1. Прыгаварыць да якога‑н. пакарання; вынесці рашэнне (пра суд). Прысудзіць да турэмнага зняволення. □ Нядошлага хлопчыка-сірату панскі суд у гміне прысудзіў да пакарання розгамі.Брыль.З Сурвілам [Гушка] ўжо расквітаўся, суд прысудзіў зараз жа аддаць і доўг і працэнты.Чорны.//Разм. Вынесці судовы прыгавор аб перадачы каго‑, чаго‑н. каму‑н. — Суд хату мне прысудзіў, бо сын са мною застаецца.Чорны.
2. Вынесці рашэнне аб прысваенні, уручэнні каму‑н. чаго‑н. (узнагароды, звання і інш.). Прысудзіць Дзяржаўную прэмію. □ Абедзеюм [брыгадам] можна было прысудзіць першае месца, але ў брыгадзе Данілюка ў апошні час назіраліся выпадкі недысцыплінаванасці, дык таму ёй прысуджаецца другое месца.Гаўрылкін.Міколу прысудзілі самую вышэйшую прэмію — патэфон.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Змацаваць, прычапіўшы адно да другога, зачапіўшы адно за другое. Счапіць вагоны. □ Кузёмка .. успамінаў мінулы год, калі ён з Міколкам пераворваў гэты вялікі палетак, баранаваў і потым засяваў, счапіўшы ў адзін агрэгат тры сеялкі.Хадкевіч.//Разм. Злучыць, сплятаючы (пальцы, рукі). Счапіўшы рукі ля грудзей гаротна, Яны глядзяць на золата імён. А ў сэрцы ў кожнай — боль па блізкіх, родных, Якім другія дзесь нясуць паклон.Гілевіч.
2.Разм. Адчапіць. Яна рванула вуду да сябе. У паветры мільганула рыбка. Анеля счапіла яе з кручка і кінула ў вядзерца.Лупсякоў.
3.Разм. Прышыць на скорую руку. — Трэба зашыць, — добразычліва вырашыла цётка Антося. — Данка, прынясі чорных нітак, счаплю кавалеру!Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перепи́сыватьнесов.
1.(писать ещё раз, заново) перапі́сваць; (картину — ещё) перамалёўваць;
2.(вносить в список всех, многих) запі́сваць, упі́сваць, перапі́сваць;
3.(делать опись всего, многого) перапі́сваць, запі́сваць;
4.(переписывать что-л. на кого-л. другого) уст. перапі́сваць;
5.(зачислять в другое место, в число других) разг. перапі́сваць; см.переписа́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
5.разг. (пробыть нек-рое время где-л.) поверте́ться;
п. ў пако́і і пайсці́ — поверте́ться в ко́мнате и уйти́;
6.разг. (о любовных отношениях) покрути́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
überspringen
I überspringen
*vi(s) (von D zuD)
1) пераско́кваць (з аднаго месца на другое)
2) перан. пераско́кваць (ад чаго-н. да чаго-н.)
auf ein ánderes Théma ~ — перайсці́ на другу́ю тэ́му
II überspríngen
*vt
1) пераско́кваць (цераз што-н.)
2) прапуска́ць (пры чытанні)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
bald
1.
adv неўзаба́ве, у ху́ткім ча́се, ху́тка, ско́ра
möglichst ~, so ~ wie [als] möglich, túnlichst ~ — як мо́жна хутчэ́й
wird's ~! — разм. а ну, жваве́й!
2.
cj ~..., ~... — то..., то...; ці..., ці...
~ dies, ~ das — то адно́, то друго́е
◊ das ist ~ geságt, áber schwer getán — лёгка сказа́ць, ды ця́жка зрабі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Драбі́ны1 ’драбіны, лескі’ (БРС, Касп., Байк. і Некр., Сл. паўн.-зах.), драбіна ’тс’ (Касп., Шат., Сцяшк.). Укр.драби́на. Паводле Кюнэ (Poln., 51), запазычанне з польск.drabina ’тс’ (аб запазычанніз польск. ужо ў Брукнера, 94). Паходжанне польск. слова не вельмі яснае (меркаванні гл. у Брукнера, там жа; Бернекера, 1, 219). У бел. помніках няма (няма, прынамсі, у Булыкі, Запазыч.). Сюды ж і драбі́ны ’воз; рашотка ў возе’ (БРС, Нас., Касп., Бяльк., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.), укр.драби́на ’рашотка ў возе, яслях’, драбча́стий віз, драбиня́стий віз і да т. п. Можна меркаваць, што гэта другое значэнне таксама ўзята з польск. мовы. Параўн. польск.wóz drabny (ужо ў 1584 г., гл. Брукнер, 94), wóz drabiniasty (там жа). Трубачоў (Эт. сл., 5, 101) зыходзіць з прасл.*drabъ (звязанага, як ён мяркуе, з прасл.*dьrati) і пад гэтай праформай аб’ядноўвае вялікую групу слоў з рознай семантыкай.
Драбі́ны2 ’воз; рашотка ў возе’. Гл. драбіны1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кра́ска1 ’кветка’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк. Мат., Касп., ТС, Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Бяльк., Ян., Жд. 3, Маш., Грыг., Бір., Гарэц., Жд. 2, КЭС, лаг., Мал., Мядзв., Ян., Нар. словатв.). Укр.краска, рус.краска ’тс’, балг.краска ’колер’, серб.-харв.кра̏ска ’назва некаторых раслін’, польск.kraska ’колер’. Прасл.krasъka ў значэнні ’кветка’ найбольш устойлівае на беларускай моўнай глебе. Этымалагічная версія для краса1 (гл.) дае магчымасць рэканструяваць першаснае размежаванне паміж кветка (гл.) і краска. Першае з іх азначала ’кветка, цвіценне (наогул)’; другое — ’цвет, цвіценне ў сакральным сэнсе (адраджэнне прыроды)’. У карысць гэтага сведчаць замены лексемы краска лексемамі купала, купалка і ў радзе назваў кветак, а таксама красавы на ўкр.купалий. Параўн. яшчэ ст.-чэш.krasa ’зіхаценне сонца’ і бел.сонца купаецца ’сонца зіхаціць’ (Мартынаў, Лекс. Палесся, 29–30).