кій, кія, м.

1. Прамая тонкая палка. Выламаць кій. Арэхавы кій. // Палка для апоры пры хадзьбе. Цётка абапіралася на тоўсты бярозавы кій (дагэтуль ніхто яе з кіем не бачыў), і рукі яе калаціліся. Шамякін.

2. Доўгая прамая палка з патанчэннем на канцы для гульні ў більярд.

•••

Не кіем дык палкай; ці кіем ці палкай — усё роўна, тое самае.

У старца кій адабраць — забраць у беднага апошняе.

[Польск. kij.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

upright​1 [ˈʌpraɪt] adj.

1. вертыка́льны, прамы́;

an upright bearing прама́я, ро́ўная по́стаць

2. справядлі́вы; сумле́нны;

an upright judge справядлі́вы суддзя́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Féttdarm

m -(e)s, -därme анат. прама́я кі́шка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Прасцікава́ць ’хадзіць напрасткі’ (Сл. ПЗБ). Дзеяслоў ад *прасця́к ’прамая дарога’ (гл. прасцяко́м).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сяку́чы, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які адсякае, перасякае што‑н. Сякучая плоскасць.

2. у знач. наз. сяку́чая, ‑ай, ж. Прамая лінія, якая перасякае крывую ў двух ці болей пунктах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прапарцыяна́льнасць, -і, ж.

1. гл. прапарцыянальны.

2. У матэматыцы: залежнасць паміж велічынямі, пры якой павелічэнне адной з іх цягне за сабой змяненне другой у столькі ж разоў.

Прамая п. (пры якой з павелічэннем адной велічыні другая павялічваецца). Адваротная п. (пры якой з павелічэннем адной велічыні другая памяншаецца).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Прамі́ца, пряміца ’прамая, не зламаная цэпам пры малацьбе салома’ (Нас., Касп.). і©& прамы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

медыя́на, ‑ы, ж.

1. У геаметрыі — прамая лінія, якая злучае вяршыню вугла трохвугольніка з сярэдзінай процілеглай стараны.

2. У статыстыцы — велічыня, што знаходзіцца ўсярэдзіне рада велічынь, размешчаных па ўзрастаючай або сыходнай лініі.

[Ад лац. mediana — сярэдняя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хо́рда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Спец.

1. Прамая, якая злучае дзве кропкі крывой лініі.

2. Восевы шкілет у выглядзе пругкага эластычнага цяжа, спінная струна (у некаторых жывёл і ў зародка чалавека).

[Грэч. chordē — струна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вертыка́ль

(лац. verticalis = стромы)

прамая, напрамак якой супадае з напрамкам адвеса.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)