плячы́сты, ‑ая, ‑ае.
Шыракаплечы. І ўсё ж мы знайшлі Барыса. Гэта быў хлопец гадоў шаснаццаці, дужы і плячысты. Жычка. Праз некалькі хвілін у хату зайшлі плячысты, дужы Алёша Кунцэвіч, з непакрытай чорнай чупрынай, і высачэзны Мікіта Маляўка. Дуброўскі.
•••
Плячысты на жывот — пра таго, хто многа есць. — Плячысты на жывот [Косця Шмыг], — жартам, мусіць, сказаў начальнік цэха Мамалыга. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трэ́нбух ‘сычуг’, перан. ‘жывот’, ‘страўнік’ (Мат. Гом.). Да трыбу́х (гл.) з другаснай назалізацыяй, мажліва, пад уплывам ід. trémbuch, trélbuch ‘трыбух’, суаднесеных з ням. Bauch ‘жывот, страўнік; чэрава’ (Астравух, Ідыш-бел. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
opchać się
зак. разм. напхацца, напхаць жывот; наесціся; нажэрціся
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wzdęty
успухлы, апухлы, успушаны, разнесены;
wzdęty brzuch — успушаны жывот
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
рама́тусны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Рэўматычны. Рады на момант заварушыліся: хто натужна стараўся выпрастаць горб, хто ўцягваў у сябе адвіслы жывот, хто распраўляў раматусную спіну. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.
1. каго-што. Цягнучы, завалачы каго-, што-н. у што-н. або сілаю ўвесці ўнутр чаго-н.
У. сані ў вазоўню.
У. каго-н. у памяшканне.
2. што ў што. Усунуць у якую-н. адтуліну.
У. нітку ў іголку.
3. што. Удыхнуць.
У. паветра.
4. асаб. і безас., што. Утуліць, увабраць унутр (галаву, шчокі, жывот і пад.); запасці.
У. галаву ў плечы.
Жывот уцягнула.
5. перан., каго (што) у што. Схіліць уступіць у што-н., прыняць удзел у чым-н.
У. у драмгурток.
У. у спрэчку.
|| незак. уця́гваць, -аю, -аеш, -ае.
|| прым. уцяжны́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).
Уцяжная труба.
У. рукаў помпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
хра́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. груб. Упасці, паваліцца, моцна стукнуўшыся. Зараз жа грымнуў стрэл, і чорны дзядзька храснуўся на зямлю, ухапіўшыся рукамі за жывот. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Апунды́рыцца ’ўздуцца (пра жывот)’ (Касп.). Напэўна, звязана з пуза, рус. дыял. пуздро ’жывот’, укр. пуздратий ’тоўсты, з вялікім жыватом’, пуздракуватай ’азызлы’ з заменай у групе здр з на н і ўстаўным ы па ўзору пузыр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
belly [ˈbeli] n. жыво́т; пу́за; чэ́рава; бру́ха (таксама перан.);
a belly landing паса́дка на фюзеля́ж (пра самалёт);
with an empty belly гало́дны;
on an empty belly на́шча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
напха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. што і чаго. Напоўніць, запіхваючы ўнутр чаго-н.
Н. мяшок саломай.
2. перан. каго. Сабраць у адным месцы, запоўніўшы яго да адказу (разм.).
Н. людзей у машыну.
3. перан., што. З’есці многа чаго-н. (груб.).
Н. жывот бульбай.
|| незак. напіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і напі́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)