прабо́іна, ‑ы, ж.
Дзірка, прабітая ў чым‑н. Яшчэ здалёк хлопцы ўбачылі, што частка даху дэпо знесена і ў адной з сцен ззяе велізарная прабоіна. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прако́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пракалоць 1.
2. Дзірка, зробленая чым‑н. колючым. Раса абмывала босыя ногі і добра залечвала дзесяткі усялякіх праколаў, падбояў, крапіўных і камарыных укусаў. Кулакоўскі. // Дзірка, зробленая ў талоне або ў іншым дакуменце як знак парушэння правіл дарожнага руху. — Як жа гэта, таварыш Маргайлік, вы на чырвоны сігнал паехалі?.. Правы даўнія, праколаў няма і такое парушэнне... Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыра́ ж.
1. дзі́рка, -кі ж., разг. дзю́рка, -кі ж.;
2. (захолустье) разг. глухі́ заку́так, глуш, род. глушы́ ж.;
◊
кабы́ не дыра́ во рту — жил бы жил, ни о чём не тужи́л хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дзі́рка ў ро́це;
дыра́ от бу́блика дзі́рка ад абара́нка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
це́ча, ‑ы, ж.
1. Пранікненне вадкасці цераз шчыліну, прабоіну. Калі .. [Юрка з дзяўчынаю] праплывалі пад мостам цераз Аку, лодка стукнулася аб бык і дала цечу. Карпаў.
2. Дзірка, прабоіна. Залатаць цечу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адту́ліна (КТС, БРС), адтуліць ’адкрыць’ — адтуліна ’дзірка’. Гл. туліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абара́нак, ‑нка, м.
1. Булачны выраб з заварнога цеста, закручанага кольцам. І любяць дзеда Юрку ўнукі, Яны цалуюць яму рукі, А дзед у плечы іх цалуе І абаранкам патрактуе. Колас.
2. Рулявое кола ў аўтамабілі, трактары і пад. Пазяхае шафёр і моцна-моцна сціскае абаранак руля, каб не прыдрамаць, не прапусціць павароткі. Лынькоў.
3. у знач. прысл. абара́нкам. У форме, у выглядзе кольца. Скруціцца абаранкам.
•••
Дзірка ад абаранка гл. дзірка.
Зарабіў на абаранкі гл. зарабіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чатырохвуго́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае чатыры вуглы, у форме чатырохвугольніка. Камень застаўся ў руках у хлопчыка, а на тым месцы, дзе ён толькі што сядзеў, у сцяне чарнела чатырохвугольная дзірка. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прарэ́х, -а, мн. -і, -аў, м. і прарэ́ха, -і, ДМ -рэ́се, мн. -і, -рэх, ж.
1. Дзірка на адзенні ці ў іншым прадмеце з тканіны.
Кішэнь з прарэхам.
2. перан. Недахоп, недагляд (разм.).
Прарэхі ў кіраўніцтве.
3. Пярэдні разрэз у штанах.
|| памянш. прарэ́шак, -шка, мн. -шкі, -шкаў, м. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эксіто́н
[ад лац. excitare = узбуджаць + (электр)он]
узбуджаны стан сістэмы электронаў у паўправадніках і дыэлектрыках, звязаны з утварэннем пары электрон — дзірка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)