асвяці́цца, асвеціцца; зак.

Стаць бачным, светлым; напоўніцца святлом. На ўзбярэжнай успыхнулі ліхтары, асвяціліся мачты парахода і ілюмінатары. Лупсякоў. Калі Зазвінела першая скаварада і родны твар асвяціўся гарачым подыхам полымя, — я не вытрымаў больш, азваўся: — Добрай раніцы, Мама. Брыль. // перан. Ажывіцца, прасвятлець пад уплывам якога‑н. пачуцця, думкі і пад. Твар Андрэя асвяціўся радасцю. Скрыпка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрыва́ўлены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрывавіць.

2. у знач. прым. Пакрыты, заліты кроўю. Дзед Нупрэй, глянуўшы па скрываўленыя ногі і твар унука, страшэнна перапалохаўся: ці не здарылася што з ім? Шуцько. Матруна ўпала на калені, цалавала Грышку ў збялелы замурзаны твар, галасіла, а то, сціхаючы, прыкладвалася вухам да яго скрываўленых грудзей. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лицо́ ср.

1. твар, род. тва́ру м.;

черты́ лица́ ры́сы тва́ру;

2. перен. твар, род. тва́ру м.; аблі́чча, -чча ср.;

3. (личность) асо́ба, -бы ж.;

юриди́ческое лицо́ юрыды́чная асо́ба;

ча́стное лицо́ прыва́тная асо́ба;

де́йствующее лицо́ дзе́ючая асо́ба;

4. грам. асо́ба, -бы ж.;

5. (наружная, верхняя сторона предмета) пра́вы бок, до́бры бок;

показа́ть това́р лицо́м перен. паказа́ць тава́р ле́пшым бо́кам;

◊

стере́ть с лица́ земли́ сце́рці з зямлі́;

говорю́ от его́ лица́ гавару́ ад яго́ імя́;

сказа́ть в лицо́ (кому-л.) сказа́ць у во́чы (каму-небудзь);

в лице́ кого́ у асо́бе каго́;

невзира́я на ли́ца нягле́дзячы на асо́бы;

знать в лицо́ знаць у твар;

к лицу́ да тва́ру;

измени́ться в лице́ змяні́цца з тва́ру;

лицо́м к лицу́ твар у твар;

на одно́ лицо́ на адзі́н вы́гляд;

на нём лица́ нет ён змяні́ўся з тва́ру;

перед лицо́м перад тва́рам;

смотре́ть в лицо́ (опа́сности) глядзе́ць у твар (небяспе́цы);

на лице́ напи́сано на тва́ры напі́сана;

лицо́м в грязь не уда́рить не ўда́рыць тва́рам у гразь;

показа́ть своё (настоя́щее) лицо́ паказа́ць сваё (сапра́ўднае) аблі́чча, свой (сапра́ўдны) твар;

подставно́е лицо́ падстаўна́я асо́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Мурло ’хара’, ’тоўсты і шырокі твар чалавека’, ’чалавек з такім тварам’, ’грубы, неахайны’, мурла́ты, мурла́сты ’мардаты’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Растарг.; мсцісл., Нар. словатв.; КЭС, лаг.; глус., Янк. Мат.; паўд.-усх., КЭС). Укр. мурло, рус. тамб., сіб. мурло, мурно ’морда жывёлы, рот’, тул. мурле́ ’шчокі’. Даль (2, 941), Гараеў (219) узводзяць да цюрк. murun, burun ’нос’, а заканчэнне ‑ло пад уплывам лексемы ры́ло. Фасмер (3, 13) дапускае анаматапеічнасць. Можна, аднак, дапусціць, што усх.-слав. мурло́ ўтварылася ў выніку кантамінацыі некалькіх лексем як са значэннем ’брудны, неахайны’ (параўн. літ. máura), так і ’шырокая морда, рот, твар, губа, хара’ (параўн. літ. máuėe, terlė́, marmū̃zė, burnà).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ваяўні́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць ваяўнічага. Сінякі распісалі ўвесь твар генерала, што, аднак, ніколькі не дадавала яму ні ваяўнічасці, ні генеральскай велічы. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асы́паны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад асы́паць.

2. у знач. прым. Разм. Пакрыты высыпкай, болькамі (пра твар, губы і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зарумя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Зрабіць румяным; выклікаць румянец. Мароз зарумяніў твар. // Запячы да з’яўлення румянай скарынкі; падрумяніць. Зарумяніць пірог.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кірпано́сы, ‑ая, ‑ае.

Разм. З кароткім і задзёртым носам. Кірпаносы твар. Кірпаносае дзіця. / у знач. наз. кірпано́сы, ‑ага, м.; кірпано́сая, ‑ай, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мундзі́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мундзіра. Мундзірнае сукно. □ Твар .. [танкіста] быў як набрынялы, і кадык выпіраў з расшпіленага мундзірнага каўняра. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пададзе́цца, ‑адзенуся, ‑адзенешся, ‑адзенецца; зак.

Разм. Адзецца лепш, чым звычайна. Дзяўчына пададзелася. □ Рыгор пададзеўся, абмыў твар і папрасіў гаспадыню даць гарбату. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)