бара́трыя

(англ. barratry)

юр. наўмысныя дзеянні капітана або каманды, каб прычыніць шкоду судну або грузу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пры́красць, -і, ж.

1. гл. прыкры.

2. Пачуццё раздражнення, незадавальнення, крыўды ў выніку чаго-н.

П. бярэ.

Адказаць з прыкрасцю.

3. Тое, што выклікае гэта пачуццё, непрыемнасць.

Прычыніць каму-н. п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце.

Зак. да кранаць.

•••

Пальцам не крануць каго — не прычыніць ніякай шкоды каму‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Прычы́нак, прычы́нка ’дошчачка, якой закрываюць адтуліну ў калодачным вулеі’ (лях., слонім., Сл. ПЗБ). Суфіксальны дэрыват ад прычыніць 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ра́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак. і незак., каго-што.

1. Нанесці (наносіць) рану каму-н.

Р. руку.

2. перан. Прычыніць (прычыняць) каму-н. душэўны боль, пакуты.

Р. чулае сэрца.

|| наз. ране́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заклапаці́ць, ‑пачу, ‑поціш, ‑поціць; зак., каго-што.

Прычыніць клопат, прымусіць клапаціцца. Гэта насцярожыла і заклапаціла; падумалася, што трэба хутчэй вылазіць [з падзямелля]. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нашту́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Штуршкамі прычыніць боль, набіць. Бераг .. [Стэпе] не паверыў, адабраў галлё і яшчэ .. наштурхаў старую кабету. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раз’я́трыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго (што). Выклікаць у кім-н. моцнае раздражненне, злосць; раз’юшыць.

2. што. Прычыніць боль, дакрануўшыся да балючага месца; растрывожыць, развярэдзіць.

Р. рану.

|| незак. раз’я́трываць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раз’я́трыванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перакуры́ць, -уру́, -у́рыш, -у́рыць; -у́раны; зак.

1. што. Курачы, паспрабаваць (многа гатункаў тытуню).

П. нямала розных цыгарэт.

2. Многа накурыўшыся, прычыніць сабе шкоду.

Перакурыў, цяпер баліць галава.

3. Зрабіць кароткі перапынак для курэння (разм.).

|| незак. пераку́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

растрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць, -жаны; зак.

1. каго-што. Выклікаць у кім-н. моцную трывогу; устрывожыць.

Р. непрыемнай навіной.

Р. душу.

2. што. Прычыніць боль, дакрануўшыся да чаго-н. балючага; развярэдзіць (разм.).

Р. рану.

|| незак. растрыво́жваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)