géizen

vi

1) скупі́цца (mit D – на што-н.)

mit der Zeit ~ — экано́міць час

2)

(nach D) ~ — пра́гнуць (чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ВАЛЬЦО́ЎКА, вальцаванне,

1) працэс апрацоўкі прутковых або паласавых загатовак у вярчальных сектарных штампах, замацаваных на валках. Нагрэтую загатоўку кляшчамі падаюць у валікі (круцяцца звычайна ў процілеглых напрамках), якія захопліваюць яе і паглыбленнямі на паверхні штампаў надаюць ёй патрэбную форму. Вальцоўка высокапрадукцыйная, эканоміць метал, але не заўсёды дае дакладную апрацоўку. Выкарыстоўваецца для вырабу загатовак шатуноў, размеркавальных валоў, звёнаў гусеніц, гаечных ключоў, мед. інструментаў і інш. 2) Спосаб замацавання трубы ў адтуліне метал. сценкі раскаткай (наз. таксама развальцоўкай); інструмент для раскаткі канцоў труб пры вальцовачным злучэнні.

3) Стварэнне на плоскіх або пустацелых загатоўках рэльефу (кантаў, рубаў), робіцца на вальцмашынах.

4) Здрабненне ці размол зярністых або камякаватых матэрыялаў на вальцовых станках з гладкімі або наразнымі вальцамі.

5) Спосаб перапрацоўкі гліны ў керамічнай вытв-сці. Гліна зацягваецца валкамі, праціскаецца праз адтуліны на іх паверхні і скочваецца ў бункер.

т. 3, с. 495

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Каланда́ ’невялікая колькасць чаго-небудзь’ (Мат. Маг.). Няясна, няма ўпэўненасці ў дакладнасці дэфініцыі, параўн.: «Ні падзелюць ужо калынду тую, сьмех ажно бярець» (с. 41). Відаць, слова непасрэдна суадносіцца з рус. ярасл. каланда ’багацце’, бран. каландить ’эканоміць’. Мяркуючы па рус. ярасл. каланду набить ’разбагацець’, прыведзеныя вышэй значэнні з’яўляюцца другаснымі, а першаснай была семема ’кашалёк, каліта’. На той жа рус. тэрыторыі зафіксавана калама ’кашалёк з грашыма, каліта’; на жаль, яно таксама няяснае. У разглядаемым слове ‑н‑, відаць, другаснае; пры такім дапушчэнні, магчыма, з тат. kalta ’кашалёк’. Не выключана (і прыклад з бран. тэрыторыі гэта як быццам пацвярджае), што слова распаўсюджвалася з бел. гаворак (вядома, што ў Яраслаўскай вобласці ёсць перасяленцы з Магілёўшчыны), аднак унікальнасць бел. слова не дазваляе сцвярджаць гэтага з упэўненасцю.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

save​1 [seɪv] v.

1. (from) ратава́ць, вырато́ўваць;

save smb.’s life вы́ратаваць чыё-н. жыццё;

save oneself ратава́цца;

save smb. the trouble of doing smth. пазба́віць каго́-н. неабхо́днасці рабі́ць што-н.

2. экано́міць, зберага́ць, ашчаджа́ць;

save time/money экано́міць час/гро́шы;

save on one’s wages адкла́дваць з зарпла́ты;

We saved a mile by taking this route. Выбраўшы гэтую дарогу, мы скарацілі шлях на мілю.

3. пакіда́ць, прыберага́ць

4. ахо́ўваць, засцерага́ць;

God save you! беражы́ вас Бог!

5. адбіва́ць нападзе́нне (у футболе)

♦

save appearances рабі́ць вы́гляд, што нічо́га не зда́рылася;

save against a rainy day адклад(в)а́ць на чо́рны дзень;

save one’s skin ратава́ць сваю́ шку́ру

save up [ˌseɪvˈʌp] phr. v. адклада́ць, збіра́ць (грошы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spáren

vt, vi

1) запа́сіць, збіра́ць, ашчаджа́ць (грошы)

2) зберага́ць, экано́міць

wéder Mühe noch Geld ~ — не шкадава́ць ні намага́нняў, ні гро́шай

die Mühe hättest du dir ~ können — ≅ не ва́рта было́ намага́нняў, ты дарэ́мна турбава́ўся

◊ auf der Néige ist nicht gut ~ — ≅ калі́ не нае́ўся, то і не налі́жашся

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

strécken

1.

vt

1) выця́гваць, расця́гваць

die Hand (nach D) ~ — працягну́ць руку́ (за чым-н.)

die Óhren in die Höhe ~ — навастры́ць ву́шы

j-n zu Bóden ~ — павалі́ць на зямэ́р, збіць каго́-н.

2) тэх. прака́тваць, вальцава́ць

3) расця́гваць, праця́гваць (работу і да т.п.)

Lébensmittel ~ — экано́міць праду́кты

2.

(sich)

1) паця́гвацца, расця́гвацца

2) выця́гваць

sich ins Gras ~ — расцягну́цца ў траве́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

spare​3 [speə] v.

1. мець лі́тасць, злі́тавацца, шкадава́ць;

Please spare me! Пашкадуй мяне, калі ласка!

2. берагчы́, зберага́ць, шанава́ць, экано́міць;

spare no pains не шкадава́ць кло́патаў

3. удзяля́ць (час, увагу);

Can you spare me a moment? Ці можаш падараваць мне хвілінку?

4. infml абыхо́дзіцца;

I can’t spare him today. Я не магу сёння абысціся без яго.

5. мець залі́шне, надзвы́чай мно́га, зана́дта (чаго-н.);

I have no cash to spare today. У мяне сёння няма лішніх грошай.

♦

spare smb.’s blushes канфу́зіць, саро́міць каго́-н.;

spare smb.’s feelings берагчы́ чые́-н. пачу́цці, злі́тавацца над кім-н.;

(and) to spare: We have enough fruit and to spare. У нас садавіны больш чым трэба;

spare the rod and spoil the child пашкадава́ць дубца́ i разбэ́сціць дзіця́; быць залі́шне мя́ккім у выхава́нні дзяце́й

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

usta

ust|a

мн.

1. рот;

trzymać co w ~ach — трымаць што ў роце;

2. вусны; губы;

wydatne ~a — тоўстыя (пухлыя) вусны;

dowiedzieć się z czyich usta — даведацца з чыіх слоў;

z usta do usta — з вуснаў у вусны;

od usta sobie odejmować — эканоміць на самым неабходным;

usta nie otworzył — рота не раскрыў (разявіў); не сказаў ні аднаго слова;

oddychanie ~a-~a — штучнае дыханне з роту ў рот;

nabrać wody w ~a — вады ў рот набраць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)