Бры́зак ’адборныя зярняты; самы дробны дождж’ (Нас.), бры́зачка ’кропелька, зярнятка, самая дробная частачка’ (Нас.). Бел.бры́зак < брызг (гл. бры́зкаць). Параўн. рус.брызг ’найлепшыя зярняты’, кафтан з брызаў ’новы, прыгожы кафтан’. Сюды і іншая форма слова — бры́жчык ’самае буйное і важкае зерне’ (Бяльк.) < брызчык.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лі́вень ’моцны, праліўны, вялікі дождж’ (ТСБМ, Бяльк., Касп., Сцяшк., ТС, Сл. паўн.-зах.), лі́вянь, лі́вань (Сл. паўн.-зах.), лі́вэнь (бяроз., КЭС), ліўнь ’тс’ (Яруш.), укр.ли́вень, рус.ли́вен, ли́вень ’тс’. Усх.-слав. утварэнне. Да ліць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перадра́га, (пырыдря́га) ’непагадзь (дождж, слата, снег)’ (кам., ЖНС), рус.передря́га ’тс’. Русізм (?). Да пера- і ⁺драга/дря́га́, якое да прасл.*dręga, *dręgy < *dręgati, звязанага этымалагічна з *dŕ̻gati (рус.дёргать), *drъgati (параўн. дры́гаць) і з drъžati (усх.-маг.дрыжаць) (SP, 4, 221–222).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыдылі́ць ’ледзь-ледзь прысыпаць; ледзь засыпаць тонкім слоем’ (Мядзв.). Прэфіксальнае да дылі́ць/дыле́ць ’ледзь сыпацца, церушыць (пра снег)’ (Варл.), параўн. падылі́ць ’пакрапаць (пра дождж), пацерушыць (пра снег)’ (Касп., Шат., Варл.). Падрабязней гл. Антропаў, Супр. чыт. III, 5. Гл. таксама дыле́ць ’імжэць’, дыл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
supposing
[səˈpoʊzɪŋ]
conj.
у выпа́дку, што; калі́ б
Supposing it rains, shall we still go? — Калі б ішо́ў дождж, ці мы ўсё адно́ по́йдзем?
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Маква́ ’дождж’ (ельск., Мат. Гом.), укр.моква́ ’слота, мокрае надвор’е’, ’нізкае, заліваемае вадой месца’, рус.дан.моква́ ’сырасць’, польск.mokwa ’дождж’, славац.mokva ’вадкасць’, moskva ’мокрае збожжа’, mokvať ’мокнуць’, ’сачыцца (аб ране)’, ’пацець (аб войнах)’, mokvavý ’сыры’; чэш.mokvavý ’які мокне’, mokvati ’цячы (аб гнойнай ране)’, ’раставаць (аб лёдзе, снезе)’, славен.močvírje ’балота, дрыгва, балацявіна’, močvírnat ’балоцісты, багністы’, серб.-харв.мо̏чвар ’сырасць, макрата ад дажджу’, ’дажджлівае надвор’е’, мо̀чвара ’лужа, стаячая вада, балота’, макед., балг.мочур ’балота, дрыгва’, ’багністая мясцовасць’. Прасл.moky, mokъve (Фасмер, 2, 639). Менш верагодна Махэк₂ (372). Ён у канчатку слова бачыць ‑var, якое рэдукавалася ў ‑va паводле слоў на ‑а (напр., mokrota).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дажджавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які паходзіць з дажджу, уласцівы дажджу, утвораны дажджом. Дажджавая вада. Дажджавыя каплі. □ За агародамі на нізкай паплавіне звінела дажджавая ручаіна.Чорны.// Які нясе дождж, багаты дажджом. Дажджавыя воблакі.// Прызначаны для засцярогі ад дажджу. Дажджавы плашч.
•••
Дажджавы чарвякгл. чарвяк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вар’яце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Траціць розум, даходзіць да псіхічнага расстройства.
2.перан. Бурна і хаатычна праяўляцца. Громы з перунамі вар’яцелі, зліваючыся ў адну суцэльную кананаду.Якімовіч.Вар’яцеў.. Сож. Шалела завіруха, Маланкі бліскалі, а дождж, А град сек доўга, глуха.Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абга́рак, ‑рка, м.
Абгарэлая рэшта (бервяна, запалкі і пад.). Хоць ліў безупынку дождж, да світання ад трох гумнаў асталіся толькі мокрыя абгаркі.Мележ.Тышкевіч намацаў пад узгалоўем запалкі, доўга шукаў сярод абгарэлых цэлую, злаваў на старую прывычку соваць у карабок абгаркі.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абрасі́ць, ‑рашу, ‑росіш, ‑росіць; зак., што.
1. Абмачыць расой. Каб не абрасіць у траве і бульбоўніку штаноў, ён запасаў калошы вышэй калень.Сачанка.
2. Пакрыць расой, змачыць кроплямі вадкасці. Што ж вяночак вы, туманы, абрасілі мой?Броўка.Першы дождж вясновы абрасіў зямлю.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)