вы́хіліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Разм. Выставіць, паказаць з-за ўкрыцця. Выхіліць галаву з-за вугла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадаражы́ць
‘выставіць высокі кошт і праз гэта не прадаць што-небудзь і без прамога дапаўнення (у значэнні перадаражыцца)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перадаражу́ |
перадаражы́м |
| 2-я ас. |
перадаражы́ш |
перадаражыце́ |
| 3-я ас. |
перадаражы́ць |
перадаража́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перадаражы́ў |
перадаражы́лі |
| ж. |
перадаражы́ла |
| н. |
перадаражы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перадаражы́ |
перадаражы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перадаражы́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Выбруха́ніцца ’выставіць жывот наперад з гонару’ (Нас.). Да бру́ха ’жывот’, бруха́н ’чалавек з вялікім жыватом’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́сарам ’сарамнавата’ (Нас.), параўн. укр. посоромити ’выставіць на сорам’, польск. posromić ’зняважыць, зняславіць, выставіць на сорам’, ст.-польск. posromać ’прысароміць’. Адвербіялізаванае > Тварэнне ад пасароміць ’пасарамаціць; зняславіць’, гл. сорам. Падобным чынам у кантэксце адвербіялізаваўся польск. wstyd ’тс’. Прыстаўка па‑ надае значэнне меншай ступені праяўлення якасці, параўн. no‑мала ’малавата’, по‑многа ’мнагавата’, по‑ценко ’танкавага’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заса́да ж., в разн. знач. заса́да;
зрабі́ць ~ду — устро́ить заса́ду;
вы́ставіць ~ду — вы́ставить заса́ду
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́стаўка 1 (БРС). Запазычанне з рус. выставка ’тс’ (Гіст. мовы, 2, 144).
Вы́стаўка 2 (выстовка, вустоўка, вустовка) ’гестка, устаўка’ (Шатал.). Ад выставіць (гл. ставіць) з дапамогай суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.
1. Выставіць што-н. устаўленае ў многіх месцах, усюды.
П. падвойныя рамы з вокнаў.
2. што. Падаўшы ўперад, высунуць, паставіць для агляду, карыстання ўсё, многае.
П. рукі.
П. экспанаты.
3. каго. Выгнаць адкуль-н. усіх, многіх.
П. свавольнікаў за дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́касаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абл. Вызваліўшыся ад усяго, што перашкаджае, выставіць, паказаць. Чарэшня звісла цераз плот, Жаўцее цындалея, Гарбуз свой выкасаў жывот І на прыгрэбцы грэе. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
najeżyć
najeży|ć
зак.
1. натапырыць;
kot ~ł sierść — кот натапырыў поўсць;
2. наставіць; выставіць наперад;
~ć bagnety — выставіць штыкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
мазу́рык, ‑а, м.
Разм. Злодзей, махляр, ашуканец. Юрый маўчаў. У ім закіпала злосць. Гэты мазурык [Плішчынскі], які перад вайной трапіў у лагер за дробную кражу, хоча выставіць сябе яго выратавальнікам. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)