бурлі́ць, -лю́, -лі́ш, -лі́ць; незак.
1. Бурна цячы, пералівацца, клекатаць.
Мора бурліць.
2. перан. Праяўляцца з вялікай сілай (пра падзеі, пачуцці і пад.); шумець.
Кроў бурліць, на месцы не сядзіцца.
Злосць бурліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурлі́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
бурлю́ |
бурлі́м |
| 2-я ас. |
бурлі́ш |
бурліце́ |
| 3-я ас. |
бурлі́ць |
бурля́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бурлі́ў |
бурлі́лі |
| ж. |
бурлі́ла |
| н. |
бурлі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
бурлі́ |
бурлі́це |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
бурлі́ць несов.
1. прям., перен. бурли́ть;
б. вада́ — бурли́т вода́;
б. нато́ўп — бурли́т толпа́;
2. перен. (о полноте жизненных сил) игра́ть;
б. кроў — игра́ет кровь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак.
1. Бурна цячы, пералівацца з шумам; кіпець, клекатаць (пра ваду і інш. вадкасці). Унізе вада бурліць, пеніцца, нясе з сабою кускі лёду, нейкае ламачча, леташнюю траву. Кулакоўскі. Бурліць чыгун гарачы, Расплаўлены ў вагранках. Аўрамчык.
2. перан. Праяўляцца з вялікай сілай (пра падзеі, пачуцці і пад.); шумець, хвалявацца. [Ігнась] сеў на месца, і злосць бурліла ў ім, як кіпень. Чарнышэвіч. І бурліла ў людскіх пачуццях жаданне як бы крыкнуць усёй зямлі, сказаць усяму, што ёсць, — аб радасці дзён, аб песнях і звонах жыцця. Чорны. Скрозь бурліла людское мора, а ў ім — кветкі, лісце, усцешаныя твары. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бурлі́ць ’бурліць’. Рус. бурли́ть, укр. бурли́ти. Усх.-слав. слова, спрэчнае па паходжанню. Праабражэнскі (1, 54) лічыў яго гукапераймальным. Фасмер (1, 246), Рудніцкі (263–264) думаюць пра сувязь з *burʼa (гл. бу́ра). Шанскі (1, Б, 234) выводзіць ад *бурло ’крыкун, шумны чалавек’ (параўн. рус. бурло ’самы вялікі звон на званіцы’, бурлан ’крыкун, забіяка’ і г. д.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бурлі́цца несов., см. бурлі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурапе́ніць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ніць; незак.
У паэзіі: бурліць, кіпець (пра жыццё, дзейнасць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурли́ть несов., прям., перен. бурлі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурле́ць
‘бурліць’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
бурле́е |
бурле́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
бурле́ў |
бурле́лі |
| ж. |
бурле́ла |
| н. |
бурле́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
бурле́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
забурлі́ць, ‑ліць; зак.
Пачаць бурліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)