Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вірліць ’віраваць, вірыць’ (КТС). Да вір1 (гл.), вірыць (гл.). Суф. ‑л‑ (прасл.‑l‑) надае дзеяслову экспрэсіўнае адценне. Утворана паводле бурліць ’кіпець’ і інш. Аб функцыі фарманта ‑l‑ гл. Вайян, Gram. comp. З, 334–335; Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 351–354; Слаўскі, SP, 1, 53–54.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вірлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які віруе, бурліць. Вірлівы паток. □ След вірлівы вясла за кармою бяжыць.Зарыцкі.// Вірысты. Дняпро шырокі, вірлівы, увесь у поймах.Лупсякоў.
2.перан. Бурлівы; кіпучы. З вагона, калі пачалася сумятня пасажыраў, я выйшаў.. і апынуўся ў вірлівай людской гушчыні.Сабаленка.Вірлівая маладосць і чыстае сумленне не давалі.. [Ліпанавай] заседжвацца на адным месцы.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Клаката́ць1 ’бурліць, булькатаць, клекатаць’ (Яруш., Сцяшк.). Гл. клекатаць. Ст.-рус.клокотати, ст.-слав.клокотати ’тс’, балг.клокоти, серб.-харв.клоко̀тати, чэш.klokotati, славац.klokotať ’тс’. Гэтыя дзеясловы можна лічыць вытворнымі ад клокот. Прасл.klokotati < klokotъ < klokati + ‑otъ.
Клаката́ць2 ’сварыцца’ (Мат. Гом.). Да клакатаць1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
eddy
[ˈedi]1.
n., pl. -dies
1) малы́ вір (вады́, паве́тра), віхо́р -ру́m.
2) клубы́(ды́му, імглы́, ду́мак)
2.
v.
круці́ць (-ца); бурлі́ць; вірава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Пу́хця (пухтя) ’той, хто надзьмуў шчокі’ (кобр., Нар. лекс.), укр.пухтя ’таўсцяк’. Аддзеяслоўны назоўнік, параўн. пухтиты ’ўспыхваць, гудзець (пра агонь)’ (Клім.). Рус.пухтеть ’паднімацца, паадходзіць (пра цеста); брадзіць’, серб.-харв.puhtati ’пускаць бурбалкі, бурліць’ і асабліва пу́хор ’попел, што Уздымаецца ўверх’; усё да *puxati ’пыхаць, дзьмуць’ (Скок, 3, 69). Гл. nyxaijь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бульката́ць, ‑коча; незак.
1.Бурліць, бурна кіпець (пра вадкасць). Кіпіць, булькоча вада, старанна варочаючы скрылікі бульбы.Брыль.Стала ціха, ціха, і ў гэтую цішыню велічна, як з нябыту ў вечнасць, ліўся, шумеў, булькатаў горны паток.Быкаў.
2.безас. Ствараць глухія перарывістым гукі пры захворванні горла, грудзей. У горле чалавека нешта булькатала, і пры кожным выбуху ён капаў тварам зямлю.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завіхры́цца1, ‑рыцца; зак.
1. Закружыцца, узняцца віхрам. Завіхрыўся пыл на дарозе. □ Ужо з комінаў хат гаманлівых Завіхрыўся дымок кучаравы І расплыўся ў блакітным бяздонні.Журба.Шуганула імклівая полька. Завіхрыліся пары.Пестрак.
2.перан. Бурна праявіцца; забурліць, закіпець (пра падзеі, пачуцці і пад.). Завіхрылася жыццё і бурліць, як чорны вір.Колас.
завіхры́цца2, ‑рыцца; зак.
Падняцца віхрамі, пасмамі. Салома на страсе завіхрылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.каго-што. Выклікаць, абуджаць злосць у каго‑н. Мяне.. асабліва злавала чамусьці прысутнасць дзяўчыны.Карпюк.Лёдзя села за стол і, каб не злаваць бацьку, узялася сілком есці.Карпаў.
2. Тое, што і злавацца. [Таня] злавала на дзяўчат, калі тыя пачыналі размаўляць, не вытрымліваючы маўчання.Шахавец.Бурліць вадаспад, злуе, успенены злосцю, імчыцца па каменных глыбах.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
simmer2[ˈsɪmə]v.
1. трыма́ць на малы́м агні́; кіпе́ць на малы́м агні́
2. (with) бу́лькаць, булькаце́ць; бурлі́ць;
simmer with indignation кіпе́ць ад абурэ́ння;
Ideas were simmering at the back of his mind. У глыбіні яго свядомасці раіліся думкі.