Ракішэ́тнік ’грыб рашэтнік’ (пруж., Сярж.–Яшк.; Нар. словатв.): “Ракішэтнік адзначана ў мове старэйшага пакалення, маладыя замест яго кажуць рашэтнік” (Нар. словатв.), што, аднак, не дае падстаў лічыць ракішэтнік першаснай формай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сарбі́т2
(ад лац. sorbere = паглынаць)
арганічнае злучэнне, шасціатамны спірт аліфатычнага рада; рэчыва, якое атрымліваецца з глюкозы і ўжываецца замест цукру ў харчаванні хворых на дыябет.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
He consumed his time talking, not studying — Ён змарнава́ў час на размо́вы заме́ст вучы́цца
3) зьнішча́ць, палі́ць
consumed by fire — зьні́шчаны агнём
•
- consumed with
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
cross1[krɒs]n.
1. крыж;
make one’s cross/sign with a cross паста́віць кры́жык (замест подпісу);
make the sign of the cross перахрысці́цца;
International Red Cross Міжнаро́дны Чырво́ны Крыж
2. гібры́д, по́месь
♦
have a (heavy) cross to bear не́сці ця́жкі крыж
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вэ́соч ’вышыня’ (Клім.). Дыялектная форма (замествысоч) да слав.vysočь (: vysokъ ’высокі’). Але хутчэй вэсоч (*высоч) — гэта скарачэнне слова тыпу ўкр.височінь ’вышыня’, таму што вэсоч, здаецца, больш нідзе не сустракаецца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляле́біць ’песціць, даглядаць’ (Бяльк.). Да ляле́яць (гл.). Зычны ‑б‑замест‑й, відаць, пад уплывам польск.uwielbić ’горача любіць’, ’пакланяцца’ ці бел. ⁺вяле́біць (параўн. ст.-бел.велбити, вельбити ’славіць, праслаўляць’, ’велічаць, узвялічваць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пачура́цца ’адмовіцца, адцурацца’ (Касп.). Да цурацца (гл.). Аб мене ц > ч гл. Карскі, 1, 363. Прыстаўка па‑заместад‑ — уплыў балт. моў, параўн. pa‑šaūkti — адклікаць, paneigimas — адмаўленне, pasitraukti, pa‑eiti — адысці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
халікатэ́рыі
(ад гр. chaliks, -ikos = галька + therion = звер)
група млекакормячых, якія знешне нагадвалі коней, але з больш доўгімі пярэднімі нагамі і кіпцюрамі замест капытоў; жылі ў палеагене.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прасна́к, ‑а, м.
Тоўсты блін з прэснага цеста. Не прайшло і дзесяці хвілін, як на стале ўжо сквірчэла яешня, а ў місцы ляжалі свежыя агуркі і праснакі, якія Рыма сама пякла замест хлеба.Васілеўская.Маці цеста тады учыніла з вадой, праснакоў нарабіла з чаромхай лясной.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лаве́ты ’два дручкі, збітыя упоперак і пашыраныя назад, якія накладваюцца на воз замест драбін і служаць для перавозкі сена, снапоў і г. д.’ (Смул.) < польск.lawet, laweta ’лафет’ < ням.Lafette < фр.Iʼaffut ’тс’.