Кула́чнае ко́ла ’кола, якое круцяць коні’ (КЭС, лаг., П. С.). Гл. кулак4.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Корх ’мера даўжыні на шырыню далоні, кулак’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Мат. Гом., ТС, Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., ЭШ). Укр.корх, рус.корх ’тс’ (Фасмер, 2, 340). Аднак, зыходзячы з бел.прыкархнуць ’прытуліцца, заснуць’, рус.прикорхнутися ’нахіліцца, сагнуцца’, можна меркаваць, што першасным значэннем для корх было ’нешта сагнутае, скурчанае’ (> ’кулак’). Калі прыняць гэту гіпотэзу, мэтазгодна суаднесці корх з рус.корг ’кулак’, корга ’крывое дрэва’ (гл. корга). Фрыкатыўнае г магло перайсці ў х. Іншыя спробы этымалогіі зусім ненадзейныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скаме́чвацьнесов.
1. ко́мкать, ско́мкивать, мять;
2.обл. (кулак) сжима́ть;
1, 2 см. скамячы́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пату́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Патаптацца, патупаць. [Корзун] няёмка патупаўся, засланяючы праход.Шыцік.— Значыць, заўтра вас не чакаць? — Антон патупаўся на месцы, кашлянуў у кулак.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Падкула́чнік ’селянін, які дзейнічаў у інтарэсах кулака’. Да кулак2 (гл.). Калька (або запазычанне) з рус.подкула́чник (Крукоўскі, Уплыў, III).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
курку́ль, ‑я, м.
1. Селянін-кулак на Украіне.
2.Пагард. Пра хцівага, скупога чалавека. І пасеялі б не пазней, калі б гэты куркуль Пятроў не валаводзіў доўга з насеннем...Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пу́мні ’месца, дзе пальцы сутыкаюцца з пясцю, калі рука сціскаецца ў кулак’ (пін., Сл. Брэс.). Магчыма, утворана ад мяць, мну (*по‑мні/*па‑мнП).