шлёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Авечка шлёнскай пароды.
2. Футра гэтай авечкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бляя́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. бляяць. // Гукі, падобныя на крык авечкі, якія ўтвараюцца пры палёце бакасоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́ша, -ы, мн. -ы, туш, ж.
1. Асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёліны.
Т. авечкі.
2. Пра вялікага, поўнага чалавека (разм., неадабр.).
|| памянш. ту́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (да 1 знач.).
Т. труса.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шматпло́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які дае зараз вялікі прыплод. Шматплодныя авечкі.
2. Які дае вялікі ўраджай пладоў. Шматплодная яблыня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
састры́гчы, ‑стрыгу, ‑стрыжэш, ‑стрыжэ; ‑стрыжом, ‑стрыжаце, ‑стрыгуць; зак., што.
Зняць, зрэзаць (нажніцамі і пад.). Састрыгчы воўну з авечкі. Састрыгчы валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазабяга́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Забегчы куды‑н. — пра ўсіх, многіх. Пазабягалі авечкі ў чужы двор. Пазабягалі дзеці за будынкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыге́йка, ‑і, ДМ ‑йцы, ж.
Футра, вырабленае са сякуры авечкі цыгайскай пароды. Хлопец падняў каўнер, затуліў твар казытлівай цыгейкай. Кандрусевіч.
[Ад ням. Ziege — каза.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руно́ 1 ’шэрсць авечкі’ (ТСБМ), ’воўна з адной авечкі’ (Бяльк., Сл. ПЗБ, Сл. Брэс., ТС), ’воўна з ягнят і маладых авечак’ (малар., Сл. Брэс.), ’неразабраная воўна з авечкі’, ’пух у качкі’ (ТС), ру́на ’шэрсць’ (Касп.), ’воўна з адной авечкі’, ’скрутак воўны’ (Сл. ПЗБ, Нас.), ст.-бел. руно ’адзінка колькасці воўны’ (Ст.-бел. лексікон). Укр. ру́но, рус. руно́, польск. runo, чэш. rouno, славац. rúno, славен. rúno, серб.-харв. ру́но, балг. ру́но, макед. руно, ст.-слав. руно. Прасл. *runo [< *rou̯‑no] ’воўна на целе авечкі; скура авечкі з воўнай’ — вытворнае з суфіксам ‑no ад таго ж кораня, што і рваць < прасл. *rъvati з карнявым вакалізмам, як у літ. ráuti ’рваць, вырываць, скубці’, лат. raût ’вырываць, дзерці’. Прасл. *runo першасна — ’тое, што вырвана, выскубана’ > ’воўна, выскубаная з авечкі’, бо калісьці воўну бралі, выскубаючы яе з авечкі. Параўн. лац. vellus ’авечая воўна’ ад vellō ’рву, вырываю, скубу’ (Борысь, 527–528; Міклашыч, 284; ESJSt, 13, 783; Глухак, 534).
Руно́ 2 ’густая рунь’ (ТС), ру́на (ру́но) ’пушыстая зелень на засеяным полі’ (Нас.), укр. ру́но ’усходы’, рус. руно́ ’пучок хмелю з карэннаму. Гл. рунь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бара́ніна, ‑ы, ж.
Мяса барана ці авечкі. Плоў з баранінай. □ Ніяк Ваўку ў аўчарню не прабрацца І смачнае бараніны не мець. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вератні́к, ‑а, м.
Абл. Гоні, загон. Разоў пяць губляў [Сымон] авечкі, Шкоды ў полі нарабіў, Здрасаваў шнуроў тры грэчкі, Вератнік аўса прыбіў! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)