Вы́дзер ’сала на кішках’ (Касп., Шатал.). Рус. вы́дер ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выдраць (гл. драць) (Вештарт, Лекс. Палесся, 135). Параўн. здор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́чка ‘мядзведка’ (ТС). Гл. точка1 ‘тс’ з характэрнай для Палесся менай о > у ў закрытых складах. Аналагічна ту́чка ‘крот’ (Выг.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скру́шчык ‘кавалак хлеба’ (Вештарт, Лекс. Палесся), скру́шок ‘хлябец, булка, якая даецца таму, хто прыходзіць наведаць парадзіху’ (пін., ЖНС). Да крух, круха́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́карак ’кумпяк’ (Вешт. дыс.), во́кырак ’тс’ (Бяльк.). Запазычанне з рус. о́корок ’тс’, аб чым сведчыць тэрыторыя распаўсюджання (Магілёўшчына і некаторыя цэнтральныя ўсходнія гаворкі Палесся).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Падпало́нік, подполднык ’тоўсты блін’ (Шатал.), пудпо‑ лднык ’корж з хлебнага цеста, які пяклі ў печы пры полымі’ (Клім., Бессон.). Паводле вывадаў Вештарт (Лекс. Палесся, 111), вытворныя ад polmen — (гл. полымя) падпалонік < *пад‑ паломнік займаюць заходнюю частку Прыпяцкага Палесся і прымыкаюць к заходнеславянскаму арэалу, параўн. польск. podpłomyk ’від плоскага бліна’, podpłomień ’блін, спечаны як бы на спробу, перад выпяканнем хлеба’ (Карл.), чэш. рор- laтепісе ’блін, спечаны з хлебнага цеста’ і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Пагаловач, поголдвач ’частка папярочных баразён у канцы палетку’ (КЭС., палес., Сл. Брэс.). Да галава (гл.). Семантыку і геаграфію гл. Выгонная, Лекс. Палесся, 49 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Та́шва ’ніжняя частка кашулі, надточаная іншай тканінай’ (Сакал., Лекс. Бел. Палесся). Няясна, магчыма, з *тачва ад тачыць3 (гл.), збліжанае з шыць, параўн. прышва, прошва, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перада́тчык, ‑а, м.

Спец.

1. Той, хто перадае што‑н.; тое, пры дапамозе чаго перадаецца што‑н. Перадатчык хваробы. □ Максім і звярнуўся да гэтага перадатчыка першакрынічных вестак. Машара. Не было па глухіх закутках Палесся ні газет, ні тэлеграфаў, ні тэлефонаў, — гэтых.. перадатчыкаў вестак аб падзеях на свеце. Колас.

2. Апарат для перадачы на адлегласць сігналаў, паведамленняў і пад. Кароткахвалевы перадатчык. Светлавы перадатчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Паляшу́к ’жыхар Палесся’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Ст.-рус. полѣшанинъ ’тс’ < Полѣсье. Бел. форма, калі меркаваць па ш, утворана на аснове полѣшанинъ з заменай суф. ‑анін на ‑ук.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пастанаві́ць ’пабудаваць’ (жытк., Мат. Гом.). У выніку кантамінацыі лексем стан (< stanъ) ’будынак, дом’, паставіць ’будаваць’ (гл.). Больш падрабязна пра стан гл. Лучыц-Федарэц, Лекс. Палесся, 166–169.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)