каро́ва, -ы, мн. -ы, -ро́ў, ж.

Буйная свойская жывёліна, якая дае малако; самка быка, а таксама некаторых парод буйной рагатай жывёліны (лася, аленя, зубра).

○

Марская карова — вымерлае воднае млекакормячае атрада сірэн.

◊

Дойная карова — пра крыніцу матэрыяльных даброт, якой звычайна карыстаюцца несумленныя людзі ў асабістых мэтах.

Як карова языком злізала каго-што (разм., жарт.) — хутка і бясследна знік, як і не было.

|| памянш. каро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

|| прым. каро́він, -а.

К. рык.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

падчапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак.

1. каго-што. Узяць, зачапіўшы знізу.

П. бервяно бусаком.

2. што. Тое, што і прычапіць (у 1 знач.; разм.).

П. вагон да поезда.

3. перан., каго-што і чаго. Тое, што і падхапіць (у 3 знач.; разм., жарт.).

П. жаніха.

П. насмарк.

|| незак. падчэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае і падчапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. падчэ́пліванне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і падчэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

палаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

1. Адна з дзвюх роўных частак, якія разам складаюць цэлае.

П. памідора.

П. справы.

П. зімы прайшла.

Першая п. гульні (у спорце).

2. Сярэдзіна якой-н. адлегласці, прамежку часу.

Праехаць палавіну дарогі.

П. восьмай вечара.

3. Асобная частка жылога памяшкання (уст.).

Парадная п. дома.

4. Пражонку (разм., жарт.).

Мая п. ў ад’ездзе.

|| памянш. палаві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. палаві́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

буркава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.

Утвараць характэрныя для галубоў гукі. Саша сумна сядзела на лаўцы каля бальнічных варот і бяздумна сачыла, як на даху дома, што насупраць, буркуюць галубы. Шамякін. // перан. Жарт. Лагодна і пяшчотна размаўляць. З усімі.. [Ліза] гаварыла ласкава і мякка. Ну проста не гаварыла, а мурлыкала, як каток, ці буркавала, як галубка. Арабей. Сядзела на лаўцы Пад фрэнчам хлапечым І ўсё буркавала Каханку аб нечым. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Вадаплаўная птушка сямейства качыных з шырокай пляскатай дзюбай і кароткімі шырока расстаўленымі лапкамі. Дзікая качка. Свойская качка. □ Гусі і качкі гнездзяцца над самай вадою. Чорны. З рэзкім посвістам крылаў праляцела чародка качак. Асіпенка.

•••

Ні качка, ні швачка — пра жанчыну, не здатную ні да якой справы.

Няхай яго (яе, іх, цябе, вас) качкі (стопчуць) (жарт.) — выражае незласлівае абурэнне, здзіўленне, захапленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тры́о, нескл., н.

1. Музычны твор для трох галасоў або музычных інструментаў з самастойнай партыяй у кожнага выканаўцы. Трыо для фартэпіяна, кларнета і фагота.

2. Ансамбль з трох выканаўцаў (спевакоў або музыкантаў). Трыо бандурыстаў. Трыо вакалістаў. / Пра цыркавых артыстаў. Трыо жанглёраў. // Разм., звычайна жарт. Пра трох чалавек, якія звязаны дружбай і часта бываюць разам.

3. Сярэдняя частка музычнага твора (вальса, скерца, марша і пад.), больш спакойная і меладычная, чым крайнія часткі.

[Іт. trio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ператвара́ць verwándeln vt; úmändern vt (перарабіць);

ператвара́ць у ву́галь verkóhlen vt, karbonisíeren vt;

ператвара́ць у руі́ны in Trümmer légen;

ператвара́ць у жарт ins Lächerliche [Spáßhafte] zíehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

obertas

м.

1. жарт., гл. oberek

2. ~y — м. н. уст. турботы; клопаты

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

słony

słon|y

салёны;

~e ceny — раздутыя цэны;

~y dowcip — салёны (непрыстойны) жарт

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

stolec

м.

1. жарт.. трон; сталец;

2. мед. стул;

3. разм. унітаз; хамут

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)