an article based on supposition арты́кул, заснава́ны на до́мыслах;
Our suppositions were confirmed. Нашы падазрэнні спраўдзіліся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бада́й (разм.).
1.часц.Ужыв. для выказвання нядобрых пажаданняў, праклёнаў.
А б. ты прапаў!
2.пабочн. сл. Выказвае дапушчэнне якой-н. магчымасці, схільнасць згадзіцца з чым-н.
Па багацці ўбораў няма б. прыгажэйшай пары года, як восень.
3.прысл. Амаль.
Тут некалі корчмы стаялі б. праз кожныя дзесяць кіламетраў.
◊
Бадай ці не... — падобна на тое, што.
Бадай што —
1) магчыма што, відаць што.
Бадай што я з вамі згодзен;
2) амаль, амаль што.
Мы ўжо праехалі бадай што паўдарогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мле́віцца ’думацца, здавацца, уяўляцца’ (паўн.-усх., КЭС). Да прасл.mьněti (Фасмер, 2, 633). Параўн. рус.мниться, ст.-рус.мьнѣние ’падазрэнне, дапушчэнне’, вяц.мле́нье ’тое, што здаецца, уяўляецца’. Мена мн‑ > мл‑ і ў балг.мля, мня ’мяркую’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нагля́дчык ’чалавек, які за кім-, чым-н. наглядае’ (ТСБМ). Пры зафіксаваным яшчэ ў Насовіча дзеяслове нагляда́ць ’сачыць, назіраць’ дапушчэнне калькавання рус.надсмотрщик (Баханькоў, Весці АН БССР, 1981, 1, 116) мае неабавязковы характар, паколькі словаўтваральны тып, прадстаўлены назоўнікамі тыпу адга́дчык, прадуктыўны ў літаратурнай мове і адзначаны ў гаворках (Сцяцко, Афікс. наз., 75).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Насурні́ць ’нахмарыць’: нешта насурніла, каб дошч ні пайшоў (Мат. Маг.). Цёмнае слова. Найбольш верагодная сувязь з дыял.сур ’смецце’ (Нас., Бяльк.), су́рный ’засмечаны’, сурінка ’парашынка’ (Нас.), аднак семантычны пераход ’смецце’ > ’воблачнасць’ цяжка абгрунтаваць тыпалагічна. Дапушчэнне сувязі з сурміло ’непрыветны, змрочны чалавек’ (ТС), магчыма з *сурніло, застаецца толькі здагадкай, што патрабуе далейшага вывучэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
меркава́нне, ‑я, н.
1. Думка, погляд. Відаць, думка была слушная, бо таварышы падтрымалі меркаванне радыста.Шыцік.— Чалавек як прывыкне да дамашняй стравы, дык яго хоць у рэстараны завядзі — не наесца, — выказаў сваё меркаванне Казлюк.Няхай.// Вынік роздуму. Вера Антонаўка коратка пазнаёміла выпускніцу з двума меркаваннямі камісіі.Васілевіч.
2. Разлік, дапушчэнне. Ішоў дзед Талаш з такім меркаваннем, каб на сядзібу папасці ў сутонне.Колас.Партызаны выказвалі свае меркаванні пра тое, што магло здарыцца з Мікалаем Мікалаевічам.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́чны ’рачны’ (Байк. і Некр.). Мяркуючы па націску, з польск.rzeczny ’тс’.
*Рэчны́1речпый ’языкаты’ (пін., Нар. лекс.). Да рэч2.
Рэчны́2 ’ганарлівы’ (жытк., Нар. словатв., ТС), рачны́ ’самаўпэўнены, нахабны’ (Сцяшк. Сл., Сцяц. Сл.). Відаць, далейшае развіццё семантыкі ад рэчны1 (гл.), але нельга выключыць уплыў польск.grzeczny ’ветлівы, выхаваны’, хаця націск робіць такое дапушчэнне сумніўным.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыло́гія ‘тры творы аднаго аўтара, аб’яднаныя пераемнасцю тэксту’ (ТСБМ), трылёгія ‘тс’ (Некр. і Байк.). Запазычана праз польскую мову (trylogia) ці праз рускую (трилогия) са ст.-грэч.τριλογία ‘тры трагедыі, звязаныя ўнутранай еднасцю’, ‘прамова з трох частак’ < τρεις ‘тры’ + λογος, ‘слова (вуснае), прамова, апавяданне, меркаванне, дапушчэнне, сэнс, паняцце’ > λέγω ‘гавару, кажу’ (Міхельсон, Рус. мысль, 676; ЕСУМ, 5, 638).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падазрэ́нне, ‑я, н.
1. Меркаванне аб несумленнасці чыіх‑н. паводзін і намераў. Лабановіч часцей заўважаў нейкія таемныя цені пад вокнамі свае кватэры. Пачаў прыглядацца. Ясна, што ён быў на падазрэнні, і за ім сачылі.Колас.[Банадзюк:] — Арыштавалі мяне па падазрэнню ў заражэнні коней сапам...Пестрак.
2. Здагадка, дапушчэнне. — Можа [Ліза] закахалася? — выказала аднойчы сваё падазрэнне маленькая вяртлявая Таня.Арабей.// Меркаванне аб магчымасці якога‑н. захворвання. Падазрэнне на шкарлятыну. □ Іван Аляксеевіч нават пачуў, як .. [асістэнт] сказаў, што ёсць падазрэнне на наяўнасць у правым воку глаўкомнай вадкасці.Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ánnahme
f -, -n
1) прыём, прыня́цце
2) прыёмны пункт
3) меркава́нне, гі- по́тэза, дапушчэ́нне
in [únter] der ~ — дапуска́ючы, мярку́ючы
die ~ liegt náhe — мо́жна дапусці́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)