ачуча́ць

‘прыводзіць у прытомнасць каго-небудзь, што-небудзь (галаву і пад.)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ачуча́ю ачуча́ем
2-я ас. ачуча́еш ачуча́еце
3-я ас. ачуча́е ачуча́юць
Прошлы час
м. ачуча́ў ачуча́лі
ж. ачуча́ла
н. ачуча́ла
Загадны лад
2-я ас. ачуча́й ачуча́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ачуча́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ачу́чваць

‘прыводзіць у прытомнасць каго-небудзь, што-небудзь (галаву і пад.)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ачу́чваю ачу́чваем
2-я ас. ачу́чваеш ачу́чваеце
3-я ас. ачу́чвае ачу́чваюць
Прошлы час
м. ачу́чваў ачу́чвалі
ж. ачу́чвала
н. ачу́чвала
Загадны лад
2-я ас. ачу́чвай ачу́чвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ачу́чваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бяспа́мятны разм. vérgesslich; besínnungslos, bewússtlos (які страціў прытомнасць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

о́бморок м. непрыто́мнасць, -ці ж.;

па́дать в о́бморок млець (тра́ціць прыто́мнасць);

упа́сть в о́бморок самле́ць (абамле́ць, стра́ціць прыто́мнасць);

в глубо́ком о́бмороке у глыбо́кай непрыто́мнасці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абамле́лы, ‑ая, ‑ае.

Які страціў прытомнасць. // Анямелы, здранцвелы. Абамлелы ад страху. □ Гуслі строіць [гусляр] свае, — струны звонка звіняць, Жменяй водзіць па іх абамлелай. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ачуча́ць ’прыводзіць у стан свядомасці пасля амярцвення’ (Нас.), ачуча́цца, ачу́чывацца ’прыходзіць у прытомнасць’ (Нас.), рус. смал. очуча́ть, ц.-слав. ощущать ’адчуваць’ з ст.-слав. оштоуштати, польск. ocucać ’прыводзіць у прытомнасць’. Гл. ачуціць, параўн. Фасмер, 3, 180; Праабражэнскі, 1, 673 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знепрыто́мнець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Страціць прытомнасць. Карпавіч на міг расплюшчыў вочы, павёў імі па людзях, але, знясілены, зноў апусціў павекі і знепрытомнеў. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

omdlewać

незак. млець; траціць прытомнасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zemdleć

зак. страціць прытомнасць; самлець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ачамрэ́ць ’адчуць слабасць, страціць прытомнасць’, ’учадзець, адурэць’ (КСТ). Гл. чамрэць ’слабець’, параўн. ачмурэць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)