вы́ставіць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́стаўлю вы́ставім
2-я ас. вы́ставіш вы́ставіце
3-я ас. вы́ставіць вы́ставяць
Прошлы час
м. вы́ставіў вы́ставілі
ж. вы́ставіла
н. вы́ставіла
Загадны лад
2-я ас. вы́стаў вы́стаўце
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́ставіўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́ставіць, -таўлю, -тавіш, -тавіць; -таўлены; зак.

1. што. Паставіць, вынесці за межы чаго-н.

В. вазоны з пакоя на балкон.

2. што. Выняць устаўленае.

В. падвойныя рамы з акон.

3. каго (што). Выгнаць (разм.).

В. за дзверы свавольніка.

4. каго-што. Змясціць для агляду.

В. карціны на прагляд.

В. напаказ.

5. каго-што. Паставіць, размясціць (варту і пад.).

В. вартавых.

6. каго-што. Прапанаваць, вылучыць.

В. кандыдата.

7. перан., што. Выказаць прапанову, патрабаванне.

В. ультыматум.

8. перан., каго-што. Паказаць у тым або іншым выглядзе.

В. на пасмешышча.

9. каго-што. Знайшоўшы, сабраўшы, даць для пэўнай мэты.

В. вялікую армію.

В. пачастунак.

10. што. Напісаць, паставіць, вывесці.

В. вучням гадавыя адзнакі.

|| незак. выстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. выстаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́ставіць сов.

1. (вынуть) вы́ставить;

в. ра́му — вы́ставить ра́му;

2. (вперёд, наружу) вы́ставить, вы́двинуть; вы́сунуть;

в. нагу́ — вы́ставить но́гу;

3. (вынув откуда-л., поставить куда-л.) вы́ставить;

в. тале́ркі з буфе́та на стол — вы́ставить таре́лки из буфе́та на стол;

4. перен. вы́ставить, вы́двинуть;

в. кандыда́та — вы́ставить (вы́двинуть) кандида́та;

5. перен. (сослаться, привести в доказательство) вы́ставить, вы́двинуть;

в. у я́касці аргуме́нтаў — вы́ставить (вы́двинуть) в ка́честве аргуме́нтов;

6. (для обозрения) вы́ставить;

7. перен. предста́вить;

в. у дрэ́нным святле́ — предста́вить в дурно́м све́те;

◊ в. на смех — подня́ть на смех;

в. фі́гу — показа́ть фи́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́ставіць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак., каго-што.

1. Выняць устаўленае. [Юрка:] — О, ужо і ў вас падвойныя вокны вынялі! [Лаўрэн:] — Вясна, Юрка! — Вясна, дзядзька Лаўрэн. — І смяецца: — А я свае яшчэ тыдні два назад быў выставіў. Ракітны.

2. Падаць, высунуць уперад. Выставіць перад сабою рукі. □ — Во, сіла ў мяне яшчэ ёсць, — выставіў.. [Гардзіенка] свае пудовыя кулакі. С. Александровіч. Падышоў Мартын трохі бліжэй да лесу, паднёс да губ трубу, выставіў крыху наперад левую нагу і затрубіў. Колас.

3. Паказаць, высунуць што‑н. адкуль-небудзь. Выставіць галаву з-за дзвярэй. // перан. Утаропіўшы, спыніць на кім‑, чым‑н. вочы. Доктар і адвакат выставілі на.. [Язэпа] здзіўленыя вочы. Бядуля.

4. Перамясціць што‑н. за межы чаго‑н.; вынесці. Выставіць вазоны з пакоя на балкон. // Паставіць на віду, дастаючы адкуль‑н. Буфетчыца выставіла на стол бутэльку крэм-соды. Асіпенка. // перан. Разм. Выдаліць, выгнаць. Выставіць за дзверы. □ [Дзядок:] — Старшынстваваў Якім у адным калгасе ў суседнім раёне. .. Але выставілі яго адтуль. Корбан.

5. Вылучыць для якой‑н. мэты пэўную колькасць асоб. [Сяльчонак:] — Каб сабраць гэтае сена, мы павінны выставіць сотні касцоў, бо касілкі ўсюды не пусцім. Асіпенка. // Паставіць, размясціць (варту і пад.). Выставіць вартавых. □ [Партызаны] занялі рад .. суседніх вёсак, выставілі заслоны. Казлоў.

6. перан. Выказаць прапанову, патрабаванне. Сход пастанавіў арыштаваць стражнікаў і ўрадніка і выставіў патрабаванне аб скасаванні пасады земскага начальніка. «Весці».

7. перан. Назваць, прапанаваць для якой‑н. ролі. Выставіць сведку.

8. Змясціць для агляду. Выставіць напаказ. □ Паны, распісваючы нас, Не шкадавалі чорнай фарбы, А мы ўзялі на гэты раз Ды нашы выставілі скарбы. Крапіва.

9. перан. Падаць у якім‑н. выглядзе. [Алесь:] — Можа, думаеш, прыемна, калі цябе выставяць вось гэтакім даўгавухім ішаком? Шыцік. // Паказаць, пахваліць сябе. Ваўчок пакідае ўражанне чалавека энергічнага, кемлівага, але занадта самаўпэўненага, схільнага парысавацца, выставіць самога сябе на пярэдні план. Хадкевіч.

•••

Выставіць на смех (на пасмешышча) каго — прымусіць каго‑н. аказацца ў смешным становішчы; абсмяяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́сунуць, -ну, -неш, -не; -сунь; -нуты; зак., што.

1. Выставіць вонкі, паказаць.

В. галаву ў акно.

2. Сунучы, перамясціць, выставіць наперад.

В. шуфляду са стала.

В. стол на сярэдзіну пакоя.

3. перан. Прапанаваць для абмеркавання.

В. план-праект.

|| незак. высо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

афішы́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (кніжн.).

Выставіць (выстаўляць) напаказ, шырока абвясціць (абвяшчаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́пнуць, -пну, -пнеш, -пне; -пні; -пнуты; зак., што.

Выставіць, высунуць уперад.

В. грудзі.

|| незак. выпіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напака́з, прысл.

1. Для агульнага агляду.

Выставіць тавары н.

2. 3 мэтай звярнуць увагу, для выгляду.

Рабіць усё толькі н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́ставить сов.

1. вы́ставіць;

2. (высунуть) вы́сунуць, мног. павысо́ўваць;

3. (показать) вы́ставіць, мног. павыстаўля́ць; паказа́ць;

вы́ставить карти́ну вы́ставіць (паказа́ць) карці́ну;

вы́ставить в дурно́м све́те вы́ставіць на смех (на пасме́шышча);

4. (прогнать) вы́гнаць, мног. павыганя́ць;

5. (вынуть) вы́няць, мног. павыма́ць;

вы́ставить ра́му вы́няць ра́му;

6. (предложить для решения, обсуждения и т. п.) вы́лучыць, вы́ставіць, вы́сунуць;

вы́ставить кандидату́ру вы́лучыць (вы́ставіць, вы́сунуць) кандыдату́ру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

павыно́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць; зак., каго-што.

Несучы, выдаліць, выставіць адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх.

П. мэблю з хаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)