Абл. Шоргаць, соўгаць па чым‑н., пакідаючы след. Паглыблены ў гэтыя нечаканыя думкі, стараючыся адмахнуцца ад іх, Максім не адразу зразумеў, чаму гэта Маня спынілася пасярод вуліцы, пачала чырыць чаравікам па зямлі.Кудравец.Стары ішоў насустрач і задуменна чырыў перад сабою кійком, нібы падмятаючы асфальт.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамо́клы, ‑ая, ‑ае.
Насычаны вільгаццю; намоклы. [Зыбін] уваліўся ў пакой абляпаны граззю да пояса, у прамоклым нашчэнт, калісьці белым кажусе.Мележ.// Мокры ад дажджу, сырасці і пад. Можна сабе ўявіць, што павінны былі адчуць гэтыя прамоклыя, схаладзелыя людзі.Маўр.Прамоклыя наскрозь дрэвы сыпалі на бліскучы асфальт, на рабыя лужыны вялае парыжэлае лісце.Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
asphalt
[ˈæsfɔlt]1.
n.
асфа́льт -у m.
2.
v.
асфальтава́ць
3.
adj.
асфа́льтавы
an asphalt highway — асфа́льтавая аўтастра́да
asphalt jungle, informal – асфа́льтавыя джу́нглі, ча́стка го́раду, у яко́й учыня́ецца шмат злачы́нстваў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АДБО́ЙНЫ МАЛАТО́К,
ручны інструмент ударнага дзеяння, якім адбіваюць горныя пароды ад масіву, рыхляць цвёрдыя і мёрзлыя грунты, разбіваюць каменную або цагляную муроўку, асфальті г.д. Рабочы орган — піка, долата або рыдлёўка, па хваставой частцы якіх (звычайна з частатой 1000—1500 удараў за мінуту) б’е баёк. Бываюць пнеўматычныя (сціснутае паветра падаецца ад кампрэсараў, балонаў і інш.), электрычныя і бензінавыя (з прыводам ад рухавіка ўнутр. згарання).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
мякчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Рабіцца мяккім, мякчэйшым. Надвор’е сёння спякотнае, нават асфальт мякчэе пад нагамі.В. Вольскі.— Тытунёвую расаду пасеялі, як толькі пачала мякчэць зямля.Кулакоўскі.
2.перан. Лагаднець, дабрэць. — Хто гэта? Чужы нехта? — голас у Грасыльды мякчэў, калі яна падыходзіла бліжэй.Пташнікаў.Валодзя паступова пачаў мякчэць і здавацца.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́відны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца прывідам. Прывідны вобраз. Прывідны малюнак.// Няясны, невыразны; зменлівы. Сыры асфальт агні рэклам адсвечваў І прывідныя цені мокрых дрэў.Лойка.Ён [месяц] столькі срэбных водсветаў раскінуў, Што аж да дня іх прывідны агонь Перасыпала хваля хвалі сіняй, Як нейкі скарб, з далоні на далонь.Танк.
2. Які існуе ва ўяўленні; нерэальны. Прывіднае шчасце. Прывідныя надзеі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.што. Прабіваць, праточваць адтуліны, ход у чым-н. (пра расліны, жывёл і пад.).
Дзяцел свідруе дрэва.
Карэнне свідруе асфальт.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., каго-што. Мучыць, хваляваць, прыносіць боль (пра думкі, пачуцці).
Непакой за сына свідруе душу і сэрца.
4.перан. Пільна ўглядацца.
С. вачамі, позіркам каго-н.
|| зак.прасвідрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 і 2 знач.).
|| наз.свідрава́нне, -я, н. (да 1 знач.).
|| прым.свідрава́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
С. станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
начні́ца, ‑ы.
1.ж. Лятучая мыш. Устаюць начныя страхі, здані, І зыкі чуюцца.. Чараўніка і чараўніцы, І лопат крыллямі начніцы.Колас.
2.м. і ж.Разм. Той (тая), хто доўга яе кладзецца спаць, бадзяецца начамі. Па вуліцы прайшла начніца, Абцасам калючы асфальт, Бясследнай зданню прамільгнула.Матэвушаў.
3.ж.Абл. Начная зорка. Зара за ўзгоркамі начніцы замыкала і косы вешала на росныя гаі.Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
параўнава́ць1, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак.
1.што. Зрабіць роўным, гладкім. Параўнаваць асфальт катком. □ Пад церніцамі гурбамі ляжала кастрыца, трэба было яе рассунуць, параўнаваць.Чарнышэвіч.
2.што. Зрабіць роўным, аднолькавым па даўжыні, вышыні і пад. Параўнаваць канцы вяроўкі.//перан.; каго. Зрабіць аднолькавымі, падобнымі ў чым.‑н. — А цяпер жа ні беднякоў, ні сераднякоў, ні заможнікаў, усіх параўнаваў калгас.Мурашка.
параўнава́ць2, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., каго і без дап.
Раўнаваць некаторы час (гл. раўнаваць 2). [Ніна:] Самая прыгожая дзяўчына ў тэхнікуме. Спецыяльна падсунулі, каб я трошкі параўнавала.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбі́цьсов.
1. (наколотить ударами) наби́ть; (на остриё, рукоятку) насади́ть;
у. абру́ч на бо́чку — наби́ть (насади́ть) о́бруч на бо́чку;
у. тапо́р на тапары́шча — наби́ть (насади́ть) топо́р на топори́ще;
2.разг. (с усилием надеть что-л.) натяну́ть, напя́лить;
3. (вспенить) взбить;
у. смята́нку — взбить сли́вки;
4. (сделать рыхлым, пушистым) взбить;
у. паду́шку — взбить поду́шку;
5.разг. (высоко положить одно поверх другого) взгромозди́ть;
узбі́ў на стол крэ́сла, а на крэ́сла скры́нку — взгромозди́л на стол стул, а на стул я́щик;
6. (раздробив) снять;
у. асфа́льт — снять асфа́льт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)