засячы́¹ і засе́кчы¹, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; засе́к, -кла; -сячы́; засе́чаны; зак., што.

1. Зрабіць сякерай выемку ў чым-н., на чым-н.

З. дрэва.

2. Пра каня: на хаду параніць адной нагой другую.

Конь засек нагу.

3. Адзначыць момант чаго-н., а таксама вызначыць пункт, месцазнаходжанне чаго-н.

З. час вылету.

З. курс карабля.

|| незак. засяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пе́рад², прыназ. з Т.

1. На невялікай адлегласці ад пярэдняга боку чаго-н., насупраць каго-, чаго-н.

П. хатай.

2. За некаторы час да чаго-н.

П. захадам сонца.

3. Служыць для ўказання асобы, з’явы, у адносінах да якіх робіцца што-н.

Не адступаць п. цяжкасцямі.

4. У параўнанні з кім-, чым-н.

Чаго варты гэты конь п. тым ламавіком.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ую́чны Last, Pack;

ую́чная жывёла Lásttier n -(e)s, -e;

ую́чны конь Páckpferd n -es, -e;

ую́чнае сядло́ Pácksattel m -s, -sättel

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Ráppe

m -n, -n вараны́ (конь);

◊ auf Schústers ~n разм. на сваі́х дваі́х, пехато́ю, пе́шшу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Errat interdum quadrupes

Іншым разам спатыкаецца чатырохногі.

Иногда спотыкается четвероногий.

бел. Конь на чатырох нагах і то спатыкаецца.

рус. Конь на четырех ногах и то спотыкается. И на доброго коня бывает спотычка. С кем греха не бывает.

фр. Il n’est si bon cheval qui ne bronche (Нет такого хорошего коня, который не спотыкается).

англ. A horse stumbles that has four legs (И конь о четырёх ногах спотыкается).

нем. Strauchelt doch auch ein Pferd, und hat doch vier Beine (И конь спотыкается, хотя у него четыре ноги).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

sorrel

I [ˈsɔrəl]

n.

шча́ўе n.

II [ˈsɔrəl]

1.

adj.

гне́ды, гняды́, цёмна-ры́жай ма́сьці

2.

n.

гняды́ -о́га m. (конь)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

ста́ер

(англ. stayer = літар. вынослівы чалавек)

1) спартсмен, які спецыялізуецца ў бегу ці гонках на доўгія дыстанцыі (параўн. спрынтэр); 2) конь, які дасягнуў на скачках найбольшай хуткасці на доўгіх дыстанцыях (параўн. фляер).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

гняды́, ‑ая, ‑ое і гне́ды, ‑ая, ‑ае.

Цёмнарыжы (пра масць коней). Гняды стаеннік. Жарабя гнядой масці. // у знач. наз. гняды́, ‑ога, м. Конь такой масці. Пятрок выехаў на сваім гнядым узмяшаць свой папар. Нікановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нату́рысты, ‑ая, ‑ае.

Наравісты, з норавам; упарты. Натурысты конь. □ [Харытон:] — Тугія ў Муравейніках людзі. Не тое, што ў Бродзе. Адным словам, натурыстыя. Баранавых. — Дзед Яўсей натурысты, — заўважыла жанчына, — не вельмі паддасца на ваты пагрозы. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паадто́птваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Адтаптаць усё, многае або што‑н. усім, многім. — Ведаеце што? — загаварыў Алеська. — Пойдзем да майго таткі.. Каня дасць павадзіць. — Разумненькі, — надзьмуўся Коля. — Яшчэ конь ногі паадтоптвае. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)