в разн. знач. разбира́ться; см.разабра́цца;
2.страд. разбира́ться; разде́лываться; свежева́ться; см. разбіра́ць;
◊ і тут гу-гу і там гу-гу, і нічо́га разабра́ць не магу́ — не разбери́-поймёшь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ачо́мацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Апамятацца, агледзецца, разабрацца ў новых, нечаканых абставінах. Было відаць, багата хто быў як бы аглушан бачаным, не мог ачомацца.Мележ.Не паспеў Міхась ачомацца ад страшнага відовішча, як недзе над вёскай пачаўся свіст бомбаў і траскатлівыя выбухі.Асіпенка.Калі ж Вайцех ачомаўся, на памяць яму ўсплыў адзін малюнак.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
sift[sɪft]v.
1. (from) прасе́йваць, адсе́йваць;
The snow sifted softly. Снег ціха сыпаўся.
2. (thro ugh) пі́льна аналізава́ць, разгляда́ць (факты, аргументы і да т.п.);
sieve a question to the bottomразабра́цца ў які́м-н. пыта́нні да канца́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
арыента́цыя
(фр. orientation, ад лац. oriens, -ntis = усход)
1) вызначэнне свайго месцазнаходжання; арыенціроўка (а. на мясцовасці);
2) перан. уменне разабрацца ў якіх-н. пытаннях, у навакольнай абстаноўцы;
3) перан. накіраванасць дзейнасці, якая вызначаецца інтарэсамі каго-н., чаго-н. (напр. а. на масавага чытача).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
арыента́цыя, ‑і, ж.
1.Дзеяннепаводледзеясл. арыентаваць, арыентавацца (у 1 знач.); вызначэнне свайго месцазнаходжання.
2.перан. Уменне разабрацца ў якіх‑н. пытаннях, абставінах і пад.; дасведчанасць у чым‑н. Добрая арыентацыя ў новай літаратуры.
3.перан.; накаго-што і без дап. Накіраванасць навуковай, грамадскай і інш. дзейнасці, якая вызначаецца разлікам на каго‑, што‑н., залежнасцю ад каго‑, чаго‑н. Арыентацыя на народную мову.
[Фр. orientation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перачака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і без дап.
Прабыць дзе‑н., у якіх‑н. умовах і пад., чакаючы заканчэння чаго‑н. Прахожыя спыняліся тут, каб перачакаць спёку або схавацца ад дажджу.Чарнышэвіч.Дыміць туман. Мо лепш перачакаць, Пакуль зара не прыадчыніць дзверы?Танк.// Пачакаць некаторы час. — Давай крыху перачакаем, — параіў Лабановіч.Колас.Лазарэўская вырашыла перачакаць хвілін пяць, каб на адзіноце разабрацца ў сваіх пачуццях.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удзялі́ць, удзялю, удзеліш, удзеліць; зак., што.
Выдзеліць, аддзяліць частку, долю чаго‑н. для каго‑н. [Туравец:] — Я на цябе, Рыгор, вельмі спадзяюся. Таму і месца даў пагарачэй. — Бачу. Па знаёмству ўдзялілі.Мележ.//перан. Прысвяціць, аддаць у распараджэнне каму‑н. (пра час, увагу і пад.). [Марына Паўлаўна:] «Трэба разабрацца ў сваім часе, сабе і сыну крыху ўдзяліць яго»...Васілевіч.Мартын удзеліць .. [Аўгіні] столькі ўвагі, колькі патрабуюць дачыненні чалавека да чалавека.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́значыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1.што і з дадан. Распазнаць, высветліць, разабрацца ў чым-н., дакладна ўстанавіць.
В. прычыну.
В. адлегласць.
В. вугал (вылічыць).
2.што. Выявіць сутнасць, раскрыць змест чаго-н.
В. творчы метад пісьменніка.
В. новае навуковае паняцце.
3.каго-што. Загадзя прызначыць або намеціць наперад.
В. дзяжурных.
В. далейшыя планы.
4.што. Устанавіць, назначыць.
В. сродкі на будаўніцтва.
В. меру пакарання.
5.што. Абумовіць сабой, з’явіцца прычынай чаго-н.
Добрая падрыхтоўка вызначыла поспех.
6.што. Абазначыць якім-н. чынам.
В. мяжу тычкамі.
|| незак.вызнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.вызначэ́нне, -я, н. (да 1—4 і 6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)