Таблі́ца ’пералік лічбавых ці іншых даных па графах’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ’дошка, пліта з надпісамі’ (Ласт.), ’паказальнік дарог’ (Касп., Сл. ПЗБ), ’класная дошка’ (Некр. і Байк., Сцяшк., Сл. ПЗБ), ’дошка аб’яў’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел.таблица ’пліта, табліца, шахматная дошка’ (Ст.-бел. лексікон). Укр.табли́ця, рус.табли́ца, польск.tablica ’табліца; дошка’, н.-луж.tablica ’плітка, дошчачка’, чэш.tabulka ’табліца; дошка’, славац.tabuľka ’табліца’, tablica ’дошка’, tabla ’тс’, славен.tȃbla, tȃblica ’таблічка, дошчачка (з надпісам)’, серб.-харв.та̏блица ’табліца; дошчачка, таблічка; грыфельная дошка’, макед.таблица ’грыфельная дошка’, балг.та́блица ’табліца’. Ст.-бел.таблица ’пліта, табліца’ < ст.-польск.tablica фіксуецца з XV ст. (Булыка, Запазыч., 315). У польскай з нар.-лац.tabla ’дошка, табліца’ < лац.tabula ’тс’ (Борысь, 624).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мазлы́к ’анучка, якой выраўніваюць паверхню посуду’ (Сцяшк.). Спецыяльны тэрмін накшталт чэш.mazlik ’зубіла’ (шавец.), ’дошчачка для намазвання’; параўн. чэш.mazlavá hlina ’вязкая гліна’. Да ма́заць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
недарэ́чы, прысл.
1.прысл. Не ў час, у непадыходзячы момант. Часамі аўтар недарэчы карыстаецца прыёмамі фельетона і памфлета.Кучар.// Не да месца; недарэчна. Недарэчы блішчала белая эмалевая дошчачка — «Не парушаць цішыні».Мележ.
2.узнач.вык. Не адпавядае абставінам. — Хопіць табе... — абарваў.. [Сокалава] Вачароў. — Жарты зараз недарэчы.Новікаў.Эх, недарэчы дзяжурства! Навокал ноч, насычаная падзеямі, а ты — як прывязаны.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драні́цымн.зборн., дра́нкаж.
1.зборн. Dáchschindeln pl (дахавая); Splíttholz n -(e)s, -e (длятынкоўкі);
2. (дошчачкадляаддзелкі) Réißplatte f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
планшэ́т
(фр. planchette = дошчачка)
1) плоская сумка з празрыстым верхам, у якой носяць тапаграфічныя і іншыя карты;
2) невялікая дошка, на якой замацоўваецца папера для здымкі мясцовасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Віту́ха ’матавіла’ (Шат.; КЭС, лаг.; Інстр. II); ’дошчачка для снавання красён’ (Шатал.); ’пустазелле, бярозка, Convolvulus’ (З нар. сл.); ’фасоля, якая ўецца’ (Мат. Гом.). Рус.обвива́льница, польск.powój ’бярозка, Convolvulus’. Да віць, віты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
таблі́чкаж.
1. (дошчачказнадпісам) (kléines) Schild n -es, -er;
фі́рменная таблі́чка Fírmenschild n;
2. (памянш.ад табліца) Täfelchen n -s, -; Tabéllchen n -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пла́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Невялікая падоўжная дошчачка, палоска з дрэва, металу або тканіны. [Брызент] прыціскалі загадзя падрыхтаванымі планкамі, прыбівалі цвікамі.Лупсякоў.Дзед старой рукою настругаў яловых планак.Дубоўка.Набіраем на пруткі 80 пецель, з іх 10 — на планку для гузікаў.«Беларусь».
•••
Ордэнская планка — металічная або іншая палоска, абцягнутая ордэнскай стужкай.
Прыцэльная планка — прыцэльнае прыстасаванне ў некаторых відах зброі.
[Лац. planka.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
parkiet, ~u
м.
1. паркет;
2. танцавальная пляцоўка (у рэстаране);
3.часцеймн.~y — паркеціна, паркетная дошчачка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
По́пліска, по́плеска, по́плюска, по́пляска ’кій, палка’ (ТСБМ), ’палка паганяць быдла’ (брэсц., Нар. словатв.), ’абломак палкі; лёстачкі ў драбіне’ (Клім.), ’дошка на нізе воза’ (гродз., Сл. ПЗБ; свісл., Сцяшк. Сл.), ’стрыхоўка для раўнання страхі’, ’дошчачка, якой раўняюць стагі (снапы ў стозе)’ (ст.-дар., шчуч., гродз., Сл. ПЗБ.), ’рубель для прыціскання сена, снапоў’ (рэч., Мат. Гом.), ’дошка, якую кладуць на ніз воза’, ’аб худым чалавеку’ (гродз., З нар. сл.). Вытворнае ад імітатыўнага дзеяслова з варыянтным вакалізмам, зыходным з’яўляўся дзеяслоў пляска́ць (гл.) са значэннем ’дзеянне, што сплюшчвае, робіць плоскім, раўняе’, магчыма, таксама ’ўдар па плоскай паверхні’ (Сной₁, 456). Развіццё семантыкі ад ’кій для сплюшчвання, выраўноўвання’ да ’плоская дошчачка, палка’. Гл. таксама паплі́ска, пліска.