Verbum

ушы́цца², -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак., у што (разм.).

1. З цяжкасцю пранікнуць куды-н.; залезці, схавацца ў чым-н.

У. ў натоўп.

У. ў салому.

2. перан. Сканцэнтраваць увагу на чым-н.

У. ў паперы.

|| незак. ушыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

забра́цца, -бяру́ся, -бярэ́шся, -бярэ́цца; -бяро́мся, -бераце́ся, -бяру́цца; -бяры́ся; зак.

1. Залезці куды-н. (уверх, углыб); пранікнуць.

З. на вяршыню гары.

З. пад коўдру.

З. ў чужы агарод.

2. Зайсці, заехаць куды-н. далёка.

З. на край свету.

|| незак. забіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

урасці́, -ту́, -це́ш, -це́; уро́с, урасла́, -ло́; зак.

1. у што. Па меры росту пранікнуць углыб, унутр.

Яблынькі добра ўраслі карэннем у глебу.

Хата па вокны ўрасла ў зямлю (перан.: моцна асела).

2. чым. Зарасці, парасці.

Двор урос травой.

|| незак. ураста́ць, -а́е.

лаз, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Невялікая адтуліна ў чым-н., праз якую можна пралезці, пранікнуць куды-н.

Л. у плоце.

2. Адтуліна ў сценцы апарата, машыны, катла і пад. для пранікнення ўнутр з мэтай агляду, рамонту, запраўкі (спец.).

|| прым. ла́зны, -ая, -ае.

зале́зці, -зу, -зеш, -зе; -ле́з, -ле́зла; -ле́зь; зак.

1. на што. Падняцца, забрацца.

З. на дрэва.

2. у што. Увайсці, пранікнуць куды-н. (разм.).

З. ў машыну.

З. ў ваду.

З. ў кішэню.

◊

Залезці ў доўг — стаць даўжніком каго-н.

|| незак. зала́зіць, -а́жу, -а́зіш, -а́зіць.

прыма́зацца, -а́жуся, -а́жашся, -а́жацца; -а́жся; зак. (разм.).

1. Бесцырымонна або з карыслівымі мэтамі прымкнуць да чаго-н., пранікнуць у якую-н. кампанію, асяроддзе, грамаду.

2. У азартных гульнях: прыняць удзел у гульні, дадаўшы якую-н. суму да стаўкі іграка.

|| незак. прыма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

падкапа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. пад што. Раскапаўшы знізу, пранікнуць пад што-н.

П. пад сцяну.

2. перан., пад каго (што). Інтрыгамі дабіцца магчымасці нашкодзіць каму-н. (разм.).

Пад добрасумленнага чалавека цяжка п.

|| незак. падко́пвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. падко́п, -у, м. і падко́пванне, -я, н.

ты́кацца¹, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стукацца, упірацца ў што-н.

Кот бегаў, тыкаўся мордай у плот.

2. Мітусліва рухацца, стараючыся пранікнуць куды-н.

Т. ва ўсе дзверы.

|| зак. ткну́цца, ткну́ся, ткне́шся, ткне́цца; ткнёмся, ткняце́ся, ткну́цца; ткні́ся.

|| наз. ты́канне, -я, н.