заступі́ць сов.

1. (место) заня́ть;

но́выя байцы́ ~пі́лі ме́сца загі́нуўшых во́інаў — но́вые бойцы́ за́няли ме́сто поги́бших во́инов;

2. (на што) вступи́ть (во что), занять (что);

з. на паса́ду — вступи́ть в до́лжность, заня́ть до́лжность;

3. (на што) приступи́ть (к чему); заступи́ть; стать;

зме́на ~пі́ла на рабо́ту — сме́на приступи́ла к рабо́те (заступи́ла на рабо́ту);

4. (стать на пути) прегради́ть;

з. даро́гу — прегради́ть доро́гу;

5. разг. (закрыть собою от кого-л.) заслони́ть, загороди́ть;

з. сабо́ю дачку́ ад напа́ду — заслони́ть (загороди́ть) собо́ю дочь от нападе́ния;

6. (перешагнуть) переступи́ть;

конь ~пі́ў ляйчы́ну — ло́шадь переступи́ла вожжу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вайна́ ж

1. Krieg m -(e)s, -е;

сусве́тная вайна́ Wltkrieg m;

захо́пніцкая вайна́ Erberungskrieg m, Rubkrieg m;

абаро́нчая вайна́ Vertidigungskrieg m, Defensvkrieg m;

біялагі́чная вайна́ Krieg mit biolgischen Wffen;

хімі́чная вайна́ Krieg mit chmischen Wffen; Chemewaffenkrieg m;

я́дзерная вайна́ Atmkrieg m;

вайна́ за незале́жнасць Únabhängigkeitskrieg m;

развяза́ць вайну́ inen Krieg entfsseln;

ісці́ на вайну́ in den Krieg zehen*;

уступі́ць у вайну́ in den Krieg intreten*;

вы́весці з вайны aus dem Krieg usschalten;

спыне́нне ста́ну вайны ufhebung des Kregszustandes;

2. перан Kampf m -(e)s, Kämpfe; Krieg m;

вайн з самі́м сабо́ю der Kampf mit sich selbst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

захапі́ць

1. (рукамі) pcken vt, (er)fssen vt, (er)grifen* vt; in die Hand nhmen*;

2. (узяць з сабою) mtnehmen* vt;

3. (авалодаць сілай) ergrifen* vt; sich bemächtigen (што G); an sich rißen*, an sich brngen* (тэрыторыю і г. д.);

захапі́ць ула́ду die Macht ergrifen*;

4. (заспець) ntreffen* vt, errichen vt; erwschen vt (разм); ertppen vt, überrschen vt (застаць, заспець);

захапі́ць на ме́сцы злачынства auf frscher Tat [in flagrnti] ertppen;

5. перан (зачараваць) mtreißen* vt, pcken vt; bezubern vt;

му́зыка захапі́ла мяне́ die Musk ergrff [fsselte, faszinerte] mich;

у мяне́ захапі́ла дух mir stckte der tem, es verschlg mir den tem

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

vrstellen

1.

vt

1) (па)ста́віць спе́раду

2) (j-m) пазнаёміць (каго-н. з кім-н.), адрэкамендава́ць, прадста́віць (каго-н. каму-н.)

3) уяўля́ць сабо́ю; стро́іць з сябе́ (каго-н.); выдава́ць сябе́ (за каго-н.)

er will mmer etw. Besnderes ~ — ён заўсёды хо́ча быць чы́мсьці асаблі́вым

4)

sich (D) etw. ~ — уяві́ць сабе́ што-н.

2.

(sich)

(j-m) адрэкамендава́цца, прадста́віцца (каму-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

suber

1.

a

1) чы́сты; аха́йны

2) сумле́нны

~ mchen — чы́сціць

die Та́fel ~ mchen — выціра́ць до́шку

ein ~es Mädchen — прыго́жанькая дзяўчы́нка

ein ~er Brsche! — іран. ну і мало́йчык!

ine ~e rbeit — акура́тная рабо́та

2.

adv.

1) чы́ста, акура́тна; асцяро́жна (датыкацца да чаго-н.)

2) аха́йна, сумле́нна, чы́ста

~ hlten* — трыма́ць у чысціні, захо́ўваць чысцінр

sine Hände ~ hlten* — быць сумле́нным

3.

~ hlten*, sich сачы́ць за сабо́ю, быць аха́йным

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

sllen

* мадальны дзеяслоў

1) быць паві́нным [абавя́заным]

er soll ghen — ён паві́нен ісці́

man soll — трэ́ба

man soll nicht — не́льга

2) указвае на верагоднасць

er soll hier sein — ка́жуць, што ён тут

er soll das mtgenommen hben — ка́жуць, што ён узяў гэ́та з сабо́ю

3) указвае на згоду, пажаданне, загад, распараджэнне:

soll er kmmen! — няха́й ён пры́йдзе!

dine Btte soll dir gewährt sein — твая́ про́сьба бу́дзе вы́канана

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

trail

[treɪl]

1.

n.

1) сьлед -у m., паласа́ f.

The car left a trail of dust behind it — Аўтамабі́ль пакі́нуў за сабо́ю паласу́ пы́лу

the trail of a rabbit — за́йцаў сьлед

2) даро́га, сьце́жка f.

3) шлейф -а m.

4) хвост хваста́ m.

2.

v.t.

1) цягну́ц -ь (-ца)

Her dress trails on the floor — Суке́нка ў яе́ ця́гнецца па падло́зе

2) валачы́ць, мару́дзіць

3) высо́чваць па сьлядо́х

to trail a bear — вы́сачыць па сьлядо́х мядзьве́дзя

4) ісьці́ адзі́н за адны́м, гу́жам

5) хадзі́ць сьле́дам

The dog trailed him constantly — Саба́ка заўсёды хадзі́ў за ім сьле́дам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ме́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Адпаведны размер чаго‑н. Каб абутак шыць па мерцы: Не вялікі, не малы, Прымяраеш, круціш-верціш — Падбіраеш капылы. Непачаловіч.

2. Прадмет, які служыць для вымярэння даўжыні. Калі заходзім у другую палавіну хаты нашага калгаснага садоўніка .., у вочы адразу кідаецца двухметровая, з адламаным канцом-нагой, брыгадзірская мерка «каза». Шуцько.

3. Пасудзіна для мерання чаго‑н. вадкага або сыпучага. — Гэты хлапчук без чаргі, не адпускайце, — нібы прачнулася .. [жанчына] ад бразгату літровай меркі аб бітон. Пальчэўскі. Хлеба нам гаспадыня не прыбаўляла, бульбы таксама насыпала адну мерку: хочаш — еш, хочаш — бяры з сабою. Якімовіч.

4. перан. Спосаб ацэнкі, крытэрый. — Я пачынаю думаць, што да ўсяго трэба падыходзіць з нейкаю меркаю, але гэтай меркі ў мяне няма. Колас. Кастрычнік, Ні ў чым ты не знаеш стандарту, Нічога не мераеш меркай крывою. Барадулін.

5. Уст. Плата збожжам за памол у млыне. Пакуль прымаць мерку ў новых завознікаў, студэнт паглядзеў на вялікія, як добрыя парсюкі, мяхі Сценкі Мякіша, што хітра прысуседзіліся каля самага каша. Брыль.

•••

Мераць усё (усіх) сваёй меркай гл. мераць.

Мераць усіх адной меркай гл. мераць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насе́сці, ‑сяду, ‑сядзеш, ‑сядзе; пр. насеў, ‑села; заг. насядзь; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сесці куды‑н., на што‑н. у вялікай колькасці. У вагон насела многа народу. На плот населі птушкі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Асядаючы на чым‑н., пакрыць сабою. На мэблю насеў пыл. // Прычапіцца да чаго‑н. На адзежу населі асцюкі.

3. Націснуць сваім цяжарам, наваліцца з сілай. Злуецца прымус на вялікі чыгун, што насеў, цісне яго крывыя ножкі. Баранавых. // Насунуцца, навіснуць. Выехалі [людзі] падвечар. Ледзь толькі мінулі бярэзнічак за мястэчкам, насеў поцемак. Мележ. Неба .. насела на самыя верхавіны дрэў. Быкаў.

4. перан. Разм. Настойліва патрабаваць ад каго‑н. чаго‑н. Клічка была зацверджана большасцю галасоў. — Лена, а як мы будзем цябе зваць? — населі дзяўчаты. — У мяне ўжо ёсць імя. Можаце зваць Алёшкам. Няхай.

5. Накінуцца на непрыяцеля. На гэты раз нам часта даводзілася вылазіць з машыны, бо нямецкі знішчальнік як насеў на нас у пачатку дарогі, дык не даваў спакою аж да самай вёскі. Казлоў. І населі тут на лебедзя Птахі дробныя. Багдановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прызначэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прызначаць — прызначыць.

2. Рашэнне аб залічэнні на якую‑н. пасаду, работу, а таксама дакумент з такім рашэннем. Атрымаўшы прызначэнне ў Мінск, Кавалёў адразу хацеў забраць з сабою і сям’ю, але жонка не дала згоды. Чарнышэвіч. У кішэні ў .. [Рыгора] ляжала прызначэнне на працу аграномам у Васілішкі, у калгас «Сцяг Леніна». Краўчанка.

3. Роля, функцыя каго‑, чаго‑н. Група асобага прызначэння. □ Усё мае сваё месца і прызначэнне. Не прападае дарам ні лісток, ні пясчынка. Бядуля. Спецыяльнае прызначэнне гэтага пакойчыка — даваць прыпынак людзям, па той ці іншай справе наведваўшым калгас. Колас. Прызначэнне некаторых прылад было для .. [дацэнта] незразумелым. Шахавец. // Мэта, задача, прадвызначэнне. Грамадскае прызначэнне твораў К. Чорнага — ненавідзець і ганьбаваць чалавечыя заганы, якія заставаліся ў спадчыну ад мінулага. Кудраўцаў. Зусім яшчэ маладой дзяўчынай, неяк інстынктыўна ўгадваючы сваё прызначэнне ў новым, разам з вясковымі хлапцамі пайшла ў камсамол. Галавач. А можа, і трэба гарэць дашчэнту? А можа, і трэба жыць нам ахвярна? А можа, ўсё гэта і не марна? А можа, ў гэтым гарэнні-мучэнні наша вышэйшае прызначэнне? Вярцінскі.

•••

Па прызначэнню — у прызначанае, умоўленае месца (паслаць, перадаць і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)