Намяка́ць ’намякаць’ (Яруш.). Відаць, з рус. намекать, адносна якога гл. Фасмер, 3, 41.

Намя́каць ’адлупцаваць’ (Мат. Гом.), ’набіць чым-небудзь тупым’ (Нас.), намя́кшыць ’набіць’ (Мат. Гом.). Да мя́к! выкл. ’шмяк!’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наўра́д ’наўрад, наўрад ці, малаверагодна’ (Нас., Бяльк., ТСБМ, Пятк., ТС), укр., рус. навря́д ’тс’. З *на + в + ряд, гл. рад ’шэраг’, параўн. рус. вряд ’наўрад, малаверагодна’ (< въ + рѧдъ, Фасмер, 3, 35).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

О́рдэр ’пісьмовае распараджэнне на атрыманне чаго-небудзь’ (ТСБМ). Праз рус. ордер з ням. Order або непасрэдна з франц. ordre (Фасмер, 3, 150), рус. ордер з франц. ordre (XVIII ст.) (КЭСРЯ, 313).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падда́ны ’асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой-н. дзяржавы’. Ст.-бел. подданый ’падданы’ (1434 г.). З польск. poddany (Булыка, Лекс. запазыч., 21). Польскае слова калькуе лац. subditus ’тс’ (Фасмер, 3, 296).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пал ’страсць, заўзятасць’; абл. ’павышаная тэмпература цела пры хваробе; гарачка’ (ТСБМ), ’спёка’ (Касп.), ’гарачка’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Рус. пал ’стэпавы, лясны пажар’. Бязафіксны дэрыват ад паліць (гл.) (Фасмер, 3, 190).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прамо́склы ’вельмі мокры’ (брэсц., Нар. словатв.). З * промозглы ў выніку аглушэння групы зычных зг > ск. Крыніцай слова з’яўляецца рус. промозглый ’гнілы, сыры (пра надвор’е)’, гл. Фасмер, 3, 375; параўн. мазглявы, промзлы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

П’е́са ’драматычны твор’, ’невялікі музычны твор’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 84), у якой з франц. pièce ’тс’, ’кавалак, штука’ — непасрэдна, альбо праз ням. Piece ’п’еса’ (Фасмер, 3, 422).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́ба ’грубае рабочае адзенне (звычайна парусінавае або брызентавае)’ (ТСБМ). Відаць, з рус. роба ’тс’, якое ўзыходзіць да франц. robe, італ. roba ’адзенне’ < ст.-в.-ням. roub ’абрабаванне, здабыча’ (Фасмер, 3, 487).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Роўнава́га ’стан спакою’, ’устойлівасць’ (Байк. і Некр.; Бяльк.). З польск. równowaga ’тс’, якое з’яўляецца калькай з ням. Gleichgewicht ’тс’, а апошняе паводле лац. aequilibrium (Санфельд, Зб. Томсэну, 170; Фасмер, 3, 428).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Спако́н (веку) ‘спрадвеку’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Сержп. Прык.), спако́ну ‘па прадвызначэнні’ (Гарэц.). Рус. испоко́н, нар. споко́н ‘спрадвеку’. З стараж.-рус. поконъ ‘пачатак’ (Фасмер, 2, 141), гл. яшчэ кон, канец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)