ГУ́САК (Husák) Густаў (10.1.1913,
Н.К.Мазоўка.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУ́САК (Husák) Густаў (10.1.1913,
Н.К.Мазоўка.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУСІ́НАЯ ЦЫБУ́ЛЯ
(Gagea),
род кветкавых раслін
Невысокія шматгадовыя травяністыя расліны, ранаквітучыя цыбульныя эфемероіды (улетку надземныя часткі адміраюць) з 1—3 цыбулінамі (іншы раз
Г.У.Вынаеў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАБШЭ́ВІЧ
(Dobszewicz) Бенядзікт (12.3.1722,
філосаф, тэолаг, прадстаўнік эклектычнай філасофіі Беларусі і Літвы. Скончыў Навагрудскі езуіцкі калегіум, Віленскую езуіцкую акадэмію. Выкладаў у іх і ў Полацкім езуіцкім калегіуме (з 1773 дэкан тэалагічнага ф-та Віленскай акадэміі). Прызнаваў
Э.К.Дарашэвіч.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
по́жня
1. Засеянае збожжам поле; іржышча (
2. Сухадольная сенажаць і паша; невялікі лужок сярод поля (
3. Заліўны луг (
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
бало́нне
1. Тое, што і абалонне 1; заліўныя прырэчныя сенажаці (
2. Луг, выган (
3. Балота
4. Паляна, роўнае сярод лесу месца (
5. Нізкае месца, якое заліта вадой (
6. Азярына, старык на лузе (
7. Невялікае поле, якое не заліваецца вадой; выган для пасьбы жывёлы (
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
плёс
1. Шырокае роўнае і спакойнае месца на рацэ без паваротаў (
2. Возера, зарослае расліннасцю; балота; нізкі заліўны луг (
3. Невялікі заліў на рацэ або возеры; ціхая завадзь (
4. Мелкае месца ў рацэ або возеры (
5. Хвост у вялікай рыбы (
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
с, со предлог
1. с
взять кни́гу с по́лки узя́ць кні́гу з палі́цы;
убра́ть посу́ду со стола́ прыбра́ць по́суд са стала́;
упа́сть с ле́стницы упа́сці з ле́свіцы;
спусти́ться с горы́ спусці́цца з гары́;
прийти́ с рабо́ты (со слу́жбы, с собра́ния) прыйсці́ з рабо́ты (са слу́жбы, са схо́ду);
прие́хать с Кавка́за прые́хаць з Каўка́за;
письмо́ с ро́дины ліст з радзі́мы;
прыжо́к с самолёта скачо́к з самалёта;
де́ло начало́сь с пустяко́в спра́ва пачала́ся з дро́бязі;
напа́сть на врага́ с ты́ла напа́сці на во́рага з ты́лу;
с мину́ты на мину́ту з хвілі́ны на хвілі́ну;
говори́ть речь с трибу́ны гавары́ць прамо́ву з трыбу́ны;
с пра́вой стороны́ от доро́ги находи́лась ро́ща з пра́вага бо́ку ад даро́гі знахо́дзіўся гай;
урожа́й с гекта́ра ураджа́й з гекта́ра;
брать приме́р с кого́-л. браць пры́клад з каго́-не́будзь;
снима́ть ме́рку с кого́-л. здыма́ць ме́рку з каго́-не́будзь;
писа́ть портре́т с кого́-л. малява́ць партрэ́т з каго́-не́будзь;
перевести́ с белору́сского языка́ перакла́сці з белару́скай мо́вы;
с разреше́ния нача́льника з дазво́лу нача́льніка;
с ва́шего согла́сия з ва́шай зго́ды;
уста́ть с доро́ги стамі́цца з даро́гі;
писа́ть с большо́й бу́квы піса́ць з вялі́кай лі́тары;
взыска́ть с кого́ спагна́ць з каго́;
взять с бо́ю узя́ць з бо́ю;
дово́льно с тебя́ даво́лі з цябе́;
хва́тит с вас хо́піць з вас; кроме того, в знач. «с такого-то времени», «по причине чего-л.», «по случаю чего-л.» переводится ещё предлогом ад (чаго);
с де́тства з (ад) дзяці́нства;
с са́мого утра́ з (ад) са́май ра́ніцы;
с пе́рвых же дней з (ад) пе́ршых жа дзён;
с утра́ до ве́чера з (ад) ра́ніцы да ве́чара;
с тех пор з (ад) той пары́;
с доса́ды з (ад) пры́красці (ад зло́сці);
с го́ря з (ад) го́ра;
с перепу́гу з (ад) перапало́ху;
2. с
величино́й с дом велічынёй з дом;
с вас ро́стом з вас ро́стам; кроме того, в значении «приблизительно», «около», «почти» переводится ещё предлогами
прожи́ть где́-л. с ме́сяц пражы́ць дзе-не́будзь з ме́сяц (
до ле́са бу́дет с киломе́тр да ле́су бу́дзе з кіламе́тр (
собрало́сь челове́к с де́сять сабра́лася чалаве́к з дзе́сяць (
3. с
я иду́ с тобо́й я іду́ з табо́й;
поговори́ть с друзья́ми пагавары́ць з сябра́мі;
согласи́ться с ке́м-л. згадзі́цца (пагадзі́цца) з кім-не́будзь;
чита́ть с удово́льствием чыта́ць з прые́мнасцю (са здавальне́ннем);
челове́к с тала́нтом чалаве́к з та́лентам;
хлеб с ма́слом хлеб з ма́слам;
поспеши́ть с отъе́здом паспяша́цца з ад’е́здам;
собра́ться с мы́слями сабра́цца з ду́мкамі;
с рабо́той обстои́т всё благополу́чно з пра́цай (рабо́тай) усё до́бра;
у него́ пло́хо с се́рдцем у яго́ дрэ́нна з сэ́рцам;
что с ним ста́ло? што з ім ста́лася?;
с года́ми взгля́ды меня́ются з гада́мі по́гляды мяня́юцца; кроме того, в значении «при посредстве кого-, чего-л.» переводится ещё конструкциями без предлога;
посла́ть с курье́ром пасла́ць з кур’е́рам (кур’е́рам);
◊
поживи́те с моё пажыві́це ко́лькі я;
с трудо́м насі́лу (з ця́жкасцю).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
an
1.
1) (
2) (на пыт. «калі?») у
3) за
4) пераклад залежыць ад беларускага кіравання: die Schuld líegt ~ dir гэ́та твая́ віна́
5) (
2.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вуглы́ Тып паселішча без вуліцы, калі двары рэдка параскіданы па краю поля ўлукаткі (
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
гле́дзішча
1. Высокае месца, адкуль далёка відаць вакол (
2. Адкрытае ў нізіне месца (
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)