черни́ла ед. нет чарні́ла, -ла ср., мн. нет; атра́мант, -ту м., мн. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дамы́цца, ‑мыюся, ‑маешся, ‑маецца; зак.
1. Закончыць мыцца; памыцца поўнасцю.
2. (з адмоўем). Цяжка адмыць. Запэцкаюцца рукі ў чарніла — не дамыешся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дара́дзіць, ‑раджу, ‑радзіш, ‑радзіць; зак.
Разм. Даць параду; параіць. Прыйшлося, як дарадзіў Стась, шукаць па аптэках такія кіслоты, што вытраўлялі сляды чарніла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбо́ўтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Размяшацца, перамяшацца ад боўтання. Чарніла разбоўталася. Малако разбоўталася.
2. Боўтаючыся, разліцца. Вада разбоўталася. Трэцяя частка смятаны разбоўталася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарні́ліца, ‑ы, ж.
Невялікая спецыяльная пасудзіна, куды наліваюць чарніла і мачаюць пяро, калі пішуць. У чарніліцы, пакінутая, відаць, у спешцы, стаяла тырчком ручка. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арэ́шак, ‑шка, м.
Памянш. да арэх.
•••
Чарнільны арэшак (спец.) — хваравітая нарасць на дубовых лісцях, якая мае дубільную кіслату; яблычкі (у старыя часы выкарыстоўвалася для прыгатавання чарніла).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмакну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што ў што.
Апусціць на кароткі час што-н. у якую-н. вадкасць; дакрануцца кавалачкам хлеба і пад. да солі, цукру і пад.
А. пяро ў чарніла.
А. блін у смятану.
|| незак. абма́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарні́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да чарніла. На жоўтым століку выразна віднелася чарнільная пляма, вельмі падобная на след дзіцячай далонькі. Лынькоў. Некаторыя з .. [выразаў] тут жа тлумачыліся, развіваліся на палях газеты дробнымі чарнільнымі надпісамі. Шамякін. // Прызначаны для чарніла. Чарнільны парашок. Чарнільны прыбор. // Такі, як у чарніла (пра колер). Змяркалася. Цемень змагалася з віднатою — неба налівалася сінім чарнільным колерам. Капыловіч. // Чорны, цёмны. Хвалі ішлі адна за адной, і процілеглы бераг губляўся ў чарнільнай навальнічнай цемры. Караткевіч. / у вобразным ужыв. Ды затапіла неба чырвань, Пабеглі цені па вадзе, І ноч ад нас чарнільнай шырмай Адгарадзіла светлы дзень. Сербантовіч.
•••
Чарнільны арэшак гл. арэшак.
Чарнільная душа гл. душа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
blob [blɒb] n.
1. кро́пля; ша́рык (гліны, воску);
a blob of ink кро́пля чарні́ла
2. каляро́вая пля́мка;
a blob of paint пля́мка фа́рбы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ГЕКТО́ГРАФ
(ад гекта... + ...граф),
простая друкавальная прылада для размножвання тэкстаў і ілюстрацый. Дзеянне заснавана на здольнасці застылай жэлаціна-гліцэрынавай масы ўспрымаць спец. (гектаграфскае) чарніла, якім выконваюцца тэксты і ілюстрацыі, а потым перадаваць іх (пры прыцісканні) на лісты паперы. На гектографе можна атрымаць да 100 адбіткаў. Вынайдзены рус. вынаходнікам М.І.Алісавым у 1869.
т. 5, с. 138
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)