раву́н, ‑а, м.
1. Разм. Той, хто многа плача, раве (пра дзяцей).
2. Гукавы сігнальны прыбор на караблі; сірэна.
3. Вялікая, з вельмі звонкім голасам малпа падсямейства шыраканосых, якая насяляе лясы Паўднёвай і Цэнтральнай Амерыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
будзі́ць, буджу́, бу́дзіш, бу́дзіць; незак.
1. каго-што. Перапыняць чый-н. сон, прымушаць прачнуцца.
Б. дзяцей у школу.
2. перан. Абуджаць што-н. у каго-н., выклікаць да жыцця, дзейнасці.
Б. успаміны.
|| зак. пабудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны (да 1 знач.), прабудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны (да 2 знач.) і разбудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акрамя́, прыназ. з Р.
1. За выключэннем, не лічачы каго-, што-н.; апрача.
На рэчцы, а. жанчын, нікога не было.
2. У дадатак да каго-, чаго-н.; больш каго-, чаго-н.
А. дарослых у зале было многа дзяцей.
◊
Акрамя таго, у знач. пабочн. сл. — да таго ж.
Акрамя таго, нам трэба было наведаць хворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
саро́міць, -ро́млю, -ро́міш, -ро́міць; незак., каго-што.
1. Дакараць, выклікаючы пачуццё сораму.
С. дзяцей за дрэнныя ўчынкі.
С. за непавагу.
2. Бянтэжыць, канфузіць.
С. падлетка заўвагамі.
3. Няславіць, ганьбіць.
Такі сын с. усю сям’ю.
|| зак. асаро́міць, -млю, -міш, -міць; -млены (да 2 і 3 знач.) і прысаро́міць, -млю, -міш, -міць; -млены (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазаса́джваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Засадзіць чым-н. усё, многае.
П. клумбы кветкамі.
2. каго. Пасадзіць прымусова ўсіх, многіх куды-н. (разм.).
3. каго за што. Прымусіць займацца чым-н. усіх, многіх (разм.).
П. дзяцей за ўрокі.
4. што. Засунуць, уткнуць куды-н. усё, многае (разм.).
П. граблі пад вяроўку на возе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазва́льваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. каго-што. Зваліць, паваліць усіх, многіх ці ўсё, многае або спілаваць, ссячы ўсё, многае.
Вецер пазвальваў слупы.
П. сосны.
2. каго-што. Скінуць адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх.
Ты там не пазвальвай дзяцей з печы.
3. што. Неакуратна зваліць, скідаць усё, многае.
П. рэчы ў кучу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго-што. Супакоіць, давесці да стану спакою, уціхамірыць.
С. дзяцей.
2. што. Змякчыць, зрабіць менш адчувальным; аслабіць, прыглушыць якое-н. пачуццё.
С. боль.
С. хваляванне.
3. каго-што. Прыцішыць, затрымаць (чый-н. ход, рухі пад.).
С. каня.
С. бег.
|| незак. суціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. суцішэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
«ГРУ́НВАЛЬД»,
летні лагер для адпачынку дзяцей. Створаны ў 1990 у пас. «Энергетык» (Дзяржынскі р-н Мінскай вобл.) бацькоўскім к-там беларускамоўных класаў і школ Мінска (з 1996 Т-ва бел. школы) на базе піянерскага лагера «Дружба». Дзейнасць «Грунвальда» накіравана на нац.-патрыят. выхаванне, развіццё грамадскай актыўнасці дзяцей, удасканаленне іх фіз. падрыхтоўкі з выкарыстаннем методыкі скаўтызму. Праводзіць фізкультурна-тэатралізаваныя святы (напр., Грунвальдскае відовішча), спаборніцтвы, мерапрыемствы каляндарна-абрадавага характару, археал. і фальклорна-этнагр. экспедыцыі і інш. Адпачываюць дзеці з Беларусі, а таксама з замежжа.
А.Ю.Лозка.
т. 5, с. 463
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
апіла́к
(ад лац. apis = пчала + lac = малако)
біягенны лекавы прэпарат, які ўяўляе сабой высушанае матачнае малако пчол; выкарыстоўваецца пры гіпатрафіі і адсутнасці апетыту ў маленькіх дзяцей.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
біфідабактэ́рыі
(ад лац. bifidus = падзелены на дзве часткі + бактэрыі)
група актынаміцэтаў, складаюць да 80—90% кішачнай флоры дзяцей і маладняку сельскагаспадарчых жывёл у перыяд малочнага выкормлівання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)