ката́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Стол на колцах для перавозкі хворых у бальніцы. Апоўначы Валю ўзялі ў аперацыйную. Яе не павялі, як звычайна, а паклалі на каталку. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інкруста́цыя, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. інкруставаць. Займацца інкрустацыяй. Інкрустацыя па дрэву.

2. Узоры, малюнкі з пласцінак косці, перламутру, металу, дрэва і інш., урэзаныя ў паверхню прадмета. Стол з інкрустацыяй.

[Ад лац. incrustatio — пакрыццё чым‑н.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засква́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад заскварыць.

2. у знач. прым. Запраўлены сквараным салам. [Маці] падышла да печы, дастала гаршчок, наліла ў міску заскваранай капусты і паставіла яе на стол. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Відоліца ’віднае з усіх бакоў, адкрытае, высокае месца’ (стол., Яшк.). Утворана ў выніку узаемадзеяння лексем від і аколіца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляшча́тка, лэшча́тка ’адна з дзвюх калодак у алейні, паміж якімі прасуюць алейную масу’ (лун., стол., ЛАПП). Да ляшчоткі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АРМРЭ́СЛІНГ

(англ. arm-wrestling ад arm рука + wrestling барацьба),

від спорту, спаборніцтва ў сіле рук двух спартсменаў. Рукаборац, абапёршыся локцем на стол і абхапіўшы кісць вертыкальна пастаўленай рукі праціўніка, імкнецца паваліць яе. Вольнай рукой ён трымаецца за спец. выступ стала. Як від спорту армрэслінг аформіўся ў пач. 1960-х г. у ЗША. Развіваецца больш як у 70 краінах свету. На Беларусі з 1990, першы чэмпіянат адбыўся ў 1991, праводзіцца міжнар. турнір па армрэслінгу «Белавежскі зубр». Існуе федэрацыя армрэслінгу. Бел. спартсменка А.Кандратава — чэмпіёнка свету па армрэслінгу. (1995).

т. 1, с. 496

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БРЫНКУ́ШЫ, Бранкузі (рум. Brăncuşi, франц. Brancusi) Канстанцін (21.2.1876, г. Пештышані, Румынія — 16.3.1957), румынскі скульптар; адзін з пачынальнікаў абстрактнага мастацтва ў Бухарэсце (1898—1901) і ў Парыжы (1905—07). Працаваў гал. чынам у Парыжы. Аўтар партрэтаў, сімвалічна абагульненых манум.-дэкар. і надмагільных скульптур («Малітва», 1907, «Пацалунак», 1908), станковых кампазіцый, адметных лаканізмам, цэльнасцю аб’ёмаў (серыя «Птушка ў прасторы», 1910—40-я г.). У мемарыяльным арх.-скульпт. комплексе ў г. Тыргу-Жыў («Бясконцая калона», «Стол маўчання» і «Брама пацалунку», 1937) імкнуўся да сучаснага вытлумачэння традыцый румынскага нар. Мастацтва.

т. 3, с. 277

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

расшчапі́цца, ‑шчэпіцца; зак.

1. Раскалоцца, раздзяліцца на часткі. Палка расшчапілася. □ Грукнуў кулаком аб сасновы стол [Ціхан] так моцна, ажно стол расшчапіўся. Бядуля. Верхавіна [дуба] ад перуновага ўдару крыху расшчапілася і засохла. Ляўданскі. // Раздрабіцца ад удару. Косць расшчапілася.

2. Перастаўшы сціскацца, паслабіцца, разняцца, раз’яднацца. Вольчыны пальцы самі расшчапіліся, і вяргіні ўпалі на дол. Марціновіч.

3. Спец. Раздрабіцца, распасціся на часткі. Валакно расшчапілася.

4. Спец. Раскласціся на часткі ў выніку хімічнай рэакцыі. Эфір расшчапіўся.

5. Спец. У выніку фізічнага ўздзеяння распасціся (пра атамы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зале́зці сов., в разн. знач. зале́зть;

з. на дрэ́ва — зале́зть на де́рево;

з. пад стол — зале́зть под стол;

з. ў кішэ́нь — зале́зть в карма́н;

з. ў ваду́ — зале́зть в во́ду;

◊ з. ў даўгі́ — зале́зть в долги́;

з. ў душу́ — влезть в ду́шу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазасо́ўвацца, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Засунуцца ўнутр чаго‑н. — пра ўсё, многае.

2. Пазападаць куды‑н., падзецца невядома куды — пра ўсё, многае. Відэльцы, лыжкі, нажы.. недзе, пазасоўваліся, а то пападалі пад стол. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)