адкруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раскруціўшыся, аддзяліцца; адшрубавацца.

Вяроўка адкруцілася.

Адкруцілася гайка.

2. Павярнуўшыся, адкрыцца.

Кран адкруціўся.

3. Зламацца, адарвацца ад пакручвання ў розныя бакі; перакруціцца.

Спелая макаўка лёгка адкруцілася.

4. Скончыць круціцца, адкружыцца.

Адкруціліся пары ў вальсе.

5. Ухіліцца, хітра вызваліцца ад чаго-н. з дапамогай выдумак (разм.).

А. ад паездкі.

|| незак. адкру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

nakrętka

ж.

1. гайка;

2. каўпачок; закрутка (ад цюбіка і да т.п.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

асла́бнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. аслаб, ‑ла; зак.

Разм.

1. Тое, што і аслабець.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць менш нацягнутым, тугім. Бабуля ляжыць галавой на покуце, нізка над вачыма абвязаная хусткай, якая аслабла і аб’ехала на вочы. Брыль.

•••

Аслаблі гайкі ў каго гл. гайка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скруці́цца, скручу́ся, скру́цішся, скру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Туга звіцца, скачацца трубкай, загнуцца па краях.

Вяроўка дрэнна скруцілася.

Лісце на яблыньцы скруцілася ад спякоты.

2. Сагнуцца, скурчыцца, кладучыся ці лежачы.

Скруціўся абаранкам і заснуў.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сашрубавацца, сапсавацца пры частым адкручванні і закручванні.

Кран скруціўся.

Гайка скруцілася.

4. Знікнуць (разм., неадабр.).

Сяргей некуды скруціўся з дому.

|| незак. скру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ліце́рка ’колца ў калаўроце, якое круціць шпульку’ (Касп.). Сапсаванае народнае *муце́рка. Параўн. бел. міёр. мітэрка (Шатал.), зах.-міёр. лютэрка (Крыўко, вусн. паведамл.), польск. зах., паморск. каш. muterka, muterek ’тс’, сілезск., лэнчыцк. ’гайка, шруба на канцы восі’. Змену губнога ў л параўн., напрыклад, у брасл. ліцірына́р = ветэрына́р (Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

накруці́цца сов.

1. прям., перен. накрути́ться, намота́ться;

кана́т ~ці́ўся на бараба́н — кана́т накрути́лся на бараба́н;

ні́тка ~ці́лася на шпу́льку — ни́тка намота́лась на кату́шку;

н. за дзень — накрути́ться (намота́ться) за́ день;

2. наверте́ться; навинти́ться;

га́йка ~ці́лася лёгка — га́йка наверте́лась (навинти́лась) легко́;

3. накружи́ться;

н. ў та́нцы — накружи́ться в та́нце

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

болт

(с.-н.-ням. bolt)

1) металічны стрыжань з галоўкай на адным канцы, а на другім з разьбой, на якую накручваецца гайка;

2) жалезны прут для замыкання аканіц і дзвярэй; просва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

падкруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Крыху, злёгку закруціцца; закруціцца тужэй. Гайка падкруцілася.

2. перан. Разм. Трапіць, папасціся. [Сцяпан:] — Зараз па вёсцы еду — на клячы абагнаць можна, і ўвесь час нагу над тормазам напагатове трымаю, каб хаця якая жыўнасць пад кола не падкруцілася. Краўчанка. // Нечакана з’явіцца дзе‑н. Немаведама як толькі Ліпачка падкруцілася ў дзядзькаву хату. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

screw​1 [skru:] n.

1. шру́ба; га́йка;

tighten the screw заціска́ць, закру́чваць га́йку

2. паваро́т шру́бы; адкру́чванне, адшрубо́ўванне;

give a screw круці́ць, шрубава́ць

♦

he has a screw loose у яго клёпкі нестае́;

put the screw(s) on (smb.) прымуша́ць, прыціска́ць (каго-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Mútter

I

f -, Mütter

1) ма́ці

bei ~ — до́ма, у ма́ці

léibliche ~ — ро́дная ма́ці

2) анат. ма́тка

II

f -, -n тэх. га́йка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)