spend [spend] v. (spent)
1. (on) тра́ціць, растра́чваць, выдатко́ўваць;
spend much trouble/pains on smth. тра́ціць шмат намага́нняў на што-н.;
She spent herself for her children. Яна аддала ўсю сябе дзецям.
2. право́дзіць, ба́віць (час);
spend one’s time in reading право́дзіць час за чыта́ннем;
Spend a week with us. Заставайся з намі на які тыдзень.
♦
spend a penny BrE, infml, dated пайсці́ ў прыбіра́льню
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адпра́віцца
1. (пайсці, паехаць) áufbrechen* vi (s); sich begében*; gehen* vi (s), fáhren* vi (s);
адпра́віцца у даро́гу sich auf den Weg máchen;
адпра́віцца у падаро́жжа éine Réise ántreten*;
2. (адысці – пра цягнік і г. д) ábfahren* vi (s);
◊ адпра́віцца на той свет aus der Welt schéiden*; stérben* vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пакруці́цца сов.
1. сверну́ться;
лісты́ папе́ры ~ці́ліся — листы́ бума́ги сверну́лись;
2. (нек-рое время) покрути́ться, поверте́ться, покружи́ться;
3. (принять другое положение) поверну́ться;
4. поверте́ться;
5. разг. (пробыть нек-рое время где-л.) поверте́ться;
п. ў пако́і і пайсці́ — поверте́ться в ко́мнате и уйти́;
6. разг. (о любовных отношениях) покрути́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сабра́цца, збяру́ся, збярэ́шся, збярэ́цца; збяро́мся, збераце́ся, збяру́цца; збяры́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв.). Сысціся, з’ехацца, згрупавацца ў адно месца.
Сабраліся ўсе ўдзельнікі паходу.
Вечарам уся сям’я сабралася дома.
2. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв.). Паступова накапіцца, назбірацца ў адным месцы.
Сабралася нямала ягад.
Над балотам збіраюцца хмары.
3. Падрыхтаваць, нагатаваць усё неабходнае для паездкі, паходу куды-н.
С. ў горад.
С. на паляванне.
4. з інф. Наважыцца зрабіць што-н.
С. вячэраць.
С. садзіць агарод.
◊
Сабрацца з думкамі — унутрана арганізаваць сябе.
Сабрацца з духам — набрацца смеласці.
Сабрацца ў прочкі — звычайна пайсці ад мужа; пакінуць сваю сям’ю з-за неладоў.
Сабрацца ў свіныя галасы (разм.) — у позні час, са спазненнем.
|| незак. збіра́цца, -а́юся, -а́ешся. -а́ецца.
|| наз. збор, -у, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
казна́, ‑ы, ж.
Уст.
1. Сукупнасць грашовых, зямельных і іншых матэрыяльных каштоўнасцей дзяржавы. — Пад казну зямля пайсці не можа, гэта ўласнасць пана міністра. Чорны.
2. Дзяржава як уладальнік гэтых каштоўнасцей, а таксама ўрадавая ўстанова, якая распараджаецца маёмасцю дзяржавы. — Далася вам гэтая казка. Самі на сябе рабіць будзеце, а не на казну, свая ж гаспадарка будзе. Галавач. // Дзяржаўная ўстанова, прадпрыемства. А хлеба ўсё ж такі не хапала; узімку наймаліся ў казну рэзаць дровы, вазілі кароўкі, наймаліся ў гарадах... Каваль.
3. Грашовыя сродкі, маёмасць. Паднятыя апоўначы ў пошуках заработку бедныя дзеці так і паехалі, не багата сабраўшы для папаўнення казны сіроцкага дома. Філімонаў.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасу́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. каго-што. Сунучы, перамясціць; перасунуць. Падумаўшы, што цяпер рабіць манеўры будзе цяжэй, Аляксей прывычным рухам перавёў рэверс, пасунуў рэгулятар. Васілёнак. Чалавек прайшоўся па хаце, пасунуў нагой табурэтку да стала, сеў. Асіпенка.
2. перан.; што. Прасунуць уперад, пасадзейнічаць развіццю чаго‑н. Але і тое, што вядома нам, дае права паставіць Францішка Багушэвіча ў рад буйнейшых пісьменнікаў свайго часу, лічыць яго першым, які перанёс слаўныя традыцыі паэзіі Шаўчэнкі і Някрасава на беларускую глебу, значна пасунуў наперад пасля Дуніна-Марцінкевіча развіццё беларускай літаратуры. Клімковіч.
3. Разм. Паволі пайсці, паплесціся, пасунуцца. [Карызна] задуменна схіліў галаву і спакваля пасунуў па вуліцы. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сутыка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да сутыкнуцца (у 1–3 знач.).
2. Датыкацца, дакранацца ўзаемна. [Настаўніца] завяла патэфон, я пачаў выбіраць пласцінкі, рукі нашы ўвесь час сутыкаліся. Лупсякоў.
3. Размяшчацца блізка да чаго‑н.; мець сумежныя бакі; межавацца. [Паліна:] — Пайсці ўскрайкам лугу, што сутыкаўся з полем, значыла выдаць сябе. Кавалёў.
4. Уступаць у якія‑н. адносіны, узаемадзеянне, кантакт з кім‑, чым‑н.; мець справу з кім‑, чым‑н. Важным сродкам узбагачэння слоўнікавага саставу старабеларускай мовы з’явілася запазычванне лексікі з іншых, пераважна суседніх моў, з якімі ў большай ці меншай ступені сутыкалася ў старажытнасці беларуская мова. Жураўскі.
5. Зал. да сутыкаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
oblec
I зак.
адзець, надзець;
oblec w czyn — ажыццявіць, здзейсніць;
oblec szatę zakonny уст. пастрыгчыся (пайсці) у манахі
II зак. вайск.
аблажыць, асадзіць;
oblec twierdzę — асадзіць крэпасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
opór, oporu
м. супраціўленне;
zaciekły opór — лютае супраціўленне;
stawić opór — аказваць супраціўленне; супраціўляцца;
pójść po linii najmniejszego oporu — пайсці шляхам найменшага супраціўлення;
ruch oporu — рух Супраціўлення; Супраціўленне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zaawansować
zaawansowa|ć
зак.
1. o kim прасунуцца; пайсці наперад (па працы і да т.п.);
\\ł na dyrektora — ён быў прызначаны дырэктарам;
2. kogoпавысіць (прасунуць) па службе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)