(sich) (mitD) размаўля́ць, гу́тарыць (з кім-н.), ве́сці перегаво́ры [перамо́вы] (з кім-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Талкава́ць ’гутарыць, гаварыць; растлумачваць’ (ТСБМ), ’разважаць, доўга і шматслоўна даводзіць’: толкуе — німа чаго слухаць (Федар. 4, Цых.), толкова́ць ’размаўляць, абмяркоўваць’ (ТС), ст.-бел.толковати ’тлумачыць, гаварыць, казаць’ (КГС), сюды ж талкаві́та, талкаві́ста ’разумна, разважна’ (Мат. Маг., Юрч. Вытв.), талко́вы ’змястоўны, разумны, дзелавы, удалы’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Цых.). Да толк, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жу́піць ’размаўляць’ (ТСБМ). Рус.алан.жу́пить ’крычаць (пра птушак)’, жупе́ть ’спяваць (пра птушак)’. Трубачоў (Слав. языкозн., V, 179) лічыць прасл. дыялектызмам *župiti. І.‑е. корань *geu‑ (Покарны, 1, 393, 403) суадносіцца з *gō̆u‑ (параўн. гутарыць, гаварыць), прадстаўлены яшчэ ў жук, жузнець (гл.). Фасмер, 2, 67 (з пытальнікам «да жук?»). Корань *geu пашыраны элементам ‑p‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
converse
I[kənˈvɜ:rs]1.
v.
гу́тарыць, размаўля́ць
2.
n.
гу́тарка, размо́ва f.
II[kənˈvɜ:rs]1.
adj.
1) супрацьле́глы, проціле́глы
2) адваро́тны, пераве́рнуты
2.
n.
адваро́тнае цьве́рджаньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
уні́клівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які пазбягае прама і адкрыта выказваць свае думкі. // Непрамы, пазбаўлены шчырасці. Уніклівы адказ.
2. Які глыбока ўнікае ў сутнасць справы; дапытлівы. Не было больш цярплівага, памяркоўнага «экскурсавода», быў начальнік будоўлі: патрабавальны, уніклівы чалавек, якому да ўсяго ёсць справа.Дадзіёмаў.[Рыбак] гутарыць з дзецьмі, якія абступілі яго лодку, і ахвотна, цярпліва адказвае на іх бясконцыя, уніклівыя запытанні.В. Вольскі.// Праніклівы. Уніклівая думка чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hobnob
[ˈhɑ:bnɑ:b]1.
v.i. (-bb-)
1) сардэ́чна сябрава́ць з кім; шчы́ра, адкры́та гу́тарыць
2) выпіва́ць ра́зам
2.
n.
1) шчы́рае сябро́ўства або́ гу́тарка
2) супо́льная вы́піўка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паці́хунареч.
1. ти́хо, тихо́нько, потихо́ньку;
гу́тарыць п. — говори́ть ти́хо (тихо́нько, потихо́ньку);
2. осторо́жно;
рабі́ п., каб не сапсава́ць — де́лай осторо́жно, что́бы не испо́ртить;
3. ме́дленно;
хадзі́ць п. — ходи́ть ме́дленно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
талкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак., што і без дап.
Разм.
1.Гутарыць, гаварыць. Мужыкі збіраліся ў кучкі, спрачаліся між сабой і талкавалі.Колас.Я неўзаметку зноў стаў талкаваць пра туман, пра вясну, схіліў гутарку на дзяўчат.Пташнікаў.
2. Растлумачваць што‑н. [Марцін Трайны:] — Што .. [Руневіч] не бачыць, што вы за чалавек? Ды ўжо ж і мы з Сяргеем яму не раз талкавалі. Звальняцца хоча.Брыль.Разумнаму шмат талкаваць не трэба.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размаўля́ць réden vi; spréchen*vi; sich unterhálten*, ein Gespräch führen (гутарыць);
размаўля́ць па-няме́цку Deutsch spréchen*;
размаўля́ць аб спра́вах geschäftliche Gespräche führen;
хо́піць размаўля́ць! hör (éndlich) auf zu réden!; Schluss mit dem Geréde!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Журча́ць, журчэць ’цурчаць’ (Сл. паўн.-зах.). Рус.журча́ть, укр.журча́ти (параўн. дзюрча́ти ’тс’), в.-луж.žurčeć ’тс’, славац.žurčať ’тс’. Утворана ад гукапераймальнай асновы *geu‑, якая суадносіцца з *gō̆u̯‑ (гл. гук, гаварыць, гутарыць) з пашырэннем ‑r‑ і суфіксальным ‑k‑ (як гук) > ‑č‑ перад ‑ě‑ti. Гл. жук, жужэць. Паводле Шанскага (1, Д, Е, Ж, 300), гукапераймальнае журчь + ати (параўн. гурк, урчать, ворчать). Праабражэнскі (1, 238–239), Фасмер (2, 68) указваюць на гукапераймальны характар слова.