каве́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.

Абл. Памянш. да кавяня; невялікая кавяня. Шлях доўгі — Вандроўнік выразае Кавенькі з сукаватага ядлоўц[у]. Барадулін. [Васіль Сямёнавіч] пачаў мераць сцежку спорнымі крокамі, моцна грукаючы аб зямлю кавенькай. Дзенісевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Вымераць што‑н. Перад пачаткам лоўлі юнаму рыбалову карысна будзе прамераць глыбіню тоні, каб мець хаця агульнае ўяўленне аб рэльефе дна. Матрунёнак.

2. і без дап. Мераць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сантиме́тр сантыме́тр, -ра м.;

на два сантиме́тра ни́же на два сантыме́тры ніжэ́й;

ме́рить сантиме́тром ме́раць сантыме́трам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Мырня́к ’вялікі гліняны гаршчок, у якім варылі ежу’ (палес., малар., Сл. Брэс.; З нар. сл.). Да мера, мераць (гл.). Параўн. ст.-бел. мерникъ (Магілёўскія акты, Скурат, Меры, 87).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ábmessen

* vt

1) ме́раць, заме́рваць; сувымяра́ць

2) узва́жваць (словы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ме́рацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Супастаўляць, параўноўваць сябе з кім‑, чым‑н. у якіх‑н. адносінах. Мерацца сілаю. □ Славаю мерацца з мудрымі Сціпласць мая не дазволіць. Гаўрусёў.

2. Вымяраць свой рост.

3. Зал. да мераць (у 1, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аршы́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Старая мера даўжыні, роўная 71,12 см, якой карысталіся ў Беларусі, Расіі да ўвядзення метрычнай сістэмы.

2. Лінейка, планка такой даўжыні для мерання.

◊

Мераць на свой аршын — меркаваць пра што-н. са свайго пункту погляду, аднабакова (разм.).

Нібы (быццам) аршын праглынуў — пра чалавека, які стаіць або сядзіць ненатуральна прама (разм.).

Аршын з шапкаю — пра малога, невысокага чалавека (разм.).

|| прым. аршы́нны, -ая, -ае.

Пісаць аршыннымі літарамі (надта вялікімі; жарт.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Перажэ́рґаць ’пераступаць, пераскокваць’ (Сл. ПЗБ), перажэ́ргнуць (Сцяшк. Сл.), пэрэжаргну́ть ’тс’ (пін., Шатал.), перажыргну́ць ’пераступіць’ (докш., Янк. Мат.), перажыга́ць ’пераступаць’ (смарг., Сл. ПЗБ). Да пера- і жэргаць (жа́рг̳аць, жы́рг̳аць) ’пераступаць, пералазіць, скакаць, ступаць, крочыць, мераць крокам’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ме́рка ж Maß n -es, -e;

зняць ме́рку Maß néhmen*;

◊ ме́раць усё [усі́х] адно́й ме́ркй álles [álle] über éinen Kamm schéren*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сантыме́тр, ‑а, м.

1. Адзінка вымярэння даўжыні ў метрычнай сістэме мер, роўная адной сотай долі метра. [Парфенчык] любаваўся сасоначкамі, якія ўзняліся ўжо на вышыню дзесяці-пятнаццаці сантыметраў. Шчарбатаў.

2. Істужка або лінейка з нанесенымі на яе дзяленнямі на сантыметры. Зіна ўзяла сантыметр і пачала мераць. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)