разбо́йнік, ‑а, м.
1. Той, хто займаецца разбоем, грабяжом. Разбойнікі хаваліся ў Дуброве і рабавалі людзей. Чарнышэвіч.
2. перан. Той, хто прычыняе фізічныя або матэрыяльныя страты каму‑н. Фашысцкія разбойнікі. □ [Язва:] Па вачах ён [Праменны] лірык, а так разбойнік. Вы яго асцерагайцеся. Крапіва.
3. Пра таго, хто часта любіць уступаць у бойку.
4. Ужываецца як лаянкавае слова. [Маці:] — Як ты пасмеў, разбойнік? Ты зноў прыйшоў спісваць урокі? Гамолка.
•••
Разбойнікі пяра — аб прадажных буржуазных пісаках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́гаднік, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Месца, дзе растуць ягады, разводзяцца ягадныя расліны. Абапал пацягнуліся сады, агароды, ягаднікі. Мележ.
2. ‑у, зб. Ягадныя кусты, ягадныя расліны. На ягадніку, які густа накрываў тут зямлю, дзе-нідзе чырванелі брусніцы. Сіняўскі. Падымаецца пад нагамі прытаптаны ягаднік. Пташнікаў.
3. ‑а. Разм. Той, хто збірае або любіць збіраць ягады. Цэлымі днямі ўлетку або пад восень у пералеску чуліся галасы ягаднікаў і грыбнікоў. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Любі́ж ’месца, дзе знаходзіцца крыніца з пітной вадой’, ’прыгожае з выгодамі месца’ (горац., стол., Яшк.), ст.-польск. lubież ’раскоша, прывабнасць, грацыя’. Суфікс ‑іж з ‑еж, які павінен быў бы быць у прасл. ‑ěžь, аднак у прасл. мове гэты суфікс мае форму ‑ežь. Таму для бел. любіж трэба дапусціць існаванне дзеяслова на ‑ěti, з якога дадзеная лексема ўтварылася (⁺любець). Адпаведнікі да яе: рус. амур. любе́ть ’любіць’, мала- і велікапольск. lubieć ’тс’. Аб суфіксе гл. Слаўскі (SP, 1, 69–70), Сцяцко (Афікс. наз., 85).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Магільнік 1 ’агатка, Antennaria dioica Gaertn.’ (маг. Кіс., Дэмб. 1). Да магі́ла (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑нік. Матывацыя: расліна любіць высокія, сухія мясціны, якой і з’яўляецца могільнік. Іншыя назвы гэтай расліны таксама звязаны з паняццем ’сухата’: сухотнік палявы, сухапут.
Магільнік 2 ’братаўка лясная, Melampyrum silvaticum L.’ (маг., Кіс.). Да магі́ла (гл.). Матывацыя: росшы ў жыце, гэта расліна, якая мае цёмнае насенне, рабіла хлеб цямнейшым, а змяшчаючы ў сабе ядавітыя гліказіды, была шкоднай і небяспечнай для здароўя, што магло прыводзіць да смерці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fond [fɒnd] adj.
1. : be fond of smb./smth. любі́ць каго́-н./што́-н.
2. : be fond of doing smth. мець ця́гу/схі́льнасць рабі́ць што-н.;
I’m fond of swimming. Я люблю плаваць.
3. пяшчо́тны, ласка́вы, замілава́ны;
a fond look замілава́ны по́зірк;
a fond farewell пяшчо́тнае развіта́нне
4. безнадзе́йны, ма́рны;
a fond hope ма́рная надзе́я
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
De gustibus (et coloribus) non est disputandum
Пра густы (і колер) не варта спрачацца.
О вкусах (и цвете) не следует спорить.
бел. Хто любіць арбуз, а я ‒ Кацярыну. Каму падабаецца поп, каму ‒ пападдзя, а каму ‒ папова дачка. Хто любіць выпіць, а я новыя боты.
рус. На вкус, на цвет товарища нет. Кому что любо: кому квасок с ледку, кому бражка на медку. У всякого свой вкус, один другому не указчик: кто любит арбуз, а кто свиной хрящик. О вкусах не спорят. У всякого свой вкус и своя манера: кто любит арбуз, а кто офицера. Для матушки княгини угодны дыни, а для батюшкиного пуза надо арбузы. На вкус, на любовь да на цвет спора нет. Кто любит ситец полосатый, а кто народ носатый. Кому что по душе, а цыгану ‒ яичница.
фр. Des goûts et des couleurs on ne discute pas (О вкусах и о цвете не спорят).
англ. Tastes differ (Вкусы разнятся). Everyone to his liking (У каждого свой вкус).
нем. Über den Geschmack läßt sich nicht streiten (О вкусе не спорят).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
zamiłowanie
н. do czego схільнасць да чаго; захапленне чым; любоў да чаго;
zamiłowanie do pracy — любоў да працы;
mieć zamiłowanie do czego — любіць што; захапляцца чым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Магары́ч, магары́ш ’пачастунак асобы, якая атрымала прыбытак ад здзелкі’ (Нас., ТСБМ, Шпіл., Растарг., ТС), ’барыш’ (Нас.), ’аплата слугам за год’ (Чач.), магары́чнік ’асоба, якая любіць піць на барышах’, ’зводнік’ (Нас.). Ст.-бел. могоричъ ’магарыч’ (1598 г.), могаричникъ (1539 г.). Рус. могоры́ч, магары́ч, арэнб. магара́ ’падарунак’, укр. могори́ч, могри́ч ’пачастунак’, ст.-рус. могорьць (1496 г.). Праз рус. мову запазычана з цюрк. < араб. maḫārij ’выдаткі’ (Гл. Корш, AfslPh, 9, 654; Бернекер, 2, 67; Фасмер, 2, 635; Булыка, Запазыч., 205). Насовіч (287) памылкова з літ. magariczy ’выпіўка пасля торгу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уедине́ние ср.
1. (действие) адасабле́нне, -ння ср.; неоконч. адасо́бліванне, -ння ср.;
2. (одиночество) само́та, -ты ж.; адзіно́та, -ты ж.; (обособленность) адасо́бленасць, -ці ж.; (тихое место) заці́шак, -шку м.;
он лю́бит уедине́ние ён лю́біць само́ту (адзіно́ту);
он жил в уедине́нии ён жыў у адзіно́це;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
буракі́, ‑оў; адз. бурак, ‑а, м.
1. Двухгадовая агародная расліна сямейства лебядовых. Садзіць буракі. Палоць буракі. Сталовыя буракі. Кармавыя буракі.
2. Чырвоныя або белыя караняплоды гэтай расліны, якія выкарыстоўваюцца як корм, харч і сыравіна. Церабіць буракі. Рэзаць буракі.
3. Страва, прыгатаваная з караняплодаў або лісця гэтай расліны. Любіць Яўген, як і яго бацька, кіслую капусту, буракі. Баранавых. Танька кіслай стравы не ела, ні буракоў, ні капусты. Ермаловіч.
•••
Цукровыя буракі — сорт буракоў, з якіх атрымліваюць цукар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)