шы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Сцегнавая ці лапатачная частка тушы свінні або барана, адпаведным чынам прыгатаваная для ўжывання. Вепручок рос ладны, ружовы, таму на вялікдзень былі на стале і шынка з мяккім сальцам, і мармуровыя каркавіны, і вэнджаныя кілбасы з пахучым кменам. Рамановіч. У маёнтку князя Абхазава яшчэ не страцілі смаку да вяпровай шынкі. Самуйлёнак.
[Ням. Schinken.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́так разг.
1. нареч. гэ́так, так;
э́так всё мо́жно сде́лать гэ́так (так) усё мо́жна зрабі́ць;
и так и э́так і так і гэ́так; і так і сяк;
2. вводн. сл. так;
лет, э́так, два́дцать наза́д гадо́ў, так, два́ццаць таму́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
◎ *Лебядні́цы, лебэдшцы ’летнія раі пчол’ (ельск., Анох.). Да лебяда^ 2 (гл.). Названы так таму, што ў другой палавіне лета ў асноўным меданосныя краскі ужо адцвітаюць, і меншая колькасць нектару асацыіруецца з беднасцю харчавання (з «хлебам з лебяды»).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нава́рка ’прыбытак’ (мсцісл., Юрч. СНС), сюды ж, відаць, і ’адзін з прыёмаў кідання скручаным ланцужком пры гульні ў шашкі (= бабкі)’ (гродз., Нар. сл.). Да вары́ць, параўн. жарг. навагр. нава́р ’прыбытак’, першапачаткова ’тое, што застаецца таму, хто варыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Семачо́к ‘шматгадовая травяністая лекавая расліна сямейства першакветных, Trientalis L.’ (ТСБМ, Кіс.), седмачок (маг., гродз., Кіс.). Рус. седми́чник, польск. siodmaczek ‘тс’. Ад сем (гл.), таму што расліна большай часткай мае 7 пялёсткаў і 7 лістоў (Нейштадт, Определитель, 440).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
simply [ˈsɪmpli] adv.
1. про́ста, несклада́на;
live simply жыць про́ста
2. (ужываецца для ўзмацнення) про́ста, абсалю́тна;
I simply refuse to go! Я проста адмаўляюся ехаць!;
It’s simply unbelievable! Проста неверагодна!
3. то́лькі, про́ста;
I bought the house simply because it was large. Я купіў дом проста таму, што ён вялікі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Астрыжо́нак ’коратка астрыжаны хлопец ці дзяўчына’ (Сцяц.). Нармальнае для беларускай мовы ўтварэнне астры́жанак, Таму тут, відаць, асновай было слова астрыжо́ны, якое суадносіцца з дзеясловам астрыгчы, але, магчыма, было запазычана з польск. ostrzyżony (з узнаўленнем р на месцы ш).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́мша ’маруда’ (Нар. словатв.). Значэнне гэтага слова пададзена няправільна. Аб гэтым сведчыць ілюстрацыя: «Ці скора ужо тэй комша накомшыцца?» З кантэксту відаць, што комша мае значэнне ’абжора’, таму яго трэба суадносіць з комшыць ’прагна есці булку, пірог’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ско́чыкі ‘агаткі двухдомныя, Antennaria dioica Gaertn.’ (Кіс.), ско́чкі ‘тс’ (Жд. 2). Відавочна, да скочыць (гл. скакаць). Матывы намінацыі не зусім ясныя, магчыма, аналагічна папярэдняму слову, таму што ад парасткаў расліны, якія ляжаць на зямлі, адрастаюць новыя разеткі лісцяў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dadúrch, dádurch
adv праз гэ́та, праз яго́ [яе, іх]; у вы́ніку гэ́тага; дзя́куючы гэ́таму
~, dass… — дзя́куючы таму́, што…
er zéichnet sich ~ únter ánderen aus — гэ́тым ён вылуча́ецца сяро́д і́ншых
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)