1. Надпіс на паштовым адпраўленні, у якім указваецца месцазнаходжанне атрымальніка. Сяргей прачытаў надпіс на некалькіх старых канвертах. На ўсіх — адзін адрас: дэпутату Вярхоўнага Савета.Шамякін.// Указанне месцазнаходжання каго‑, чаго‑н. Прамчала віхрам конніца І знікла ў шызай далі. Дзяўчаты непакояцца, Што адрасоў не далі.Гаўрусёў.
2. Пісьмовае прывітанне ў гонар якой‑н. урачыстай падзеі, звычайна юбілею. Паднесці прывітальны адрас.
•••
Зваротны адрас — адрас адпраўшчыка.
[Фр. adresse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wírbeln
vi
1) круці́цца, вярце́цца
2) насі́цца ві́храм
3) бурлі́ць (пра ваду)
4) клубі́цца (пра дым)
5) выбіва́ць по́шчак (на барабане)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ВІХРАВЫ́ РУХ,
рух вадкасці (або газу), пры якім яе часціцы (элементарныя аб’ёмы) рухаюцца паступальна і аварочваюцца вакол некаторай імгненнай восі. Выяўляецца пры цячэнні рэальных (вязкіх) вадкасцей і газаў у трубаправодах або пры вонкавым абцяканні цел.
Віхравы рух абумоўлены тым, што розныя слаі вадкасці (газу) рухаюцца з рознымі скарасцямі (з-за наліпання скорасць часціц каля сценак роўная нулю і павялічваецца пры аддаленні ад іх). Колькасна віхравы рух апісваюць вектарам вуглавой скорасці вярчэння часціц, які наз.віхрам асяроддзя ў дадзеным пункце. Часціцы пры віхравым руху ўтвараюць віхравыя трубкі або асобныя слаі. Віхравая трубка можа мець пачатак і канец толькі на межах вадкасці (газу) або быць замкнёнай, напр. У вадзе на паверхні і дне ракі, у паветры на паверхні зямлі (смерч) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
тысячаго́ддзе, ‑я, н.
1. Прамежак часу ў тысячу год. Трэцяе тысячагоддзе да н. э.//звычайнамн. (тысячаго́ддзі, ‑яў). Вельмі вялікі прамежак часу. Не дні і не месяцы — Тысячагоддзі ідуць неўміручыя людзі да зор.Макаль.Пад няхітрую музыку адной скрыпкі і часам двух барабанаў віхрам выконваецца танец — той танец, які адбываўся ў вясёлыя мінуты стагоддзі таму назад, а ў больш прымітыўным выглядзе — назад цэлыя тысячагоддзі.Чорны.
2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося тысячу год таму назад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ску́раны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым.зал.пр.ад скурыць.
скураны́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Які мае адносіны да вырабу скур і да рэчаў са скуры. Скураны завод. Скураная сыравіна. □ З краю гарадка, на беразе рэчкі, некалькі ўжо год існаваў скураны заводзік.Чорны.
2. Зроблены, пашыты са скуры (у 2 знач.). Скураны абутак. Скураная тужурка. □ З двара ў палату віхрам уляцеў высокі, шыракаплечы баец у скураным шлеме.Якімовіч.Заскрыпелі веснічкі і ўпусцілі кульгавага Пракопа з тоўстай скураной торбай цераз плячо.Васілевіч.// Абцягнуты, абабіты скурай. Мы паселі ў мяккія скураныя крэслы, што стаялі пры масіўным стале.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Абліць, абсыпаць, абвеяць што‑н. адразу з усіх бакоў. Абдаць талерку варам. □ У твар дыхнуў вільготны вецер, абдаў дробнымі кропелькамі дажджу.Пянкрат.Поезд праімчаўся, як змей, абдаўшы віхрам пылу і дыму настаўніка.Колас.Вячэрні халадок прыемна абдаў твар.Кулакоўскі.
2.перан. Ахапіць, авалодаць (пра пачуццё, перажыванне). Яны [Андрэй і Людміла] зайшлі ў яе пакой. І зноў абдало знаёмым і трывожным.Арабей.Нез’яснёная лёгкасць, як пасля скінутых ланцугоў, што доўгі час звязваюць людскую долю, абдала Рыгораву істоту.Гартны.
•••
Як варам абдало — аб прыліве крыві да твару, выкліканым адчуваннем няёмкасці, збянтэжанасці, хваляваннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́харм.
1. Wírbelwind m -es, -e, Wírbelsturm m -es, -stürme;
сне́жны ві́хар Schnéegestöber n -s, -;
паве́траны ві́хар Lúftwirbel m -s, -;
2.перан. Wírbel m -s, -, Strúdel m -s, -;
у ві́хры падзе́й im Strúdel der Eréignisse;
3.тэх. Wírbel m -s, -;
4.у знач.прысл.ляце́ць ві́храм mit Wíndeseile dahínstürmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
во́лас, ‑а і ‑у; мн. валасы, ‑оў; м.
1.‑а. Рагавое ніткападобнае валакно на скуры чалавека і жывёл. Сівы волас.//толькімн. Расліннасць на галаве чалавека; шавялюра. Селянін без шапкі з ускудлачанымі валасамі віхрам імчаўся на шпаркім кані.Колас.
2.‑у, зб. Такое валакно з конскага хваста або грывы, якое ўжываецца для розных тэхнічных патрэб. Конскі волас.
•••
Валасы (сталі) дыбарам — пра пачуццё жаху, вялікага страху, зведанага кім‑н.
Волас з галавы не ўпаў — застацца некранутым, не панесці страты; не панесці ніякага пакарання.
Волас у волас — такія падобныя адзін на аднаго, што цяжка адрозніць.
Дажыць да сівых валасоўгл. дажыць.
І на волас не заснуў — зусім, ніколькі не заснуў.
Ірваць на сабе валасыгл. ірваць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fégen
1.
vt ме́сці, падмята́ць
◊ jéder fége vor séiner Tür — ≅ не ўтыка́й нос у чужы́я спра́вы
2.
vi(s) імча́цца (пра вецер)
es fegt héute — сёння завіру́ха
das Áuto fegt durch die Stráße — аўтамабі́ль ві́храм імчы́цца па ву́ліцы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ві́цца
1. (пра валасы) sich lócken, sich kräuseln; sich wéllen;
2. (вакол чаго-н.) sich schlíngen*, sich wínden*; sich ránken (пра расліны);
3. (падымацца віхрам) áufwirbeln vi (s);
пыл віе́цца der Staub wird áufgewirbelt;
4. (кружыцца) kréisen vi;
пту́шкі ўю́цца [вію́цца] над ле́сам die Vögel kréisen über dem Wald;
5. (мець звілісты напрамак) sich schlängeln;
руча́й уе́цца [віе́цца] der Bach schlängelt sich;
6. (развявацца) wéhen vi, fláttern vi (пра сцягі г. д.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)