eksplozja nuklearna (jądrowa) — атамны (ядзерны, ядравы) выбух;
eksplozja demograficzna — дэмаграфічны выбух;
eksplozja turystyczna — турыстычны бум
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АГА́СТА
(Augusta),
горад на ПдУ ЗША, у штаце Джорджыя, порт на р. Савана. Засн. ў 1735. 397 тыс.ж. (з прыгарадамі; 1990), частка прыгарадаў у штаце Паўд. Караліна. Вузел чыгунак і аўтадарог. Хімічная (у т. л.вытв-сцьмінер. угнаенняў, лякарстваў), сталеліцейная, цэлюлозна-папяровая, тэкст., шкларобная, харч.прам-сць. Вытв-сць кантрольна-вымяральных прылад і мед. інструментаў, вогнетрывалай цэглы. У прыгараднай зоне атамны камбінат «Савана-Рывер».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЬБУКЕ́РКЕ
(Albuquerque),
горад на ПдЗ ЗША, штат Нью-Мексіка. Засн. ў 1706. 481 тыс.ж. (з прыгарадамі; 1990). Трансп. вузел. Міжнар. аэрапорт. Гандл.-фін. цэнтр с.-г. і горнапрамысл. (уран, каляровыя металы) раёна. Прадпрыемствы радыёэлектроннай (вытв-сцьЭВМ, сродкаў сувязі, паўправадніковых прылад), авіяц. (выраб вузлоў рухавікоў), атамнай (распрацоўка, вытв-сць і выпрабаванне ядз. зброі) прам-сці. Навук.-даследчы атамныцэнтр.Ун-т. Кліматычны курорт на выш. 1500 м.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗНА́КІ ХІМІ́ЧНЫЯ, сімвалы хімічныя,
скарочаныя літ. абазначэнні элементаў хімічных і іх атамаў. Абазначаюцца першай ці першай і адной з наступных літар лац. назвы хім. элемента. Увёў шведскі хімік Ё.Берцэліус (1814). Напр., S — cepa (Sulfur), Ca — кальцый (Calcium), Cd — кадмій (Cadmium). Для абазначэння ізатопаў да З.х. злева прыпісваюць зверху масавы лік, а знізу — атамны нумар (напр., , , ;); для іонаў уверсе справа ад З.х. паказваюць зарад (напр., Ca2+, S2-). З.х. карыстаюцца пры запісе формул хімічных.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАСІ́ЛЬЕЎ Канстанцін Аляксеевіч
(3.9.1942, г. Майкоп, Адыгея — 29.10.1976),
рускі жывапісец. Скончыў Казанскае маст. вучылішча (1961). У 1960-я г. працаваў у сюррэаліст. ключы («Струна», «Апостал», «Атамны выбух»). Вядомасць прынеслі работы ў рэаліст. манеры («Рускі віцязь», «Ілья Мурамец вызваляе вязняў», «Плач Яраслаўны», «Аўдоцця-разаначка», «Гусі-лебедзі», «Паўночны арол», «Туга па Радзіме», «Развітанне славянкі», «Нашэсце», «Парад 41-га», партрэт Маршала Сав. Саюза Г.К.Жукава, серыя «Вялікія жанчыны Расіі», усе 1970-я г.).
Літ.:
Доронин А. Художник Константин Васильев: Рассказ о творчестве. М., 1985.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
atomowy
atomow|y
атамны;
broń ~a — атамная зброя;
elektrownia ~a — атамная электрастанцыя;
energia ~a — атамная энергія;
bomba ~a — атамная бомба;
ciężar ~y — атамная вага
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
рэа́ктарм.
1.хім. Reáktor m -s, -tóren, Reaktiónsapparat m -(e)s, -e;
2.эл. Drósselspule f -, -n;
3.ядзерн. Reáktor m -s, -tóren, Kérnreaktor m;
а́тамны рэа́ктар Atómreaktor m;
ура́навы рэа́ктар Uránbrenner m -s, -;
рэа́ктар на ху́ткіх нейтро́нах schnéller Kérnreaktor
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
грыб, ‑а; мн. грыбы, ‑оў; м.
1. Ніжэйшая бесхларафільная расліна ў выглядзе шапачкі на ножцы. Збіраць грыбы. Марынаваць грыбы. Ядомы грыб. Ядавіты грыб. □ Я люблю хадзіць між хвой, Цешыцца грыбамі.Свірка.На кожным кроку на вочы трапляюць грыбы баравікі, маслякі, бабкі.В. Вольскі.// Цвёрдая нарасць на дрэве; губа, чага. Бярозавы грыб.//перан. Пра тое, што мае форму грыба. Атамны грыб.
2. Ніжэйшы бесхларафільны раслінны мікраарганізм, які выклікае браджэнне, гніенне. Плесневыя грыбы-пеніцылы ідуць на выраб антыбіётыкаў.
3.(звычайнаўспалучэннісасловам «стары»). Разм.пагард. Пра старога чалавека. — Дык навошта я ім там, стары грыб, цяпер спатрэбіўся.Васілевіч.