ме́ткі, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны беспамылкова пападаць у цэль. Сярод дваровай чэлядзі быў зухаваты хлапец Максім, майстра на ўсе рукі, надзвычай меткі стралок. Машара. // Дакладна накіраваны ў цэль. Меткі выстрал. Меткі ўдар. □ Група маладых партызан.. навучалася меткай стральбе з вінтовак і аўтаматаў. Шамякін. // Якім без промаху пападаюць у цэль. Меткая вінтоўка. □ Не было таго дня і ночы, каб пад адкос не ляцелі воінскія эшалоны ворага, каб не знішчаліся забітыя меткай партызанскай куляй нямецкія захопнікі. «Беларусь».

2. перан. Тое, што і трапны (у 2 знач.). Меткі фельетон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bull’s-eye [ˈbʊlzˌaɪ] n. цэнтр, я́блык (мішэні);

score the bull’s-eye патра́піць у цэль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

quoit​1 [k(w)ɔɪt] n. sport

1. кіда́льнае кальцо́

2. pl.quoits кіда́нне ў цэль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

халасты́², -а́я, -о́е.

1. Не звязаны з выкананнем карыснай работы, не рабочы.

Матор працаваў на халастых абаротах.

Змагацца з халастым прабегам машын.

2. Не здольны паразіць цэль; не баявы (пра патрон, стральбу і пад.).

Х. выстрал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бамбардзірава́ць

(ням. bombardieren, ад фр. bombarder)

скідваць бомбы з самалёта, каб паразіць цэль.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

цаля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., у каго-што.

1. Старацца папасці ў цэль.

Ц. снежкай у сябра.

2. Пападаць, трапляць.

Кулі метка цалялі ў мішэнь.

3. перан. Мець намер заняць якое-н. месца, пасаду (разм.).

Ц. у начальнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пракі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што (разм.).

1. Кінуць паміж чым-н.

П. вяроўку паміж сукоў.

2. Злічыць на лічыльніках.

П. на лічыльніках.

3. Кідаючы, не трапіць у цэль.

П. шайбу.

|| незак. пракі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спудлава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; зак.

1. Не трапіць у цэль (страляючы, кідаючы што-н. і пад.).

С. страляючы з лука.

2. перан. Схібіць, зрабіць няправільны крок у чым-н. (разм.).

Цяпер важна не с., а прыняць правільнае рашэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наво́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Баец, які наводзіць гармату, кулямёт на цэль.

2. Спецыяліст, які займаецца наводкай чаго-н.

Н. мастоў.

3. Саўдзельнік зладзейскай шайкі, які высочвае і наводзіць на месца, дзе можна красці (разм.).

|| ж. наво́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мішэнь ’цэль пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе’, ’асоба, прадмет нападак’ (ТСБМ), рус. мишень ’тс’. Ст.-рус. мишень ’пячатка, знак, кляймо, круглая пласціна’ (XIV ст.), а з XVII ст. ’цэль, у якую страляюць’, было запазычана са ст.-уйгурск. мовы, у якой — з перс. нишан (nišan) ’знак’ (Аракін, Тюркизмы, 130). Крукоўскі (Уплыў, 73) мяркуе, што мішэнь як ваенны тэрмін пранікла з рус. мишень, якое Фасмер (2, 630) выводзіць з тур. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)