бра́ндмур Суцэльная каменная сцяна без акон у драўляным доме, якую будавалі на мяжы сядзібы ў старым горадзе, мястэчку. Без такой сцяны дом ад дома ставілі толькі на адлегласці шасці метраў (Гродна; Беласток, Бельск у ПНР (Вал.). Тое ж брандму́рак (Гродна).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ви́дно
1.безл., в знач. сказ. переводится формой глаг. віда́ць с имен., а при отрицании — с род.;
отсю́да всю дере́вню ви́дно адгэ́туль уся́ вёска віда́ць;
из-за горы́до́ма не ви́дно з-за гары́до́ма не віда́ць;
дождя́, ви́дно, не бу́дет дажджу́, віда́ць (ма́быць), не бу́дзе;
◊
ви́дно пти́цу по полётупосл. віда́ць па́на па халя́вах;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
bee[bi:]n. пчала́
♦
as busy as a bee працаві́ты як пчо́лка/як мура́шка; руплі́вы;
the bee’s kneesinfmlу́нікум; шы́шка (пра чалавека);
have a bee in one’s bonnetinfml ≅ не ўсе до́ма; му́ха ўкусі́ла
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Dáme
f -, -n
1) да́ма; спада́рыня, па́ні; гаспады́ня
die ~ des Háuses — гаспады́ня до́ма
2) шахм. ферзь; да́мка
~ spíelen — гуля́ць у ша́шкі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Mútter
I
f -, Mütter
1) ма́ці
bei ~ — до́ма, у ма́ці
léibliche ~ — ро́дная ма́ці
2) анат. ма́тка
II
f -, -n тэх. га́йка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ófen
m -s, Öfen печ, пе́чка
◊ hínterm ~ hócken — не выла́зіць з до́му, тырча́ць до́ма
der ~ meint es gut — пе́ч до́бра напа́лена
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wysiedzieć
зак.
1. выседзець; уседзець;
nie mógł wysiedzieć w domu — ён не мог уседзець дома;
2. выседзець; вывесці (птушанят)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АНДРЭ́ЕВА
(сапр. Юркоўская) Марыя Фёдараўна (1868, С.-Пецярбург — 8.12.1953),
руская актрыса. З 1894 артыстка Т-ва мастацтва і л-ры, у 1898—1905 у МХТ. З тонкім лірызмам выконвала ролі ў п’есах Г.Гаўптмана (Раўтэндэляйн — «Патанулы звон», Кетэ — «Адзінокія»), А.Чэхава (Ірына — «Тры сястры», Аня — «Вішнёвы сад»), М.Горкага (Наташа — «На дне», Ліза — «Дзеці сонца», Мар’я Львоўна — «Дачнікі»). Адна са стваральнікаў і артыстка (1919—26) Вял.драм. т-ра ў Петраградзе. У 1931—48 дырэктар Маскоўскага Дома вучоных.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРЫГО́Р’ЕЎ Афанасій Рыгоравіч
(21.1.1782, слабада Васільеўская, Тамбоўская вобл., Расія — 13.5.1868),
рускі архітэктар, прадстаўнік маст.ампіру. Да 1804 прыгонны. Вучыўся ў І.Дз.Жылярдзі, у Крамлёўскай арх. школе. З 1808 да 1840-х г.гал. архітэктар маск. Выхаваўчага дома. Сярод работ у Маскве: дамы Селязнёвай (цяпер Музей А.С.Пушкіна, 1814), Лапухіна — Станіцкай (цяпер Музей Л.М.Талстога), царква Вял. Ушэсця каля Нікіцкіх варот (1820-я г.); шэраг сядзібных дамоў у Маскоўскай вобл. У апошнія гады працаваў у духу эклектычнай архітэктуры.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Пако́т1 ’столь’ (ДАБМ, 755), поко́т, поку́т ’столь, гара’ (Шушк.), поко́т ’столь’ (Тарнацкі, Studia) ’шчыт дома, які закладзены бярвеннем’ (Шат.), ’жэрдкі, якія кладуць замест столі ў гумне ці на хляве’ (Бяльк.), ’жэрдкі для ўмацавання саломы на страсе’ (Сл. ПЗБ), поко́т, часцей поко́ты мн. ’лагі, па якіх закочваюць бярвенні на зруб (ТС). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад пакаціць < каціць (гл.). Параўн. таксама павал.
Пако́т2 ’кола’ (Анімілле), покато́ ’тс’ (Сл. ПЗБ), пакатцо́ ’драўляная падстаўка круглай формы пад патэльню’ (Сл. ПЗБ), пакаты́ ’прыстасаванне для пагрузкі лесу’ (Мат. Гом.). Да каціць (гл.).