вяшчальнік пры двары караля або феадальнага правіцеля, распарадчык на рыцарскіх турнірах у сярэдневяковай Зах. Еўропе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
метрдатэ́ль
(фр. maître d’hôtel = гаспадар гасцініцы)
распарадчык у рэстаране, які кіруе працай афіцыянтаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
адміністра́тар, ‑а, м.
Службовая асоба, якая кіруе арганізацыяй, установай і пад. Сярод жа людзей найболей яскрава выдзялялася постаць Кандрата Казея, таго самага Казея.., якога не так даўно Чыкілевіч называў Пракопу як кандыдата ў добрыя адміністратары ў калгас.Колас.//Распарадчык. Але адміністратар надышоў і пераправіў Пустышова на галёрку.Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пракура́тар (гіст.) ’асоба, якая кіравала чыёй-небудзь маёмасцю, маёнткам, гаспадаркай’ (ТСБМ), ст.-бел.прокураторъ ’адвакат, абаронца, апякун’ (1509 г.), са ст.-польск.procurator ’апякун, упаўнаважаны, дарадца’ (Булыка, Лекс. запазыч., 44). Сучаснае польск.prokurator ’адвакат; распарадчык маёмасцю ў манастыры’, што непасрэдна ўзыходзіць да лац.prōcūrātor ’кіраўнік маёмасцю; апякун; дарадца’ (Банькоўскі, 2, 782).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БА́БКА,
бабка-павітуха, у беларусаў пажылая, спрактыкаваная і паважаная жанчына, якая валодала прыёмамі нар. медыцыны і выконвала акушэрскія функцыі ў час родаў, а таксама шматлікія абрады, звязаныя з адразаннем пупавіны, першым купаннем і спавіваннем дзіцяці. Бабка мела права даць дзіцяці імя («ахрысціць дзіця з вады»), яна самы шаноўны госць і распарадчык на радзінах, да якіх гатавала спец. абрадавую страву — бабіну кашу. У наш час ролю бабкі звычайна выконвае старэйшая сваячка парадзіхі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ардына́тар
(лац. ordinator = распарадчык)
1) урач лячэбнай установы, які лечыць пад кіраўніцтвам загадчыка аддзялення;
2) урач, які праходзіць курс павышэння кваліфікацыі ў ардынатуры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бая́рын, ‑а; мн. баяры, ‑яраў; м.
1.Гіст. У дапятроўскай Расіі — вышэйшы дараваны сан, а таксама асоба, якой надаваўся гэты сан. Ён, Валуеў, паходзіў ад беларускага баярына Вала, што перабег на службу да маскоўскіх князёў яшчэ перад Кулікоўскай бітвай.Караткевіч.
2.Гіст. Радавіты дваранін, буйны памешчык.
3.Уст. Шафёр, распарадчык на вяселлі ў жаніха, дружна маладога.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэй1 у спалуч. весці рэй ’верхаводзіць’ (ТСБМ, Байк. і Некр.). З польск.rej ’шэраг, рад’. Параўн. яшчэ чэш.rej ’танец, карагод’, в.-луж.rej ’тс’, rejewodźer ’распарадчык танцаў’. Запазыч, з с.-в.-ням.rei(e)/reige ’веснавы або летні карагод’ (сучаснае ням.Reigen ’карагод’), якое з ст.-франц.raie ’танец’ (Борысь, 513).