напярэ́сцігі, прысл. і прыназ.

Абл. Напярэймы. Стары .. выбег, стаў напярэсцігі. — Вы куды гэта? Кулакоўскі. Трое ехалі па раллі, потым пусціліся напярэсцігі каню. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шму́ляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., што.

1. Выціраць ад частага ўжытку (звычайна адзенне).

2. Церці, сціраць, націраць (скуру). Цвёрды хамут шмуляе каню шыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпо́ра в разн. знач. шпо́ра, -ры ж.;

дать шпо́ры коню́ даць шпо́ры каню́;

петуши́ная шпо́ра пе́ўнева шпо́ра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пу́та, -а, М пу́це, мн. -ы, пут, н.

1. Вяроўка, якой перавязваюць пярэднія ногі каню ў час пасьбы.

2. мн. Вяроўкі, рамяні і пад., якімі звязваюць рукі і ногі для пазбаўлення свабоды рухаў (уст.).

3. мн., перан. Тое, што пазбаўляе волі, прыгнятае.

Путы рабства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Fúttersack

m -(e)s, -säcke то́рба (з аўсом, што вешаюць каню на галаву)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

шэ́нкель, ‑я, м.

Спец. Унутраная, звернутая да каня, частка нагі конніка ад калена да шчыкалаткі, якая дапамагае кіраваць канём. Уладзік даў каню шэнкеля. Васілевіч.

[Ням. Schenkel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Балабойка ’бубенчык, які прывязваюць на шыю каню’ (Др.-Падб.). Параўн. укр. балабо́лька ’званочак’ (змена й ⟷ ль?). Гукапераймальнае, да асновы бала‑, што, магчыма, у бала́каць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пашвэ́ндзіць (экспр.) ’пашанцаваць’ (кругл., Жыв. нар. сл.). Скажонае пашчэнціць (< польск. poszczęścić ’тс’) і швэндацца (гл.) — параўн. ілюстрацыю: Сёння майму каню пашвэн‑ дзіла: цэлы дзень пръгуляу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абро́ць, ‑і, ж.

Прадмет вупражы, які надзяецца каню на галаву. Сёмка трымаў каня за аброць, упіраўся плечуком у аглоблю. Колас.

•••

Трымаць на аброці гл. трымаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Спрага́ць ‘запрагаць, злучаць у адну запрэжку’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Байк. і Некр.), спрага́цца ‘злучаць кожны па каню (валу) у адной вупражы’ (Пятк. 2, Варл.). Гл. прыпрэжка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)